Διαμεσολάβηση, ένας νέος Θεσμός

10:04 21/5/2014 - Πηγή: New Money

Με το νόμο 3898/2010 θεσμοθετήθηκε ένας νέος,εναλλακτικός τρόπος επίλυσης διαφορών ιδιωτικού δικαίου, η διαμεσολάβηση. Βασική προϋπόθεση για την υπαγωγή μίας διαφοράς σε διαμεσολάβηση είναι η εξουσία διάθεσης του αντικειμένου της διαφοράς από τα μέρη. Η διαδικασία αυτήέχει κατά κανόνα προαιρετική μορφή και στόχο να μειώσει το κόστος και το χρόνο επίλυσης των διαφορών. Παρότι ο νόμος ισχύει ήδη αρκετά χρόνια ο θεσμός παραμένει σχετικά άγνωστος και ως εκ τούτου ανεφάρμοστος. Υπάρχουν σημαντικά προτερήματα-κίνητρα επιλογής της διαδικασίας διαμεσολάβησης

σε σύγκριση με τη δικαστική οδό, καθώς πρόκειται για άτυπη διαδικασία, στην οποία και τα δύο μέρη έχουν πλήρη έλεγχο του αποτελέσματος σε αντιδιαστολή με τη δικαστική διαμάχη, κατά την οποία το αποτέλεσμα είναι εκ των προτέρων αβέβαιο και εναπόκειται μόνο στην κρίση του δικαστή. Επίσης η διαμεσολάβιση έχειμικρή χρονική διάρκεια και χαμηλό κόστος, το οποίο προσυμφωνείται μεταξύ των μερών και προκαταβάλλεται στο διαμεσολαβητή πριν την έναρξη της διαδικασίας.Περαιτέρω στη διαμεσολάβηση βασική αρχή αποτελεί το απόρρητο της διαδικασίας, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για όλες τις υποθέσεις που διαφορετικά είναι εκτεθειμένες στη δημόσια διαδικασία των ακροατηρίων και ιδιαίτερα σε αυτές που αφορούν υποθέσεις οικογενειακής φύσεως αλλά και περιουσιακής κατάστασης. Με τη διαμεσολάβηση επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό η φιλική διάθεση των μερών, καθώς οι ίδιοι έχουν τον έλεγχο της έκβασης της διαδικασίας και είναι ελεύθεροι να αποχωρήσουν από αυτή ελεύθερα μέχρι την υπογραφή του πρακτικού διαμεσολάβησης. Το πρακτικό αυτόμπορεί να αποτελέσει μάλιστα τίτλο εκτελεστό και να εκτελεστεί σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου. Τα παραπάνω,βρίσκονται στον αντίποδα τουτυπικού, χρονοβόρου καικοστοβόρου χαρακτήρα των δικαστικώναγώνων. Κεντρικό ρόλο στη διαδικασία της διαμεσολάβησης διαδραματίζει ο διαμεσολαβητής, ο οποίος είναι τρίτο και αμερόληπτο πρόσωποκοινής αποδοχής, είναι κατηρτισμένος και διαθέτει ειδικές γνώσεις σε θέματα διαμεσολάβησης. Ο διαμεσολαβητής είναι διαπιστευμένος από ειδικό φορέα κατάρτισης διαμεσολαβητών και έχει την ικανότητα να συγκλίνει τις αντικρουόμενες θέσεις των μερών και να τους κατευθύνει προς μια κοινώς αποδεκτή πρόταση. Σε αντίθεση με το δικαστή που είναι δημόσιος λειτουργός, ο διαμεσολαβητής έχει το δικαίωμα αλλά και την υποχρέωση να έρχεται σε επαφή με τα μέρη, από κοινού αλλά και με κατ’ιδίαν συναντήσεις, σταθμίζει τα αντικρουόμενα συμφέροντα, αφουγκράζεται τις ανάγκες και τα ζητούμενα των μερών και οδηγείται σε ένα κοινά αποδεκτό αποτέλεσμα.Τα μέρη επιλέγουν ελεύθερα το διαμεσολαβητή τους, ο οποίος θα τύχει της κοινής αποδοχής τους. Πίνακας διαπιστευμένων διαμεσολαβητών έχει καταρτιστεί από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και έχει αναρτηθεί ηλεκτρονικά. Ο εν λόγω θεσμός ανθεί στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ και είναι χαρακτηριστικό ότι μεγάλο ποσοστό των διαφορών στο εξωτερικό επιλύονται μέσω της διαμεσολάβησης. Εύγλωττο παράδειγμα απoτελεί η υπαγωγή στη διαμεσολάβηση δύο εταιρειών-κολοσσών στο είδος τους Αpple – Samsung. Στις ΗΠΑ οι διαμεσολαβητές δεν είναι καν διαπιστευμένοι αλλά επικρατεί ο νόμος της ελεύθερης αγοράς δηλ. ικανός διαμεσολαβητής είναι αυτός που τον εμπιστεύονται και τον προτιμούν αυτοί που τον επιλέγουν. Στην Ελλάδα ο δρόμος αυτός είναι ακόμη μακρύς και τούτο προφανώς διότι η διαμάχη είναι πιο έντονη στην κουλτούρα μας παρά η κοινή συμφωνία για επίλυση της διαφοράς.Μόλις προ τριμήνουκατετέθηκε πρόταση-διάταξη νόμου για την υποχρεωτικότητα της διαμεσολάβησης μετά τις 31.12.2014 στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Σε επίπεδο μεγάλων Εταιρειών επικρατεί η λύση της διαιτησίας, ως τρόπος επίλυσης διαφορών. Ενθαρρυντικό πάντως αποτελεί το γεγονός ότι στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών ιδρύθηκε πρόσφατα Κέντρο Διαμεσολάβησης. Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητο να προωθηθεί ο θεσμός αυτός εναλλακτικής επίλυσης των διαφορών και να μην μείνει ευχολόγιο (όπως η απόπειρας συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς) και τούτο θα επιτευχθεί κυρίως εάν θεσμοθετηθεί ως υποχρεωτικό στάδιο της προδικασίας όχι μόνο στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, όπου οι δικάσιμοι προσδιορίζονται συνήθως μετά από μία δεκαετία (!), αλλά και στις υποθέσεις οικογενειακής φύσεως και ενδεχομένως και στις εμπορικές, προκειμένου να τον γνωρίσει ο κόσμος και να τον εμπιστευθεί. Αν ο θεσμός της διαμεσολάβησης αποδώσει καρπούς, θα αποσυμφορηθούν τα δικαστήρια, θα αναβαθμιστεί η δικαιοσύνη και θα περπατήσουμε αργά αλλά σταθερά δρόμους πιο πολιτισμένους. Blogger Τατιάνα Τσιρακοπούλου