Θα ζήσει το ΔΝΤ 100 χρόνια;

16:17 30/10/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο λειτουργεί εδώ και σχεδόν 80 χρόνια, ωστόσο η λήψη των αποφάσεών του εξακολουθεί να αντικατοπτρίζει την εποχή της δυτικής αποικιοκρατίας στην οποία ιδρύθηκε. Αν και ουσιαστικά όλα τα κυρίαρχα κράτη εκπροσωπούνται επίσημα στη δομή διακυβέρνησής του, μια μικρή ομάδα δυτικών κρατών, που αντιπροσωπεύουν το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού, παίρνει τις αποφάσεις.

Ωστόσο, ο κόσμος έχει γίνει

πολύ πιο «πολυπολικός» την τελευταία δεκαετία και η Κίνα έχει αρχίσει να αμφισβητεί τη μακροχρόνια ηγεμονία της Αμερικής χτίζοντας «συμμαχίες υποδομής» με πολλές αναπτυσσόμενες χώρες.

Η μακροπρόθεσμη συνέπεια αυτών των τάσεων είναι ότι η λήψη αποφάσεων του ΔΝΤ γίνεται όλο και πιο ασυνεπής με την επιθυμία των ίδιων των προηγμένων οικονομιών να διατηρήσουν την παγκόσμια θέση του Ταμείου.

Πρώτον, το ΔΝΤ μπορεί να μεταρρυθμίσει τα προγράμματα μακροοικονομικής προσαρμογής του, έτσι ώστε να είναι πιο ευέλικτα, ισότιμα και προσαρμοσμένα με ακρίβεια στις συνθήκες των οικονομικά αναξιοπαθούντων χωρών. Μια δεύτερη μεταρρύθμιση θα μείωνε τις προσαυξήσεις – τα υψηλότερα επιτόκια που χρεώνει το ΔΝΤ σε μεγαλύτερα, πιο μακροπρόθεσμα δάνεια. Μια τρίτη μεταρρύθμιση είναι η αύξηση της χρηματοδότησης με ευνοϊκούς όρους για τις χώρες χαμηλού εισοδήματος. Τέταρτον, το ΔΝΤ θα πρέπει να επεκτείνει τους πόρους δανεισμού του. Πέμπτον, η διοίκηση του ΔΝΤ μπορεί να προσπαθήσει να αυξήσει το ποσοστό των βασικών ψήφων στο σύνολο των ψήφων. Οι βασικές ψήφοι κατανέμονται στον ίδιο αριθμό σε κάθε χώρα-μέλος, και έτσι αυτό μπορεί να μειώσει την προκατάληψη υπέρ μεγαλύτερων, πλουσιότερων χωρών. Εκτον, το ΔΝΤ πρέπει να διασφαλίσει ότι θα έχει μεγαλύτερη εκπροσώπηση στις αποφάσεις η Υποσαχάρια Αφρική. Τέλος, θα πρέπει να υπάρξει και πέμπτος αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος. Μετά τον διευθύνοντα σύμβουλο (πάντα Ευρωπαίος) και τον πρώτο αναπληρωτή (πάντα Αμερικανός) ακολουθούν οι θέσεις αναπληρωτών που καλύπτονται από την Ιαπωνία, την Κίνα και μια αναδυόμενη αγορά. Η τελευταία θέση θα πρέπει να χωριστεί σε δύο, με τη μία να κατέχεται από χώρα χαμηλού εισοδήματος και την άλλη από χώρα μεσαίου εισοδήματος.

Οι κυβερνήσεις των μετόχων του Ταμείου, η διοίκησή του και όλοι όσοι εκτιμούν την πολυμερή οικονομική συνεργασία θα πρέπει να έχουν κατά νου την τύχη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Παρότι οι λόγοι για την απώλεια αποτελεσματικότητας του ΠΟΕ είναι διαφορετικοί, η μοίρα του είναι μια προεπισκόπηση του τι περιμένει το ΔΝΤ εάν οι ΗΠΑ και η Ευρώπη συνεχίσουν να αντιστέκονται στις αλλαγές κοινής λογικής για να δώσουν φωνή στις αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες οικονομίες που αντιπροσωπεύουν τώρα το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Ο Πάουλο Νοκουέρα Μπατίστα είναι πρώην εκτελεστικός διευθυντής του ΔΝΤ και πρώην αντιπρόεδρος της New Development Bank. Ο Ρόμπερτ Γουέιντ είναι καθηγητής παγκόσμιας πολιτικής οικονομίας στο London School of Economics. Εχει λάβει το βραβείο Leontief Prize for Advancing the Frontiers of Economic Thought το 2008.