Το σήμα βασανισμού του Άουσβιτς ως σύμβολο απελευθέρωσης

16:48 27/1/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Με αφορμή την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος 2025, την 80ή επέτειο της απελευθέρωσης του Άουσβιτς, το PinkNews εξετάζει τη σημασία του ροζ τριγώνου, του συμβόλου που χρησιμοποιήθηκε για την αναγνώριση των ομοφυλόφιλων ανδρών στο Ολοκαύτωμα.

Ημέρα μνήμης για όλα τα θύματα του Άουσβιτς

Στις 27 Ιανουαρίου 1945, οι σοβιετικές δυνάμεις απελευθέρωσαν το Άουσβιτς, το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί.

Η ημέρα αυτή είναι μία υπενθύμιση του πόσο εύκολα το μίσος μπορεί να

διαφθείρει μια κοινωνία.

Όταν ο Αδόλφος Χίτλερ και το Ναζιστικό Κόμμα του κατέλαβαν την εξουσία στη Γερμανία τον Ιούλιο του 1933, η δικτατορία προχώρησε σε διώξεις και δολοφονίες μειονοτικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των Εβραίων, των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, των Ρομά και των πολιτικών κρατουμένων, σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως το Άουσβιτς.

Από το 1933, οι Ναζί δημιούργησαν ένα δίκτυο στρατοπέδων συγκέντρωσης σε όλη τη Γερμανία, όπου κρατούνταν «ανεπιθύμητες» ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των Εβραίων και των ομοφυλόφιλων.

Συνολικά, μέχρι και 17 εκατομμύρια άνθρωποι δολοφονήθηκαν συστηματικά από τους Ναζί, συμπεριλαμβανομένων χιλιάδων ομοφυλόφιλων και αμφιφυλόφιλων ανδρών.

Οι ομοφυλοφιλία ως παράβαση του νόμου

Υπολογίζεται ότι οι Ναζί φυλάκισαν περισσότερους από 50.000 ομοφυλόφιλους άνδρες, συμπεριλαμβανομένων περίπου 5.000 έως 15.000 ανδρών που στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, σύμφωνα με έρευνα του ιστορικού Rüdiger Lautmann.

Το ομοφυλοφιλικό σεξ μεταξύ ανδρών ήταν ήδη παράνομο στη Γερμανία από το 1871, αν και υπό τη ναζιστική κυριαρχία, οι διώξεις κατά των ομοφυλόφιλων ανδρών εντάθηκαν.

Αν και το σεξ μεταξύ γυναικών δεν ήταν επίσημα παράνομο στη ναζιστική Γερμανία, οι ομοφυλόφιλες γυναίκες διώκονταν επίσης.

Ο Benno Gammerl, λέκτορας Queer History στο Goldsmiths του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, δηλώνει ότι η δίωξη των λεσβιών είναι «πολύ πιο δύσκολο να εντοπιστεί», επειδή δεν περιλαμβάνονταν στον ποινικό κώδικα και δεν υπήρχε ειδική κατηγοριοποίηση των ομοφυλόφιλων γυναικών στα στρατόπεδα συγκέντρωσης (αν και ορισμένες υποχρεώθηκαν να φορούν ένα μαύρο τριγωνικό σήμα που χρησιμοποιούνταν για να υποδηλώνουν τους «αντικοινωνικούς» κρατούμενους).

Είναι γνωστό ότι και τα τρανς άτομα διώχθηκαν από τους Ναζί, συμπεριλαμβανομένων και των αποστολών τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Σύμφωνα με την Ημέρα Μνήμης των Τρανσέξουαλ, το 1938 το Ινστιτούτο Ιατροδικαστικής συνέστησε να «εξαλειφθεί από τη δημόσια ζωή» το «φαινόμενο του τραβεστί».

Το ροζ τρίγωνο και τα βασανιστήρια στρατόπεδα συγκέντρωσης στο Άουσβιτς

Στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, ένα ροζ τρίγωνο χρησιμοποιούνταν για την αναγνώριση ορισμένων ομοφυλόφιλων ανδρών.

Ο Pierre Seel, ένας γκέι επιζών από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Schirmeck-Vorbrück κοντά στο Στρασβούργο, ο οποίος απεβίωσε το 2005, καταγράφει ένα τραυματικό περιστατικό στα απομνημονεύματά του.

Aug. 16, 1923: Nazi camp survivor Pierre Seel is born in Hagenau, France. Deported during WWII and tortured for being gay, he became the first Frenchman to testify about anti-gay persecution during this era, and wrote a book on his experiences. pic.twitter.com/7Z37pPJWty

— 100YearsAgoNews (@100YearsAgoNews) August 16, 2023

Ο Seel έγραψε ότι μια ομάδα φρουρών των SS ξεγύμνωσε τον 18χρονο εραστή του πριν απελευθερώσει μια αγέλη γερμανικών ποιμενικών σκύλων που τον κατασπάραξαν μέχρι θανάτου.

Οι ομοφυλόφιλοι άνδρες υποβλήθηκαν επίσης σε βασανιστήρια και σε πειράματα σε ανθρώπους στα χέρια των Ναζί.

