Τρία ραντεβού που κρίνουν το γεωπολιτικό παιχνίδι

16:11 30/3/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Με δύο μεγάλες πληγές ανοιχτές, σε Ουκρανία και Γάζα, και εν μέσω συνεχιζόμενης κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα, τρία διαδοχικά, κρίσιμης σημασίας, τετ α τετ ηγετών, τα οποία αναμένεται να λάβουν χώρα το προσεχές δίμηνο, παρουσιάζουν ενδιαφέρον, ιδίως στον βαθμό που θα κατορθώσουν να επιφέρουν κάποιες μετατοπίσεις στο ρευστό γεωπολιτικό σκηνικό της τρέχουσας περιόδου. Και στις τρεις επικείμενες διμερείς επαφές (Ερντογάν – Πούτιν, Μπάιντεν – Ερντογάν, Μητσοτάκης – Ερντογάν), σε πρώτο πλάνο θα βρίσκεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, ενώ σε δεύτερο πλάνο θα κυριαρχεί η διατήρηση του μορατόριουμ

στο Αιγαίο, για την οποία κυρίως διαβουλεύεται η Ελλάδα με την Τουρκία. Οι ΗΠΑ να διαδραματίζουν ρόλο εγγυητή της ασφάλειας στην περιοχή, με αντάλλαγμα από τις χώρες συμμάχους της την παροχή της βοήθειας που δεν μπορούν οι ίδιοι να προσφέρουν στην Ουκρανία σε επίπεδο πυρομαχικών και οπλικών συστημάτων.

Πούτιν στην Αγκυρα

Ο κύκλος της νέας κινητικότητας ανοίγει με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν που επισκέπτεται μετά την επανεκλογή του τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 23 Απριλίου. Τι προσδοκούν να κερδίσουν οι δύο ηγέτες; Από την πλευρά του ο τούρκος πρόεδρος επιθυμεί να παίξει για ακόμη μια φορά το χαρτί του παίκτη που μιλά και με τις δύο πλευρές, συνεχίζοντας παράλληλα να αποκομίζει οφέλη από τη σχέση του με τη Ρωσία του Πούτιν. Ο ρώσος πρόεδρος προσερχόμενος στο τραπέζι του διαλόγου με τον Ερντογάν είναι βέβαιο πως θα εναποθέσει πακέτα ειρήνευσης με την Ουκρανία, τα οποία ο τούρκος πρόεδρος πολύ πρόθυμα θα μεταφέρει δύο εβδομάδες μετά στο Οβάλ Γραφείο για να τα θέσει υπόψη του Μπάιντεν προκειμένου να διαφανεί αν με κάποιον τρόπο μπορεί να τερματιστεί σε αυτή τη φάση ο πόλεμος στην Ουκρανία και να μην επεκταθεί περαιτέρω σε επόμενη εδαφική ζώνη, κάτι το οποίο μοιάζει να είναι στο μυαλό του Πούτιν εφόσον δεν πάρει τώρα αυτά που θέλει από τη Δύση.

Ερντογάν στον Λευκό Οίκο

Στις 9 Μαΐου, όπως έχει ανακοινωθεί από τουρκικά ΜΜΕ, ο Ερντογάν γίνεται για πρώτη φορά δεκτός από τον πρόεδρο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο, εξαργυρώνοντας το πράσινο φως που έδωσε η Τουρκία για την είσοδο Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά και για την εξομάλυνση των σχέσεων που επετεύχθη με την Ελλάδα, η οποία αποτυπώθηκε και στη Διακήρυξη των Αθηνών τον Δεκέμβριο, που εν πολλοίς αποτελεί αποτέλεσμα εργώδους προσπάθειας παρασκηνιακά από τις ΗΠΑ. Σε αντάλλαγμα για τις κινήσεις καλής θέλησης που επέδειξε η Τουρκία – η οποία αρέσκεται τελευταία να εμφανίζεται ως η μη απομονωμένη μεσολαβήτρια δύναμη –, ο Ερντογάν πήρε στο χέρι του την αναθέρμανση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, η οποία δημοσίως εκφράζεται με την επικείμενη επίσκεψη στον Λευκό Οίκο, έστω και κατά την εκπνοή της θητείας Μπάιντεν, καθώς επίσης και το αμυντικό πακέτο με τα F-16. Εκτός από τα παραπάνω, στην ατζέντα της συνάντησης των δύο θα είναι και οι προθέσεις του ρώσου προέδρου – τον οποίο θα έχει ήδη συναντήσει τότε ο Ερντογάν – για τον πιθανό τρόπο αντίδρασής του έπειτα από το πολύνεκρο τρομοκρατικό χτύπημα στη Μόσχα, καθώς από τη Δύση υπάρχει φόβος για απρόβλεπτη κλιμάκωση.

Μητσοτάκης στην Τουρκία

Μερικές ημέρες μετά, με την ημερομηνία να μην έχει κλειδώσει ακόμα, κινούμενη σε επίπεδο συν / πλην μιας εβδομάδας από τα μέσα Μαΐου, αναμένεται η επίσκεψη του έλληνα Πρωθυπουργού στην Αγκυρα για μια συνάντηση κορυφής με τον τούρκο πρόεδρο, στο πλαίσιο του νέου γύρου διαβουλεύσεων με την Τουρκία που άνοιξε με τον Πολιτικό Διάλογο στις 11 Μαρτίου και θα κορυφωθεί με το τετ α τετ Ερντογάν – Μητσοτάκη τον Μάιο. Θα έχει προηγηθεί η συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν στο περιθώριο της υπουργικής συνόδου του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον στις 3 και 4 Απριλίου για την οποία ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών έχει προϊδεάσει ότι και οι δύο υπουργοί έχουν λάβει εντολή από τους ηγέτες των δύο χωρών να θέσουν το πλαίσιο προκειμένου να ανοίξει η συζήτηση και για τα «δύσκολα» θέματα, την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.