Την Πέμπτη στην Αθήνα οι ΥΠΕΞ, τον Απρίλιο οι ηγέτες

18:08 7/3/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Παρότι οι ενδείξεις ήταν εξαρχής θετικές, η τηλεφωνική συνομιλία την Τετάρτη ανάμεσα στον υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Μάρκο Ρούμπιο και τον κύπριο ομόλογό του Κωνσταντίνο Κόμπο προκάλεσαν ικανοποίηση, αν όχι και κάποια ανακούφιση, στη Λευκωσία. Αν και η ανησυχία ανατροπών σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο σκηνικό ποτέ δεν αίρεται ως τέτοια, η νέα αμερικανική κυβέρνηση έδωσε με αυτή την κίνηση, και ιδιαίτερα με τα όσα το Στέιτ Ντιπάρντμεντ ανακοίνωσε μετά τη συνομιλία, μια ξεκάθαρη ένδειξη ότι η πολιτική των ΗΠΑ

έναντι της Κύπρου, μια πολιτική η οποία επηρεάζει άμεσα και τα ελληνικά συμφέροντα ειδικά στο ενεργειακό, ουδόλως έχει μεταβληθεί. Μάλιστα το αμερικανικό ΥΠΕΞ ήταν αρκούντως αφειδές στην περιγραφή της συνομιλίας, με την εκπρόσωπό του Τάμι Μπρους να στέκεται πρωτίστως «στον στρατηγικό ρόλο της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο». Ο Μάρκο Ρούμπιο τόνισε μάλιστα την ανάγκη ενίσχυσης των στρατιωτικών δεσμών με την Κύπρο, ενώ συζητήθηκαν και περιφερειακά ενεργειακά έργα, σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν. Κυβερνητική πηγή έλεγε την επομένη στα «ΝΕΑ» πως όλα αυτά διαμορφώνουν ένα σκηνικό ιδιαίτερα ικανοποιητικό για τη Λευκωσία, υπό τη σκιά και των συνεχιζόμενων προκλήσεων αλλά και των απειλών της Αγκυρας ειδικά στα ενεργειακά.

Τουρκία, Αίγυπτος και Ισραήλ

Η Λευκωσία παραμένει σε εγρήγορση, αλλά δεν έχει, προς το παρόν, ιδιαίτερο λόγο να ανησυχεί. Η ίδια πηγή άλλωστε χαρακτήρισε αστειότητες τα όσα η τουρκική «Milliyet» προσπάθησε να περάσει τις προάλλες, ισχυριζόμενη ότι η Τουρκία ενδέχεται, ακολουθώντας την πεπατημένη με τη Λιβύη, να δελεάσει την Αίγυπτο για την οριοθέτηση ΑΟΖ παραχωρώντας της το κοίτασμα Κρόνος, για τη συνεκμετάλλευση του οποίου συμφώνησαν και υπέγραψαν πρόσφατα η Λευκωσία και το Κάιρο.

Αν και η Κύπρος δεν προσπερνά την άσχημη οικονομική κατάσταση της Αιγύπτου, την οποία ολοφάνερα επιχειρεί να εκμεταλλευτεί η Αγκυρα, η πηγή είπε στα «ΝΕΑ» ότι, πρώτον, υπάρχουν ήδη συμβόλαια με διεθνείς εταιρείες και, δεύτερον, ότι η σχέση με την Αίγυπτο είναι πολύ βαθιά και στρατηγική. Υπέδειξε ακόμα ότι η Κύπρος έχει αναλάβει, εν πολλοίς και εδώ και καιρό, την προώθηση κρίσιμων για την Αίγυπτο θεμάτων στην ΕΕ. Αυτό είναι που, κατά τη Λευκωσία, προσπαθούν να διεμβολίσουν αυτά τα δημοσιεύματα.

Παρόμοια είναι και η κατάσταση με το Ισραήλ, η οποία αφορά άμεσα και την Ελλάδα. Δεν είναι τυχαίο που τη Διάσκεψη του Καΐρου ακολούθησε την επομένη η αιφνίδια κάθοδος στην Κύπρο του προέδρου του Ισραήλ Ιτσχάκ Χέρτζογκ, η οποία βέβαια αφορούσε και το ζήτημα της Γάζας, εξ ου και η φημολογούμενη συνάντηση που ο ισραηλινός πρόεδρος είχε στο Προεδρικό Μέγαρο στη Λευκωσία με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό και ΥΠΕΞ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, σεΐχη Ζαγιέντ αλ Ναχιάν, ο οποίος είχε φτάσει μυστικά στην Κύπρο εκείνο το βράδυ. Κύπρος και Ισραήλ προσπαθούν μαζί με την Αθήνα, αλλά και με συμμαχίες με χώρες οι οποίες έχουν επίσης λόγο να φοβούνται την Αγκυρα και τις μεθοδεύσεις της στην περιοχή, να χαράξουν ένα ενεργειακό τοπίο, με τη συμμετοχή της ΕΕ αλλά και των ΗΠΑ.

Προτεραιότητα το «καλώδιο»

Σε ενεργειακό επίπεδο, λοιπόν, το πράγμα κινείται σε δύο άξονες: πρώτον, το μεγάλο κεφάλαιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, το οποίο με βάση το σχέδιο θα επεκταθεί αργότερα και στο Ισραήλ με σημαντικά οφέλη για όλες τις πλευρές, και, δεύτερον, η εν εξελίξει προσπάθεια για επαναφορά του αγωγού φυσικού αερίου EastMed, στη λογική όμως της μεταφοράς μέσω αγωγού το αερίου από το Ισραήλ στην Κύπρο και από εκεί με πλοία LNG, κάτι που θα μειώσει το κόστος κατασκευής ενός αγωγού μεταξύ Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας – Ιταλίας. Αυτό είναι μια εξέλιξη την οποία και η Αθήνα αντικρίζει ευνοϊκά. Ισραηλινή πηγή σε ερώτησή μας εάν ο EastMed βρίσκεται ως εκ τούτου στο τραπέζι του διαλόγου απάντησε «θεωρητικά ναι».

Την Πέμπτη στην Αθήνα

Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», την ερχόμενη Πέμπτη 13 Μαρτίου στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί τριμερής συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ. Βασικός στόχος είναι η προετοιμασία για την επόμενη τριμερή διάσκεψη Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ σε επίπεδο ηγετών, η οποία υπολογίζεται να γίνει τις πρώτες μέρες του Απριλίου στο Ισραήλ.

Το ζήτημα του EastMed είναι αμφίβολο εάν θα είναι στην ατζέντα της τριμερούς διάσκεψης καθώς μιλάμε για σχεδιασμό σε βάθος χρόνου. Εκεί μπαίνει και το «θεωρητικά» της πηγής στην Ιερουσαλήμ. Αντιθέτως το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης θα είναι ψηλά, όπως και ζητήματα που αφορούν την πολιτική διάσταση του κεφαλαίου της ενέργειας, τις προκλήσεις των ημερών, τρόπους αντιμετώπισης, αλλά και το θέμα των περιφερειακών συνεργειών και συμμαχιών στον τομέα. Ολα αυτά απολήγουν βέβαια και στις Βρυξέλλες, οι οποίες επενδύουν πολύ και παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις.