HSBC: Παραμένουν τα ρίσκα της ελληνικής οικονομίας

15:48 22/3/2019 - Πηγή: New Money

Σχετικά ανεπηρέαστη από το φρενάρισμα της παγκόσμιας οικονομίας και της ευρωζώνης χαρακτηρίζει την ελληνική οικονομία η HSBC σε έκθεσή της. Και ενώ όπως αναφέρει η τράπεζα οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι εμφανίζονται περιορισμένοι δεν συμβαίνει το ίδιο με την μακροπρόθεσμη πορεία της οικονομίας για την οποία προκύπτουν σοβαρές αβεβαιότητες κυρίως λόγω της έλλειψης επενδύσεων αλλά και της μεταρρυθμιστικής κόπωσης.

Το κλιμάκιο της τράπεζας

μετά από επαφές που είχε στην Αθήνα με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και άλλους υπουργούς της κυβέρνησης, στελέχη της Κομισιόν, του ΔΝΤ, της ΤτΕ, του ΟΔΔΗΧ και του ΤΑΙΠΕΔ, με στελέχη της Νέας Δημοκρατίας και με τις τράπεζες επικέντρωσε στις ακόλουθες 4 πηγές αβεβαιότητας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας:

Κατώτατος μισθός. Οι δανειστές εκφράζουν προβληματισμό για την αύξηση κατά 11% αναφορικά με το κατά πόσο θα επηρεάσει τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα, αν δεν συνοδεύεται από αύξηση της παραγωγικότητας. Υπάρχουν ωστόσο κάποια «θετικά». Η αύξηση επηρεάζει κυρίως τον κλάδο «μη εμπορεύσιμων αγαθών» και έτσι η επίδραση στην εξωτερική ανταγωνιστικότητα είναι περιορισμένη. Παράλληλα θα τονώσει την εσωτερική ζήτηση.

Δημοσιονομικές αστοχίες. Οι αναμενόμενες δικαστικές αποφάσεις και το αβέβαιο αποτέλεσμά τους αποτελούν πηγή κινδύνου. Το ΔΝΤ υπολόγισε ότι η Ελλάδα μπορεί να χρειαστεί να πληρώσει 5 δισ. ευρώ για συντάξεις και 1,4 δισ. ευρώ για μισθούς Δημοσίου. Αν και είναι εφάπαξ καταβολές και δεν επηρεάζουν δημοσιονομικά, ίσως υπάρξουν επιπλοκές στο μέλλον, αυξάνοντας τον κίνδυνο να μην πιαστούν οι δημοσιονομικοί στόχοι και να δημιουργηθεί πίεση για λιτότητα σε επόμενες κυβερνήσεις.

Διεθνείς ανισορροπίες. Μπορεί το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών να υποχώρησε από το 15% το 2008 περίπου στο 3% εσχάτως, όμως εμφανίζει εκ νέου αυξητικές τάσεις. Αντίθετα σε αυτό το στάδιο άλλες χώρες, όπως η Πορτογαλία, είχαν πλεόνασμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Αυτό δημιουργεί την ανησυχία ότι στο μέλλον, καθώς θα κλείνει το παραγωγικό κενό και η ανάκαμψη επιταχύνεται, μπορεί να διευρυνθεί ακόμα περισσότερο.

Οι εκλογές. Περισσότερο πιθανό είναι να διεξαχθούν τον Οκτώβριο. Η ΝΔ προηγείται στις δημοσκοπήσεις αλλά όπως σημείωσε ο υπουργός Εσωτερικών, αυτές συστηματικά υποτιμούν το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ, οπότε δεν μπορούν να αποκλειστούν εκπλήξεις. Η HSBC εκτιμά ότι κάποια προεκλογικά δώρα από την κυβέρνηση δεν μπορούν να αποκλειστούν, ενώ και η ΝΔ μιλά για σημαντικές περικοπές φόρου αν αναλάβει την εξουσία, οι οποίες θα αντισταθμιστούν από περικοπές στις δαπάνες. Ωστόσο, σημειώνει ο οίκος, μετά από τόσα χρόνια λιτότητας, τα περιθώρια περικοπών είναι περιορισμένα, ειδικά χωρίς να επηρεαστούν οι επενδύσεις. Στα θετικά, όπως σημειώνει ο οίκος και το ότι προχωρά η συνταγματική αναθεώρηση, που αποτρέπει τον κίνδυνο νέων εκλογών το 2020.

