Τουρκία: Ενας πρώην «τσάρος» απειλεί τον... σουλτάνο Ερντογάν

07:32 16/9/2019 - Πηγή: Τα Νεα

Στο βιβλίο που έγραψε μέσα στο κελί, καταδικασμένος από πέρυσι σε ισόβια, ο σπουδαίος τούρκος συγγραφέας Μεχμέτ Αλτάν γράφει πως, παρά τα όσα υφίσταται, μέχρι τώρα δεν έχει ξυπνήσει ούτε ένα πρωινό στη φυλακή. Χάρη στη «μαγική του δύναμη», ανοίγει τη μία μέρα τα μάτια σε κάποιο μέγαρο των Παρισίων, τη δεύτερη στις όχθες του Δούναβη, την τρίτη σε κάποιο άλλο ειδυλλιακό μέρος που έχει γνωρίσει από τα ταξίδια ή τα διαβάσματά του.

«Δεν θα μπορέσετε ποτέ να με ρίξετε στη φυλακή, να με απομονώσετε» διαμηνύει στους

δήμιούς του. Στην πραγματικότητα, όμως, παραμένει κρατούμενος, θύμα και αυτός, όπως και εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες του, του πογκρόμ που εξαπέλυσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έπειτα από το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016.

Οι όποιες ελπίδες υπήρχαν μάλιστα ότι μετά τις τελευταίες δημοτικές εκλογές και τη δριμεία ήττα που υπέστη το κόμμα του στην Κωνσταντινούπολη, την Αγκυρα και αλλού ο Ερντογάν θα «μαλάκωνε», διαψεύστηκαν πολύ γρήγορα. Ο τούρκος πρόεδρος παραμένει προκλητικός εκτός των τειχών και απολυταρχικός εντός. Η πιο πρόσφατη απόδειξη είναι η ποινή δεκαετούς κάθειρξης που επιβλήθηκε στην Τσανάν Καφταντσιόγλου, το δεξί χέρι του νέου δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου. Κρίθηκε ένοχη για «προσβολή του προέδρου», «διάδοση τρομοκρατικής προπαγάνδας» και «υποκίνηση μίσους», με αφορμή κάποια tweets που είχε ανεβάσει παλαιότερα, ακόμα και το… 2012.

«Βαθιές διαφορές»

Μπορεί να αλλάξει κάτι από όλα αυτά, μπορεί να σημάνει την αρχή μιας νέας εποχής για την Τουρκία, το νέο κόμμα που ανακοίνωσε και επισήμως την Τρίτη ότι σκοπεύει να ιδρύσει μέχρι τα τέλη του έτους ο πρώην τσάρος της τουρκικής οικονομίας και ένα από τα ιδρυτικά στελέχη του ΑΚΡ Αλί Μπαμπατζάν;

Εκτός κυβέρνησης από το 2015, εκτός κόμματος από τον Ιούλιο, όταν αποχώρησε επικαλούμενος «βαθιές διαφορές» με την ηγεσία του, ο Μπαμπατζάν επιβεβαίωσε τις φήμες που κυκλοφορούσαν μήνες δηλώνοντας πως θέλει να συγκροτήσει ένα κόμμα οικονομικά φιλελεύθερο και φιλοδυτικό, βασισμένο στις ίδιες εκείνες ιδρυτικές αρχές που πρόδωσε στη συνέχεια το AKP: «Ανθρώπινα δικαιώματα, ελευθερίες, πλουραλιστική δημοκρατία και κράτος δικαίου…

Αυτές οι αρχές δεν αποτελούν περιοδική πολιτική προτίμηση για εμάς» επεσήμανε. «Επειτα από όλα όσα επέτυχε, η κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η Τουρκία πραγματικά μας θλίβει. Και ο βασικός λόγος είναι ότι παρεξέκλινε από αυτές τις αρχές και τις αξίες».

Η δεινή οικονομική κατάσταση της Τουρκίας, η ύφεση στην οποία βυθίστηκε πέρυσι, ο διψήφιος πληθωρισμός, το διψήφιο ποσοστό ανεργίας, είναι - μαζί με την ανησυχία για τη διάβρωση της Δικαιοσύνης αλλά και τη δυσφορία που προκαλεί η φιλοξενία 3,6 εκατομμυρίων σύρων προσφύγων - ένας από τους βασικούς παράγοντες που συρρικνώνουν την εκλογική βάση του Ερντογάν.

