Το σπίτι του Σικελιανού

13:32 22/4/2025 - Πηγή: Τα Νεα

«Σερφάραμε» με το αυτοκίνητο στο πασχαλινό εσωτερικό τοπίο της Μυκόνου. Μετά τις ραγδαίες βροχοπτώσεις έχει πρασινίσει, έχει παπαρούνες ο δρόμος από τη Χώρα στην Ανω Μερά και από τα Χάλαρα στον δρόμο για το Super Paradise. Το αιώνιο ξερό τοπίο έχει μια ζεστή πρασινάδα. Τα φράγματα σε Μαράθι και Φωκό έχουν γεμίσει νερό (ευτυχώς). Την ίδια ώρα, μέσα στις εναπομείνασες ξερολιθιές, στις μάντρες, στα παλιά χωριά, αυτά που ύμνησαν ο Λε Κορμπιζιέ και ο Αρης Κωνσταντινίδη, θηριώδεις βίλες

αποκαλύπτονταν, εναλλάσσονταν με συστοιχίες από σουίτες, δωμάτια πολυτελή, resorts.

Μικρά και μεγάλα σπίτια που για λίγο φόρτωναν κόσμο και που περιμένουν το καλοκαίρι για να εναλλάξουν τους δικούς τους ενοίκους είτε με όρους βραχυχρόνιας μίσθωσης είτε με όρος απλού νοικιάσματος. Πισίνες, θεόρατοι τοίχοι, πάρκινγκ. Σπίτια με όλα τα κομφόρ. Συχνά άδεια κελύφη που προσθέτουν εισόδημα στους ιδιοκτήτες τους που πια δεν έρχονται για να μείνουν καιρό αλλά τα παραχωρούν στους περιστασιακούς επισκέπτες (με το αζημίωτο).

Την ώρα που σκρολάρω στο κινητό μου, στο timeline εμφανίζεται το σπιτάκι του Αγγελου Σικελιανού στη Σαλαμίνα. Τοπίο υπέροχο γεμάτο μαργαρίτες και το απλό λιτό σπιτάκι άσπρο – μπλε ορθώνεται με μια σχεδόν σοφή και λιτή γεωμετρία. Χρόνια τώρα το φωτογραφίζουν όσοι ξέρουν ότι εκεί έμεινε ο μεγάλος ποιητής. Ενα υπόδειγμα απλότητας και μέτρου. Για χρόνια και το τοπίο της Μυκόνου ήταν έτσι. Οι παλιές αγροτικές κατοικίες έμοιαζαν με συνέχεια του βράχου. Τα ξωκκλήσια και τα βοηθητικά κτίσματα που συνέβαλλαν στις αγροτικές και οικιακές δουλειές ήταν τόσο όσο. Τα χρώματα συγκεκριμένα. Οχι μαύρα.

Κάποια «χωριά» τέτοιου τύπου διασώζονται σήμερα στη Μεγάλη Δήλο ή Ρήνεια.  Κάποια ακόμη λιγότερα στη μικρή ενδοχώρα της Μυκόνου. Το ίδιο και στα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων που όλο και περισσότερο θυμίζουν συνέχεια πόλεων. Τι άλλαξε όμως στη ζωή μας; Μεγάλωσαν οι ανάγκες μας; Γατί μαζί με τις δικές μας νέες συνήθειες που μετέβαλαν τα νησιά, δεν υπήρξε και μια κάποια ελάχιστη μέριμνα για διάσωση της αρχιτεκτονικής και των τοπίων;

Οι Ελληνες πήγαν στα νησιά για να υποκύψουν στην ομορφιά τους ή για να καθορίσουν εκείνοι τι νέο χαρακτήρα πρέπει να πάρουν; Κάθε χρονιά νέα δωμάτια, νέα ξενοδοχεία προστίθενται στους οικισμούς που με τη σειρά τους μοιάζουν να ενώνονται. Ο υπερτουρισμός διαμορφώνει νέα ακανθώδη πεδία, από την επάρκεια του νερού και τα σκουπίδια έως την ηχορύπανση και την υπεραλίευση. Πολύ σύντομα από τώρα δεν ξέρω αν θα έχει νόημα να φεύγει κάποιος από την Αθήνα για να ξαναδεί την Αθήνα με την επίφαση του Αιγαίου. Ο Σικελιανός, άραγε, δεν ασφυκτιούσε σε τόσο μικρό σπίτι;