Τι συμβαίνει στο σώμα μας μετά το θάνατο

21:34 15/4/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Το ερώτημα για το αν η ψυχή συνεχίζει να ζει μετά τον θάνατο δεν απαιτεί ιδιαίτερη ενδοσκόπηση για τους περισσότερους ανθρώπους. Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Centre το 2023, το εντυπωσιακό 83% των ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύει ότι η ανθρώπινη ψυχή υπάρχει.

Πολλές θρησκείες υποστηρίζουν ότι, μετά τον θάνατο, οι αθάνατες ψυχές μας επιβιώνουν ή μετενσαρκώνονται. Αν και δεν υπάρχει επιστημονική συναίνεση, η συζήτηση παραμένει ανοιχτή. Προς έκπληξη ορισμένων, πολλοί επιστήμονες και φιλόσοφοι υποστηρίζουν ότι υπάρχουν ενδείξεις πως οι ψυχές θα μπορούσαν να υπάρχουν πέρα από

το υλικό σώμα.

Τον Φεβρουάριο, ο αναισθησιολόγος και καθηγητής του πανεπιστημίου της Αριζόνα Dr Stuart Hameroff δήλωσε ότι μελέτη για την εγκεφαλική δραστηριότητα ασθενών που αποσυνδέθηκαν από μηχανική υποστήριξη μπορεί να αποτελεί απόδειξη της «εξόδου της ψυχής από το σώμα».

Τι συμβαίνει στο σώμα μας μετά το θάνατο – Τέσσερις επιστήμονες απαντούν Dr Mario Beauregard, νευροεπιστήμονας

Ο Dr Mario Beauregard, νευροεπιστήμονας συνδεδεμένος με το πανεπιστήμιο της Αριζόνα, προσεγγίζει το ζήτημα στο βιβλίο του The Spiritual Brain: A Neuroscientist’s Case For The Existence Of The Soul. Το έργο βασίζεται σε έρευνα του 2006 σε μοναχές του τάγματος των Καρμηλιτισσών του Ρωμαιοκαθολικισμού.

Σύμφωνα με την Daily Mail η ομάδα του μελέτησε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου των μοναχών καθώς αναβίωναν, μέσα σε μαγνητικό τομογράφο, «μυστικιστικές εμπειρίες» κατά τις οποίες ένιωθαν ένωση με τον Θεό. Διαπιστώθηκε αυξημένη δραστηριότητα σε περίπου 12 περιοχές του εγκεφάλου, μεταξύ των οποίων και ο κερκοφόρος πυρήνας, που σχετίζεται με θετικά συναισθήματα όπως η ευτυχία.

Παρατηρήθηκε επίσης αύξηση συγκεκριμένων ηλεκτρικών παλμών, αντίστοιχων με αυτούς που εμφανίζονται σε βαθύ ύπνο και διαλογισμό. Ο Dr Beauregard συμπεραίνει ότι οι θρησκευτικές εμπειρίες δεν εξηγούνται απλώς από νευρολογικές λειτουργίες και πιστεύει ότι έχουν μη υλική προέλευση, υποδηλώνοντας την ύπαρξη ψυχής.

Καθηγητής Charles Tart, ψυχολόγος

Ο καθηγητής Charles Tart, που απεβίωσε τον προηγούμενο μήνα, ήταν ψυχολόγος και ειδικός στα ψυχικά και παραφυσικά φαινόμενα. Ασχολήθηκε εκτενώς με εμπειρίες κοντά στον θάνατο και εξωσωματικές εμπειρίες, και έγραψε το βιβλίο The Secret Science Of The Soul.

Η παραψυχολογία εξετάζει φαινόμενα όπως η τηλεπάθεια, η ψυχική ίαση και η επιβίωση μετά τον θάνατο, αν και συχνά χαρακτηρίζονται ψευδοεπιστήμη. Ο καθηγητής Tart παραδέχεται ότι πολλοί επιστήμονες είναι σκεπτικοί, αλλά πιστεύει ότι η επιστήμη μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην κατανόηση τέτοιων εμπειριών.

Το 1968 διεξήγαγε ένα πείραμα εξωσωματικής εμπειρίας με μια εθελόντρια που κοιμόταν και ήταν συνδεδεμένη με μηχάνημα EEG. Ένας πενταψήφιος αριθμός είχε τοποθετηθεί σε ράφι πάνω από το οπτικό της πεδίο. Την τέταρτη νύχτα, ανέφερε πως τον είδε κατά τη διάρκεια εξωσωματικής εμπειρίας. Οι υποστηρικτές των παραψυχολογικών φαινομένων πιστεύουν ότι τέτοιες εμπειρίες αποδεικνύουν πως η ψυχή είναι ανεξάρτητη από το σώμα.