Και ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά ατού του Μπαμπατζάν είναι η φήμη του ως πρωταγωνιστή της περιόδου των «παχιών αγελάδων» στη χώρα, αρχικά από τη θέση του υπουργού Οικονομικών του Ερντογάν (2002-2007) και κατόπιν ως αντιπροέδρου της κυβέρνησης (2009-2015). Θεωρούμενος ως τεχνοκράτης, ο Μπαμπατζάν φρόντισε να μείνει μακριά από πολιτικές ίντριγκες και πολλοί τούρκοι ψηφοφόροι τον θεωρούν ακόμα έναν «καθαρό και τίμιο» πολιτικό. Στη συνέντευξή του επεσήμανε πως το μεγαλύτερο πρόβλημα της τουρκικής οικονομίας είναι η «έλλειψη προβλεψιμότητας», δήλωσε πως «η φήμη και η αξιοπιστία των θεσμών πρέπει να ενισχυθούν», «οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις πρέπει να αναθερμανθούν». Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Τουρκίας όμως, επέμεινε, δεν είναι η οικονομία αλλά οι ελευθερίες και η δικαιοσύνη.

Νέο κόμμα

Το κόμμα του Αλί Μπαμπατζάν δεν είναι ακόμα έτοιμο. «Θα πάρει λίγο καιρό. Θέλουμε να συγκροτηθεί πριν από το 2020. Η ποιότητα είναι πολύ σημαντική εδώ» δήλωσε. Στενός του συνεργάτης είπε στο Bloomberg ότι στο νέο κόμμα θα συμπεριληφθούν αρκετοί πρώην υπουργοί, ενώ εξέχοντες οικονομολόγοι θα συνεργαστούν με τον Μπαμπατζάν στη διαμόρφωση της πολιτικής. Ο ίδιος είπε πως λαμβάνει συμβουλές από τον Αμπντουλάχ Γκιουλ, τον πρώην πρόεδρο της Τουρκίας και συνιδρυτή του AKP, που ήρθε κατόπιν σε ρήξη με τον Ερντογάν, και πως ο Γκιουλ «στηρίζει απόλυτα» το νέο εγχείρημα, δεν θα ενταχθεί όμως στο νέο κόμμα γιατί «δεν πιστεύει πως είναι σωστό από τη στιγμή που κατείχε την ανεξάρτητη θέση του προέδρου». Φάνηκε, απεναντίας, να απορρίπτει την ιδέα μιας συνεργασίας με τον πρώην πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος αποχώρησε χθες από το ΑΚΡ προλαβαίνοντας τη διαγραφή του και ανακοίνωσε με τη σειρά του ότι θα ιδρύσει νέο κόμμα. «Οι πολιτικές μας προτεραιότητες, οι μέθοδοι και το στυλ μας είναι πολύ διαφορετικά» σχολίασε ο Μπαμπατζάν. Ο Ερντογάν καταγγέλλει ήδη όπου σταθεί και όπου βρεθεί τους «ταραχοποιούς» που τον «μαχαίρωσαν πισώπλατα» και επιδιώκουν να «διχάσουν τους πιστούς».

Πέραν αυτού, ωστόσο, ο Μπαμπατζάν, που περιγράφεται ως «πράος ισλαμιστής», θα πρέπει να αντιμετωπίσει και τη δυσπιστία πολλών δυσαρεστημένων του AKP, που τον κατηγορούν ότι θα έπρεπε να είχε μιλήσει (και δράσει) νωρίτερα - άλλωστε η στροφή του Ερντογάν προς τη «δημοκτατορία» μετράει ήδη χρόνια. Αρκετοί αναλυτές πάντως εκτιμούν πως ο Μπαμπατζάν εκπροσωπεί τη μεγαλύτερη πολιτική πρόκληση που έχει αντιμετωπίσει ποτέ «εκ των έσω», μέσα από την ισλαμιστική παράδοση, ο τούρκος πρόεδρος. Ακόμα και μια μικρή αρπαγή ψήφων από το AKP, επισημαίνουν, μπορεί να σημάνει την αρχή του τέλους για τον Ερντογάν.