Δύσκολοι καιροί για «έξοδο» - Μπλόκο από ΔΝΤ και αγορές

11:47 13/8/2018 - Πηγή: New Money

του Κωστή Πλάντζου

Τριπλό μπλόκο στις φιέστες των επόμενων ημερών για «καθαρή έξοδο από τα μνημόνια», αλλά και στην όποια διάθεση παροχολογίας εν όψει της ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο ή της κατάθεσης του νέου Προϋπολογισμού τον Οκτώβριο, έχουν στήσει στην κυβέρνηση Βερολίνο, ΔΝΤ και αγορές.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, στο οικονομικό επιτελείο ήδη ετοιμάζονται να προσγειώσουν τις αισιόδοξες προβλέψεις που περιέλαβαν στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα για το υπερπλεόνασμα ως το 2022, βάσει του οποίου μιλούσε ο πρωθυπουργός, πριν από δύο μήνες, για παροχές και μόνιμες φοροελαφρύνσεις 700 εκατ. ευρώ και άνω. Επιπλέον:

■ Τον Οκτώβριο στη Βαυαρία θα έχουν εκλογές και το γερμανικό κοινοβούλιο ετοιμάζεται να τορπιλίσει τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο, εάν στις εξαγγελίες του πρωθυπουργού από τη ΔΕΘ (ή από τον νέο Προϋπολογισμό) φανεί ότι η αναστολή της αύξησης του ΦΠΑ θα παραταθεί και το 2019.

■ Το ΔΝΤ επίσης, με την έκθεσή του, έχει προαναγγείλει ότι θα «πυροβολήσει» άμεσα, εάν η Αθήνα κάνει πίσω σε μέτρα για τα οποία έχει δεσμευτεί, όπως η μείωση στις συντάξεις το 2019.

■ Οι αγορές έκλεισαν ξανά για την Ελλάδα, καθώς τα επιτόκια των ομολόγων ανεβαίνουν σε απαγορευτικά επίπεδα λόγω και της τελευταίας έκθεσης του ΔΝΤ, αλλά κυρίως λόγω των αναταράξεων που προκαλούν τα προβλήματα της Ιταλίας και της Τουρκίας. Ολα δείχνουν σήμερα ότι ο Σεπτέμβριος δεν θα είναι «η ευκαιρία για έκδοση νέου ομολόγου», όπως βιάστηκε να προαναγγείλει την προηγούμενη μόλις εβδομάδα αξιωματούχος της κυβέρνησης στο διεθνές δίκτυο Bloomberg.

Προσγείωση

Στο οικονομικό επιτελείο συνιστούν «ψυχραιμία και όχι μεγαλοστομίες» σχετικά με τις εξαγγελίες των επόμενων ημερών από τον πρωθυπουργό. Αλλά και η Εκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής -με επικεφαλής τον μέχρι πρότινος γενικό γραμματέα Δημοσιονομικής Πολιτικής της Κυβέρνησης- προειδοποιεί για τον κίνδυνο παροχολογίας και εκτροχιασμού.

Την κυβέρνηση σώζει -προσωρινά τουλάχιστον- η ανάγκη για αποφυγή κάθε είδους πανηγυρισμών, καθώς είναι έντονες ακόμα στη μνήμη οι καταστροφικές πυρκαγιές στην Αττική, οι οποίες θα απαιτήσουν και μεγάλες δαπάνες αποκατάστασης επιβαρύνοντας τον κρατικό προϋπολογισμό.

Στο ΥΠΟΙΚ συναισθάνονται και ότι οποιαδήποτε κίνηση εκληφθεί ως λάθος ή στροφή πολιτικής της κυβέρνησης θα πυροδοτήσει εξελίξεις που θα καταστήσουν ολοφάνερο και στην Ελλάδα -ενώ στο εξωτερικό είναι κοινό μυστικό- ότι έξοδος από τα μνημόνια δεν σημαίνει χαλάρωση, αλλά πιο σκληρή επιτήρηση από θεσμούς και αγορές μαζί πλέον.