Καθηγητής Thomas Nagel, φιλόσοφος

Ο Thomas Nagel, ομότιμος καθηγητής φιλοσοφίας και νομικής στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, υποστηρίζει ότι η επιστήμη δεν εξηγεί πλήρως τη συνείδηση και πως η φυσική δεν επαρκεί για να περιγράψει το ανθρώπινο πνεύμα.

Έχει εκφράσει κριτική για την αποκλειστική προσέγγιση της συνείδησης μέσα από τη λειτουργία του εγκεφάλου και θεωρεί ότι τα φυσικά και νοητικά στοιχεία του ανθρώπου είναι διακριτά. Επομένως, θεωρεί πως οι θεωρίες όπως η δαρβινική εξέλιξη δεν είναι επαρκείς για να εξηγήσουν τη ζωή.

Ο καθηγητής Nagel έχει υποστηρίξει την «πανψυχία» (panpsychism), τη θεωρία ότι δεν υπάρχουν μόνο φυσικά σωματίδια, αλλά και νοητικά στοιχεία συνείδησης σε όλα τα πράγματα, ακόμα και στα άψυχα αντικείμενα.

«Η ύπαρξη της συνείδησης φαίνεται να υποδηλώνει ότι η φυσική περιγραφή του σύμπαντος, παρά τον πλούτο και την εξηγητική της δύναμη, αποτελεί μόνο ένα μέρος της αλήθειας», αναφέρει.

Dr Jeffrey Schwartz, ψυχίατρος

Ο Dr Jeffrey Schwartz είναι ψυχίατρος και ερευνητής της νευροπλαστικότητας, της ικανότητας του εγκεφάλου να αλλάζει και να προσαρμόζεται. Πιστεύει ότι ο άνθρωπος δεν αποτελείται μόνο από σώμα και εγκέφαλο.

Έχει χρησιμοποιήσει απεικονίσεις του εγκεφάλου για να δείξει ότι οι άνθρωποι μπορούν να αναδιαμορφώσουν τον εγκέφαλό τους, από ασθενείς με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή έως θύματα εγκεφαλικών.

Ο Dr Schwartz διακρίνει τον εγκέφαλο από το νου. Για παράδειγμα, μια εμμονή μπορεί να προέρχεται από τον εγκέφαλο, αλλά το μυαλό να την απορρίπτει. Στο βιβλίο του Brain Lock γράφει ότι η θέληση ενός ανθρώπου είναι ισχυρότερη από τον εγκέφαλό του και μπορεί να απομακρύνει ανεπιθύμητες σκέψεις, κάτι που αντικρούει τη θεωρία ότι δεν υπάρχει τίποτα πέρα από την ύλη. Για τον ίδιο, ο άνθρωπος είναι κάτι παραπάνω από σώμα και εγκέφαλος και αυτό μπορεί να σημαίνει πως υπάρχει ψυχή.

Η αντίθετη άποψη

Ο David Kyle Johnson, καθηγητής φιλοσοφίας στο King’s College Wilkes Barre στην Πενσυλβάνια, στο βιβλίο του Do Souls Exist? αναφέρεται στην περίπτωση του Phineas Gage, επιστάτη σιδηροδρόμων που το 1848 επέζησε από ατύχημα στο οποίο σιδερένια ράβδος διαπέρασε το κρανίο του.

Παρότι επέζησε, η προσωπικότητά του άλλαξε δραματικά, από σεβαστός άνθρωπος έγινε γνωστός για την απερισκεψία του και τη βίαιη συμπεριφορά. Ο καθηγητής Johnson γράφει πως αυτό αμφισβητεί τη θεωρία της ψυχής, καθώς η σωματική βλάβη δεν θα έπρεπε να επηρεάζει την προσωπικότητα, αν αυτή πηγάζει από μια μη υλική ψυχή.

Κατά τον ίδιο, παρότι δεν γνωρίζουμε τα πάντα για τον εγκέφαλο, η επιστήμη έχει δείξει ότι όλα όσα κάποτε αποδίδονταν στην ψυχή, συναισθήματα, γλώσσα, αποφάσεις, αισθήσεις, αναμνήσεις, προσωπικότητα, είναι πλέον γνωστό ότι ελέγχονται από τον εγκέφαλο. Συνεπώς, όπως υποστηρίζει, δεν υπάρχει λόγος να θεωρούμε ότι η ψυχή υπάρχει.