Συλλογική γνώση και κοινό καλό

16:50 8/8/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Η συλλογική γνώση γίνεται μια φράση που αποσκοπεί να συλλάβει την ουσία της οικονομίας της γνώσης, όπου πληθώρα ανθρώπων συνεργάζονται σε δύσκολες προκλήσεις, με τον καθένα να φέρνει κάτι διαφορετικό στο τραπέζι.

Ωστόσο πολλοί από αυτούς που συμβάλλουν στην καινοτομία συχνά παραβλέπονται. Αν δεν επανεξετάσουμε τις αφηγήσεις σχετικά με τη δημιουργία αξίας, η καινοτομία θα συνεχίσει να ωφελεί μόνο τους μετόχους και όχι όλους τους ενδιαφερομένους – από τους εργαζομένους έως τις κοινότητες όπου λειτουργούν οι επιχειρήσεις. Για να είναι η «αξία των ενδιαφερόμενων μερών» κάτι

περισσότερο από ένα τέχνασμα εταιρικής διακυβέρνησης, πρέπει όχι μόνο να αναγνωρίσουμε ότι η αξία δημιουργείται συλλογικά, αλλά και να διασφαλίσουμε ότι οι ανταμοιβές μοιράζονται ευρύτερα.

Για παράδειγμα, τα κέρδη θα πρέπει να επανεπενδύονται στην πραγματική οικονομία αντί να διοχετεύονται σε επαναγορές μετοχών, που ανήλθαν συνολικά σε 6,3 τρισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2010 και 2019. Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, υπό το τρέχον σύστημα, οι φορολογικοί παράδεισοι κοστίζουν συλλογικά στις κυβερνήσεις 500-600 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε χαμένα έσοδα από φόρους εταιρειών. Αυτή η φοροαποφυγή εμποδίζει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να καρπωθούν τα οφέλη της συλλογικής ευφυΐας και της συνεργασίας.

Υποτίθεται ότι η συλλογή και η ανάλυση ψηφιακών δεδομένων θα κάνουν μερικούς ανθρώπους πιο πλούσιους ή θα πρέπει να μας απελευθερώσουν, π.χ. βοηθώντας να κάνουμε τη στέγαση πιο διαθέσιμη και προσιτή; Δεδομένου ότι οι χρήστες τεχνολογίας συχνά παρέχουν τα προσωπικά τους δεδομένα σε εταιρείες δωρεάν – ακόμα και εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για το απόρρητο των δεδομένων –, δεν θα έπρεπε να έχουν λόγο για τον τρόπο ανάπτυξης αυτής της τεχνολογίας;

Ή ας σκεφτούμε την κλιματική αλλαγή. Οι αυτόχθονες κοινότητες υφίστανται δυσανάλογα τις συνέπειες ενός προβλήματος που δημιουργείται από άλλους. Δεν θα έπρεπε να έχουν εξέχουσα θέση στο τραπέζι όταν συζητείται το θέμα του Αμαζονίου και πώς να τον προστατέψουν; Στις πρόσφατες διαπραγματεύσεις για μια παγκόσμια συνθήκη κατά πανδημιών, ζητήθηκε από τις χώρες με χαμηλότερο εισόδημα να μοιράζονται δεδομένα παθογόνων παραγόντων χωρίς καμία εγγύηση ότι θα έχουν πρόσβαση στα προϊόντα που προκύπτουν. Αυτοί οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να έχουν λόγο στον καθορισμό του μέλλοντος της φαρμακευτικής καινοτομίας, καθώς και στον τρόπο κατανομής των ανταμοιβών της.

Η πραγματικότητα του τρόπου με τον οποίο δημιουργείται και διανέμεται η αξία μέσω της συνεργατικής καινοτομίας έχει θλιβερά συγκαλυφθεί. Καταρρίπτοντας τον μύθο ότι η αξία δημιουργείται από τον ιδιωτικό τομέα και ότι το κράτος είναι, στην καλύτερη περίπτωση, ένας υπεύθυνος για την αντιμετώπιση των κινδύνων και ο διαχειριστής κρίσεων, μπορούμε να αναπτύξουμε μια σωστή κατανόηση του πώς λειτουργεί η καινοτομία. Αν θέλουμε να αξιοποιήσουμε τη δύναμη της συλλογικής γνώσης, θα χρειαστεί να υιοθετήσουμε ένα πλαίσιο κοινού καλού. Δεδομένης της κλίμακας των σημερινών παγκόσμιων προκλήσεων, θα χρειαστεί να το κάνουμε γρήγορα.

Η Μαριάνα Μαζουκάτο είναι ιδρυτική διευθύντρια στο UCL Institute for Innovation and Public Purpose. Ηταν πρόεδρος στο Council on the Economics of Health for All του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας