Δεν υπάρχει πάτος στο βαρέλι

08:48 23/5/2016 - Πηγή: New Money

Η μεγαλύτερη χρηματιστηριακή ζημία του παρελθόντος -της ένδοξης εποχής του 1999- προκλήθηκε από την πτώση των χρηματιστηριακών δεικτών, από το επίπεδο των 1.800 μονάδων και όχι από εκείνο των 6.000 μονάδων. Ο λόγος; Προφανής! Στις 1.800 μονάδες πιστέψαμε ότι ήμασταν κοντά στον πάτο. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και τώρα! Πιστεύουμε πως η αγορά δεν έχει άλλα περιθώρια πτώσης, επειδή βιώνουμε 7 συνεχόμενα χρόνια ύφεσης...

Από τις 1.800 μονάδες μέχρι τις 1.200 είχαν χαθεί περιουσίες και κυρίως στις μετοχές της λεγόμενης «περιφέρειας». Και αυτό διότι πέσαμε όλοι μέσα δίχως άμυνες, σαν να βουτάμε

στο κενό δίχως αλεξίπτωτο. Επειδή νομίσαμε ότι δεν επρόκειτο για κενό και ότι μας χώριζαν μερικοί μονάχα πόντοι από τον πάτο του βαρελιού. Εκείνο που μας κατέστρεψε τότε ήταν η βαθιά μας πίστη ότι δεν μπορούσαν τα πράγματα να πάνε χειρότερα απ' όσο είχαν ήδη πάει.

Το ίδιο νομίζουμε και σήμερα. Οτι η αγορά θα πρέπει οπωσδήποτε να ανακάμψει, μόνο και μόνο επειδή η κρίση διαρκεί 7 χρόνια. Κι όμως! Αν γυρίσουμε λίγο πίσω, θα διαπιστώσουμε ότι το ίδιο περίμεναν κάποιοι ότι θα συνέβαινε το 2012, όπως και το 2014. Αλλά αυτό δεν έγινε. Και δεν έγινε επειδή όσα συνέβησαν στο παρελθόν δεν αποτελούν εγγύηση ότι θα επαναληφθούν με τον ίδιο ή παραπλήσιο τρόπο και στο μέλλον. Θα έχετε ακούσει, για παράδειγμα, όσα λέγονταν το 2013, ότι η ανάκαμψη ήταν απλώς και μόνο θέμα χρόνου, καθώς όλες οι κρίσεις δεν είχαν διαρκέσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα...

Η αλήθεια είναι ότι όσο περνάει ο καιρός τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες της αντιστροφής του κλίματος. Ή αλλιώς, απ' όσο πιο χαμηλά ξεκινάει κανείς, όσο πιο πολύ έχει πιεστεί το ελατήριο, τόσο πιο έντονη μπορεί να είναι η αντίδραση. Θα υπάρξει, όμως, αντίδραση; Θα εκτιναχθεί πίσω το ελατήριο; Ή θα σπάσει;

Για να μπορέσει να ανακάμψει η αγορά χρειάζονται και οι κατάλληλες συνθήκες. Το γεγονός ότι περνάμε ήδη μία επταετία ύφεσης δεν σημαίνει ότι θα έρθει η ανάκαμψη χάρη σ' έναν μεταφυσικό λόγο. Ναι μεν η αγορά διψάει για το καλό νέο, αλλά αυτό θα πρέπει να προκύψει από κάτι αληθινό.

Η κυβέρνηση Τσίπρα θα είχε μία ευκαιρία να καρπωθεί τη λεγόμενη εκτίναξη του ελατηρίου. Μπορεί όμως το ελατήριο να εκτιναχθεί; Είμαστε σε αυτό το σημείο ή βρισκόμαστε σε μια κατάσταση ανάλογη με εκείνη που βρεθήκαμε ως επενδυτές το 1999-2000 στα επίπεδα των 1.800 μονάδων; Προσωπικά πιστεύω ότι κινδυνεύουμε να εισέλθουμε σε νέο κύκλο αυτοτροφοδοτούμενης πτώσης, ο οποίος μπορεί και να είναι πιο βίαιος απ' όλους τους προηγούμενους. Το τέλος της αυταπάτης έχει συνήθως ολέθριες συνέπειες.

Η συμφωνία που επιδιώκει η κυβέρνηση με τους δανειστές είναι ικανή να φέρει πρόσκαιρη ανάκαμψη στην αγορά, καθώς θα συνοδεύεται με την παροχή ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Το πρόβλημα είναι ότι η ανάκαμψη αυτή δεν μπορεί να έχει διάρκεια. Η υπερβολική φορολόγηση και μάλιστα σε βάρος των παραγωγικών τάξεων είναι η σωστή συνταγή για την πλήρη καταστροφή. Αρκεί κάποιος να μελετήσει προσεκτικά τον τρόπο φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών για να καταλάβει γιατί και αυτή η συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης με τους πιστωτές θα οδηγηθεί σε ναυάγιο. Εκτός κι αν νομίζει κανείς πως θα βρεθούν πρόθυμοι ηλίθιοι να ρισκάρουν την περιουσία τους για να προσφέρουν το 90% των εισοδημάτων τους στο Δημόσιο με τη μορφή φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.

Και δεν είναι αυτός ο μοναδικός λόγος για την πιθανή αποτυχία. Είναι το γεγονός ότι λείπει η λέξη «κίνητρο» για τις επενδύσεις. Αντίθετα, έχει έντονη παρουσία η λέξη «αντικίνητρο». Χωρίς επενδύσεις είναι αδύνατον να συζητήσουμε για ανάκαμψη. Το ερώτημα είναι πού στηρίζονται όλοι εκείνοι που περιμένουν να έρθει η ανάκαμψη και μάλιστα ως διά μαγείας. Διότι κάτι πρακτικό δεν βλέπουμε να συμβαίνει, να έχει υιοθετηθεί. Και χωρίς επενδύσεις, χωρίς υψηλούς ρυθμούς ανάκαμψης, δεν σπάει η αλυσίδα της ύφεσης.