Το μήνυμα έστειλε την περασμένη εβδομάδα ξανά ο Καλίν Ανεβ Γιάνσε. Ο γενικός γραμματέας του ESM (στον οποίο η Ελλάδα χρωστά κάτι παραπάνω από 200 δισ. ευρώ) θύμισε ότι η εποπτεία θα είναι αυστηρή και μέχρι το 2060 ακόμα που η Ελλάδα θα αποπληρώνει τα δάνεια στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Σε έναν μήνα από σήμερα, στα μέσα Σεπτέμβρη, η Κομισιόν θα έχει πάρει στα χέρια της και το προσχέδιο για τον νέο Προϋπολογισμό του 2019, προτού η κυβέρνηση το καταθέσει στη Βουλή την 1η Οκτωβρίου. Εκεί θα αποτυπώνονται και οι αποφάσεις της για περικοπή ή μη των συντάξεων και διατήρηση του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά από 1/1/2019.

Φοβούνται «ατύχημα»

Ο κίνδυνος «ατυχήματος» ακόμα και αμέσως μετά το πέρας των μνημονίων μόνο απίθανος δεν είναι. Και το 2015, άλλωστε, η Ελλάδα είχε ζήσει τρεις μήνες χωρίς μνημόνια και δεσμεύσεις (από τον Απρίλιο που είχε λήξει η παράταση του β’ μνημονίου, την οποία ζήτησε τον Φεβρουάριο ο Γιάνης Βαρουφάκης), αλλά εντέλει τον Ιούλιο η κυβέρνηση αναγκάστηκε να ζητήσει νέο δάνειο και μνημόνιο.

Επί της ουσίας, η μόνη διαφορά με τότε είναι ότι, αντί πλέον οι δανειστές να δίνουν στην Ελλάδα λεφτά με δόσεις από δάνεια, η Ελλάδα θα τους δίνει λεφτά που θα αντλεί από τις αγορές και εκείνοι θα της δίνουν μετά ξανά δόσεις ελάφρυνσης του χρέους, αλλά με όρους, αξιολογήσεις και προαπαιτούμενα. Οπως και πριν δηλαδή, θα περνούν από έλεγχο την Αθήνα, αν η κυβέρνηση εκπληρώνει τις υποσχέσεις που υπέγραψε και ψήφισε:

■ Η ευρωπαϊκή τρόικα (Κομισιόν, ΕΚΤ και ESM) θα συντάσσει δύο εκθέσεις τον χρόνο για τη χώρα μας.

■ Το ΔΝΤ θα συντάσσει επίσης δική του έκθεση κάθε εξάμηνο. Κι επειδή δεν αποτελεί μέρος της συμφωνίας μεταξύ Αθήνας και Ευρωπαίων για ελάφρυνση του χρέους με βάση τα μέτρα λιτότητας, το 2019-2020 θα μπορεί να δρα ανεξέλεγκτα, όπως ήδη έπραξε προ ημερών προκαλώντας νευρική κρίση στην κυβέρνηση και τα ελληνικά ομόλογα.

■ Το γερμανικό κοινοβούλιο θα συνεδριάζει επίσης δύο φορές τον χρόνο για να ελέγχει την Ελλάδα. Κάθε εξάμηνο θα εγκρίνει -όπως και άλλα εθνικά κοινοβούλια- τις «δόσεις» ελάφρυνσης του χρέους, που θα δίνονται σταδιακά υπό όρους στη χώρα μας.

Αυτά τα μέτρα ελάφρυνσης ξεπερνάνε τα 7 δισ. ευρώ:

α) επιστροφή ANFA’ s και SMP’ s 5,8 δισ. ευρώ από κέρδη του ευρωσυστήματος για τα ελληνικά ομόλογα που διακατέχει
β) μείωση του επιτοκιακού «προστίμου» 200 εκατ. ευρώ τον χρόνο που υπέστη η χώρα επειδή διέκοψε βίαια το β’ μνημόνιο τον Απρίλιο του 2015
γ) μπλόκο σε εκταμιεύσεις χρημάτων από τα 9,5 δισ. της τελευταίας δόσης, καθώς ένα μέρος τους μπορεί να μη δοθεί καν σε μετρητά στη χώρα μας, αλλά σε τίτλους του ESM (ESM notes), όπως προβλέπει η πρόταση του ιδίου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.

Ηδη την περασμένη εβδομάδα η έγκριση της τελευταίας δόσης για την Ελλάδα πέρασε διά πυρός και σιδήρου από το γερμανικό κοινοβούλιο λόγω της αιφνιδιαστικής αναστολής της αύξησης του ΦΠΑ στα 5 νησιά του Αιγαίου. Σε περίπτωση επανάληψης, θα ζητηθούν ξανά αντίμετρα, όπως ήδη συνέβη.