Υπάρχουν καταγραφές γκέι ανδρών που εξαναγκάζονταν να κοιμούνται με γυναίκες και λεσβίες που υποχρεώνονταν να εκτελούν σεξουαλικές πράξεις σε άνδρες ως μια μορφή θεραπείας μετατροπής των γκέι.

19 Δεκεμβρίου 1938, Γερμανία

Ελλιπής καταγραφή

Ο Gammerl τονίζει επίσης ότι ορισμένοι Εβραίοι και Ρομά που σκοτώθηκαν από τους Ναζί μπορεί επίσης να είχαν ταυτιστεί ως σεξουαλική ή έμφυλη μειονότητα.

«Όταν μιλάμε για αριθμούς, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι ένα μέρος των ανθρώπων που διώχθηκαν ως Εβραίοι, κομμουνιστές, Σίντι και Ρομά, ή ως μέλη άλλων ομάδων που οι Ναζί έστειλαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ότι ένας ορισμένος αριθμός αυτών των ανθρώπων μπορεί επίσης να ήταν ΛΟΑΤΚΙ+», προσθέτει.

Χιλιάδες ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα πιστεύεται ότι δολοφονήθηκαν από τους Ναζί.

Ωστόσο, η ελλιπής καταγραφή των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων από τους Ναζί σημαίνει ότι οι ιστορικοί δεν είναι σε θέση να υπολογίσουν μια ακριβή εκτίμηση.

Οι γκέι άνδρες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι διώξεις κατά των ομοφυλόφιλων και αμφιφυλόφιλων ανδρών συνεχίστηκαν.

Η σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ανδρών του ιδίου φύλου παρέμεινε παράνομη στην Ανατολική και τη Δυτική Γερμανία μέχρι το 1968 και το 1969 αντίστοιχα.

Ο Gammerl σημειώνει ότι, ενώ οι αρχές στην Ανατολική Γερμανία ήταν «πιο επιεικείς» απέναντι στους ομοφυλόφιλους άνδρες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η δίωξη των ομοφυλόφιλων ανδρών στη Δυτική Γερμανία ήταν «μάλλον έντονη» τις δεκαετίες που ακολούθησαν με «μεγάλα κύματα» συλλήψεων σε πόλεις όπως η Φρανκφούρτη.

«Οι άνδρες και οι γυναίκες που επιθυμούσαν το ίδιο φύλο έπρεπε να διασφαλίσουν ότι δεν ζούσαν τη ζωή τους πολύ δημόσια και για τους άνδρες υπήρχε ο μόνιμος φόβος να τους στείλουν στη φυλακή», εξηγεί.

Φωτογραφία: Royal Holloway, Queering Holocaust Studies

Υπάρχουν επίσης μαρτυρίες για γκέι άνδρες που φυλακίστηκαν εκ νέου χρησιμοποιώντας στοιχεία που απέκτησαν οι Ναζί. Για δεκαετίες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η μεταχείριση των Ναζί απέναντι στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα έμεινε στην αφάνεια σε πολλές χώρες.

Χρειάστηκε να φτάσει το 2002 μέχρι η γερμανική κυβέρνηση να ζητήσει συγγνώμη από την ομοφυλοφιλική κοινότητα και να ακυρώσει τις καταδίκες ομοφυλόφιλων και αμφιφυλόφιλων ανδρών κατά τη διάρκεια του ναζιστικού καθεστώτος.

Το 2005, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα που συμπεριέλαβε τους ομοφυλόφιλους στους διωκόμενους κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.

Η επανοικειοποίηση του ροζ τριγώνου

Καθώς το κίνημα για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων απέκτησε δυναμική στη Δυτική Γερμανία τη δεκαετία του 1970, το ροζ τρίγωνο άρχισε να χρησιμοποιείται ως σύμβολο της βίας κατά των ομοφυλοφίλων.

Έγινε γνωστό σε διεθνή κλίμακα κατά τη δεκαετία του 1980, όταν μια συλλογικότητα έξι ατόμων, με την ονομασία Silence=Death (Σιωπή=Θάνατος) Project, χρησιμοποίησε μια ανεστραμμένη εκδοχή του τριγώνου σε αφίσες που η ομάδα κολλούσε σε όλη τη Νέα Υόρκη για να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες για την κρίση του AIDS.

Το ροζ τρίγωνο που δείχνει προς τα πάνω χρησιμοποιήθηκε αρ

γότερα από τον Συνασπισμό για την απελευθέρωση της δύναμης του AIDS (ACT UP) στις εκστρατείες του κατά τη διάρκεια της επιδημίας του AIDS.

Χρησιμοποιήθηκε επίσης σε μνημεία για τη μνήμη των ΛΟΑΤΚΙ+ θυμάτων του Ολοκαυτώματος στο Σαν Φρανσίσκο, το Άμστερνταμ και το Σίδνεϊ.

Παρόλο που το ροζ τρίγωνο έχει ανακτηθεί ως σύμβολο ενδυνάμωσης, είναι τελικά μια υπενθύμιση να μην ξεχνάμε ποτέ το παρελθόν – και να αναγνωρίζουμε τις διώξεις που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα σε όλο τον κόσμο.