Στο φως νέα απόρρητα αρχεία της ΕΥΠ

06:52 25/11/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Η σταδιακή δημοσιοποίηση των φακέλων της ΕΥΠ για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, για τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη αλλά και για τα Ιουλιανά που οδήγησαν στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, όπως και για την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου από τον Αλέκο Παναγούλη το 1968, θα αποτελέσει ένα από τα επόμενα βήματα, με σημαντική ιστορική σημασία, της διοίκησης της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών υπό τον πρέσβη Θεμιστοκλή Δεμίρη.

Επιστολές Μεταξά;

Μάλιστα, δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο

η ΕΥΠ να παρουσιάσει και σημαντικά έγγραφα στρατιωτικού ιστορικού αρχείου που αφορούν επιστολές του δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά προς τη Γερμανία, παραμονές του πολέμου, και τις σχετικές άγνωστες διεργασίες εκείνης της περιόδου.

Ολα αυτά ύστερα από την πρόσφατη πρωτοβουλία των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών να προχωρήσουν στον αποχαρακτηρισμό και τη δημοσίευση αρχειακού υλικού – κυρίως 58 δελτίων πληροφοριών της ΚΥΠ – σχετικά με το πραξικόπημα κατά του Μακάριου και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974.

Πριν το 1974

Η διοίκηση λοιπόν της ΕΥΠ – ύστερα από σχετική συνεννόηση με το Μέγαρο Μαξίμου – αποφάσισε με βάση τη σχετική νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία της να αρχίσει τον αποχαρακτηρισμό και την αποδέσμευση εγγράφων της που αφορούν έρευνες, καταγραφές, αποτιμήσεις της για γεγονότα που έχουν συμβεί προ 50 χρόνων τουλάχιστον, δηλαδή προ του Νοεμβρίου του 1974.

Προχωρώντας είτε σε ανάρτησή τους στον διαδικτυακό τόπο της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, όπως συνέβη με την περίοδο του πραξικοπήματος του 1974 στην Κύπρο, ή επιτρέποντας σε δημοσιογράφους, ιστορικούς και άλλους μελετητές να έχουν πρόσβαση σε αυτούς τους φακέλους, καθώς ήδη έχουν διατυπωθεί 3-4 σχετικά αιτήματα προς τις μυστικές υπηρεσίες.

Σε μικροφίλμ

Στελέχη της Λεωφόρου Κατεχάκη επισημαίνουν στα «ΝΕΑ» ότι «η ΕΥΠ έχει προχωρήσει προ εικοσαετίας σε καταγραφή σε μικροφίλμ του ιστορικού αρχείου της.

Εχει οριστεί ήδη μία τριμελής επιτροπή πολιτικών υπαλλήλων της Υπηρεσίας που μελετά το σχετικό αρχείο, όμως θεωρείται πιθανόν ότι θα ζητηθεί συνεργασία με καθηγητές Πανεπιστημίου ώστε να υπάρξει μια πρώτη αξιολόγηση του υλικού και ένα «φίλτρο» ελέγχου προκειμένου να επιλεγούν ενδιαφέροντα έγγραφα, αλλά να μην υπάρξουν διαμαρτυρίες οικείων με επίκληση την παραβίαση προσωπικών δεδομένων, ανάδειξη επιζήμιων θεμάτων για εθνικά θέματα κ.λπ.

Διαχείριση

Οταν διατυπώνεται κάποιο αίτημα, θα ακολουθεί ένας σχετικός έλεγχος του φακέλου που μπορεί να διαρκεί αρκετές εβδομάδες.

Στα πλαίσια του ελέγχου, θα υπάρχει ιδιαίτερη προσοχή στο δημοσιοποιούμενο υλικό, με διαγραφή ίσως ονομάτων κ.λπ.

Επίσης «μελετάται και η συνεργασία με άτομα που έχουν ειδικές μεταπτυχιακές σπουδές – με ενδεικτική περίπτωση μελετήτριας από την Ολλανδία – στη διαχείριση ιστορικών αρχείων».

Σημειώνεται ότι τον Μάιο του 2016 το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη είχε δώσει πρόσβαση σε περίπου 2.500 φακέλους ατομικών φρονημάτων που επί δεκαετίες φυλάσσονταν στα αρχεία αστυνομικών υπηρεσιών.

Ο ρόλος του Γιωρκάτζη

Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων που έχουν μία παλαιότερη εικόνα των αρχείων της ΕΥΠ, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο φάκελος της απόπειρας δολοφονίας στις 13 Αυγούστου 1968 του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου στο 31ο χιλιόμετρο της Λεωφόρου Αθηνών – Σουνίου από τον Αλέκο Παναγούλη.

Στο αρχείο φαίνεται να υπάρχουν έγγραφα για τις σχέσεις του Παναγούλη με τον πρώην υπουργό Αμυνας της Κύπρου Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, ο οποίος φερόταν και υπεύθυνος των Μυστικών Υπηρεσιών της Οργάνωσης με το ψευδώνυμο Κικέρων.

Ο Γιωρκάτζης φέρεται να είχε προμηθεύσει τον Παναγούλη με εκρηκτικά που είχαν τοποθετηθεί σε διπλωματικό σάκο.

Τον Μάρτιο του 1970 δολοφονήθηκε στο χωριό Μία Μηλιά της Λευκωσίας και ο θάνατός του αποδόθηκε τότε στην ελληνική χούντα, και ίσως ο τωρινός φάκελος της ΕΥΠ φωτίζει πολλές πλευρές αυτού του θανάτου.