Τα θετικά

Η ανάπτυξη το 2018 ήταν 1,9% του ΑΕΠ, το υψηλότερο ποσοστό εδώ και μια δεκαετία,και η κατάσταση βελτιώνεται σε πολλούς τομείς, ενώ προηγουμένως αφορούσε κυρίως στον τουρισμό (που καλύπτει 20% του ΑΕΠ). Καταγράφεται βελτίωση της βιομηχανικής παραγωγής, καλύτερη εικόνα στην οικοδομή αλλά και την αύξηση στις τιμές των κατοικιών για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία. Ωστόσο η τράπεζα χαρακτηρίζει «μικρή απογοήτευση» την πορεία του ΑΕΠ στο τελευταίο τρίμηνο του 2018

Ξεκάθαρα θετικές οι αναφορές για τις επιδόσεις του εξαγωγικού τομέα που χαρακτηρίζονται ως «εξαιρετικές». Όπως αναφέρει η έκθεση, εμφανίζεται να μην έχει επηρεαστεί από την επιβράδυνση, ειδικά στην ευρωζώνη, κάτι που εξηγείται με το ότι υπάρχει σχετικά περιορισμένη έκθεση στην περιοχή (μόνο το 1/3 των εξαγωγών), αλλά και με το μείγμα προϊόντων (τρόφιμα, φαρμακευτικά) τα οποία έχουν σχετικά ανελαστική ζήτηση. Σε ό,τι αφορά τον τουρισμό, παρατηρείται στασιμότητα μετά τα ρεκόρ, κάτι που αποδίδεται στην οικονομική κατάσταση σε αγορές όπως η Γερμανία και η Βρετανία, αλλά και τον ανταγωνισμό από χώρες χαμηλού κόστους.

Τα μεικτά μηνύματα των τραπεζών

Στα θέματα που συμφωνούν κυβέρνηση, εγχώριοι και διεθνείς θεσμοί και τραπεζίτες περιλαμβάνεται η αύξηση του ορίου κατοχής ελληνικών ομολόγων από τις τράπεζες, ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρος ο χρονισμός μιας τέτοιας κίνησης ή οι λεπτομέρειές της. Όλοι συμφωνούν επίσης ότι οι τάσεις σε ό,τι αφορά την ποιότητα ενεργητικού των τραπεζών βελτιώνονται, με την τάση σε ό,τι αφορά το «κοκκίνισμα» ή το «επανακοκκίνισμα» δανείων σε πτωτική τροχιά.

Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, το μήνυμα εμφανίζεται μεικτό. Οι απόψεις διαφέρουν σε ό.τι αφορά την παροχή πίστωσης. Οι τράπεζες εκτιμούν ότι δεν περιορίζονται από τη ρευστότητα ή τα κεφάλαια και πως η ζήτηση αυξάνει από τις επιχειρήσεις. Διάφοροι θεσμοί, όμως, βλέπουν ότι τα κόκκινα δάνεια εξακολουθούν να είναι μεγάλο βάρος, ενώ κάποιοι θεωρούν ότι η ρευστότητα παραμένει εμπόδιο.

Σε ότι αφορά την ποιότητα ενεργητικού, ενώ οι τράπεζες περιμένουν ουσιαστική μείωση των κόκκινων δανείων δεν είναι ξεκάθαρο αν όλες οι πλευρές συμφωνούν ότι αυτό είναι επιτεύξιμο και, σημαντικότερα, αν θα είναι αρκετό. Η έλλειψη ενδιαφέροντος από τρίτους στους πλειστηριασμούς είναι μια πηγή ανησυχίας για τους θεσμούς, ενώ οι τράπεζες επισημαίνουν ότι το συνολικό στοκ ακινήτων που θα αγοράσουν είναι σχετικά μικρό. Το πλαίσιο εταιρικής πτώχευσης επίσης φαίνεται ανεπαρκές.
Το νέο πλαίσιο προστασίας α’ κατοικίας είναι θετικό, σύμφωνα με τους τραπεζίτες, αλλά οι θεσμοί πιστεύουν ότι τα κριτήρια ένταξης δεν είναι αρκετά αυστηρά.