Αντιμέτωπες με την «τέλεια θύελλα» οι ιταλικές τράπεζες

16:21 17/2/2016 - Πηγή: New Money

της Σοφίας Ζαφείρη

Κανείς δεν γνωρίζει το ακριβές ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με τον πλέον συντηρητικό υπολογισμό να τα τοποθετεί μεταξύ 200 και 300 δισ. ευρώ.

Κατά τη διάρκεια της κρίσης στην Ευρωζώνη, όταν η ΕΚΤ αγόραζε αφειδώς ιταλικά και ισπανικά κρατικά ομόλογα, οι Γερμανοί πολιτικοί είχαν γίνει έξαλλοι.

Ένας εξ αυτών, ο Frank Schaffle, τότε μέλος του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου της Γερμανίας, είχε υποστηρίξει, τον Σεπτέμβριο του 2011, ότι «Εάν η ΕΚΤ

συνεχίσει με αυτόν τον ρυθμό σε λίγο θα αγοράζει σκουριασμένα ποδήλατα και θα πληρώνει γ' αυτά με το νέο χρήμα που θα τυπώνει».

Μπορεί η τόσο έντονη κριτική να έχει «σιωπήσει» αλλά σήμερα η ΕΚΤ βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα άλλο πρόβλημα και μάλιστα μεγάλο: τα τεράστια προβλήματα των ιταλικών τραπεζών.

Τέσσερις μικρές ιταλικές τράπεζες διασώθηκαν στα τέλη του 2015. Οι μεγάλες βρίσκονται κοντά στην κατάρρευση. Οι μετοχές τους έχουν ισοπεδωθεί. Είναι «γεμάτες» με μη εξυπηρετούμενα δάνεια και κανείς δεν φαίνεται να γνωρίζει το ακριβές ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Βάσει των επίσημων στοιχείων φθάνουν στα 201 δισ. ευρώ. Όμως αυτό το ποσό ούτε καν η ΕΚΤ δεν το θεωρεί ορθό. Σύμφωνα με άλλους ξεπερνούν τα 300 δισ. ευρώ και αντιστοιχούν στο 18% των συνολικών δανείων που έχουν δοθεί.

Από την πλευρά του το ΔΝΤ δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την όλη εικόνα, καθώς εκτίμησε σε έκθεσή του το 2015, ότι το 80% αυτών των μη εξυπηρετούμενων δανείων έχουν δοθεί σε επιχειρήσεις. Εξ όλων των επιχειρηματικών δανείων, σύμφωνα πάντα με το Ταμείο, το 30% είναι μη εξυπηρετούμενα, με μεγάλες διαφορές ανάλογα με τη γεωγραφική έδρα των επιχειρήσεων. Για παράδειγμα στις βόρειες περιοχές τα μη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά δάνεια φθάνουν στο 17%, ενώ σε ορισμένα μέρη του ιταλικού Νότου αγγίζουν ακόμη και το 50%!

Ταυτόχρονα εκτιμάται ότι το 30% των επιχειρήσεων που έχει λάβει δάνειο δεν διαθέτει την κατάλληλη κερδοφορία προκειμένου να πληρώσει τους... τόκους του!

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια «φορτώνονται» εδώ και χρόνια στους ισολογισμούς των ιταλικών τραπεζών και δεν «καθαρίζονται» με ταχύτητα, καθώς οι περισσότερες εξ αυτών αρνούνται να τα πωλήσουν σε εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων, φυσικά με αρκετά γενναίο «κούρεμα».

Πριν από μερικές ημέρες, δια στόματος του προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, η ΕΚΤ εμφανίστηκε έτοιμη να εφαρμόσει ένα φιλόδοξο αλλά ελαφρώς επικίνδυνο σχέδιο για να βρει τη λύση: αποδοχή των κόκκινων δανείων των ιταλικών τραπεζών ως ενέχυρα (collaterals), εφόσον αυτά τιτλοποιηθούν.

Για να το πράξει από τη μία πλευρά θα πρέπει να βρει έναν τρόπο να «ξεπεράσει» το καταστατικό της, βάσει του οποίου δεν μπορεί να αγοράζει οτιδήποτε το οποίο δεν φέρει τον υψηλότερο βαθμό πιστοληπτικής αξιολόγησης ή να λάβει – μετά από τις απαραίτητες συνεννοήσεις με τους ισχυρούς της Ευρωζώνης – μία καθαρά πολιτική απόφαση στήριξης της Ιταλίας και της οικονομίας της.

Πιθανώς και να το πράξει, καθώς η ιταλική είναι η τρίτη ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης και οποιαδήποτε απώλεια της εμπιστοσύνης των αγορών σε αυτήν είναι ικανή ακόμη και να επαναφέρει στο προσκήνιο μία κρίση ανάλογη με αυτή που ξέσπασε το 2007.