Εφιάλτης η απώλεια 13.000 θέσεων εργασίας στις κατασκευές

08:16 22/6/2017 - Πηγή: New Money

Της Μαριάννας Τζάννε

Τον εφιαλτικό αριθμό της απώλειας 13.000 θέσεων εργασίας στην κατασκευή και των 39.000 σε ολόκληρη την οικονομία, δημιουργεί σύμφωνα με τις τεχνικές εταιρείες, η ολοκλήρωση των μεγάλων οδικών έργων.

Είναι ενδεικτικό ότι από την έναρξη της κρίσης μέχρι σήμερα, ο κατασκευαστικός κλάδος υπολογίζεται ότι έχει απολέσει το 87% της δραστηριότητας, ποσοστό που συνιστά την μεγαλύτερη απώλεια που σημειώθηκε σε κλάδο της ελληνικής οικονομίας.

Η βαθιά ύφεση που αντιμετωπίζει ο κλάδος και στην οποία αναφέρθηκε πρόσφατα ο Καναδός επενδυτής Prem Watsa από το βήμα της

γενικής συνέλευσης του ΣΕΒ, συντηρείται από ένα εκρηκτικό μείγμα παραμέτρων που δίνουν απανωτά χτυπήματα στον κατασκευαστικό κλάδο.

Μεταξύ αυτών είναι οι υπέρογκες εκπτώσεις στα έργα που φέτος σε κάποιους διαγωνισμούς ξεπέρασαν ακόμη και το 70% (!), το κενό που δημιουργεί στην αγορά η ανυπαρξία νέων έργων, η απομάκρυνση των ελληνικών τραπεζών από αγορές των Βαλκανίων που παραδοσιακά στήριζαν την διείσδυση στις χώρες αυτές των ελληνικών κατασκευαστικών εταιρειών αλλά και τα πρόστιμα ύψους 80 εκατ. ευρώ που θα επιβάλλει η Επιτροπή Ανταγωνισμού για το καρτέλ. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν η πρόσφατη κρίση στο Κατάρ που είχαν στραφεί έντονα τα τελευταία χρόνια, οι ελληνικές εταιρείες χτίζοντας το προφίλ της εξωστρέφειά τους.

Ως αποτέλεσμα των δυσμενών συνθηκών και της παρατεταμένης κρίσης που πλέον μετρά άνω από επτά χρόνια, σφραγίστηκαν χιλιάδες επιχειρήσεις και οι συσσωρευμένες ζημίες εκτινάχθηκαν σε πάνω του 1 δισ. για τις μεγάλες εταιρείες του κλάδου.

Παρόλα αυτά ο κλάδος συνεχίζει να είναι από τους μεγαλύτερους εργοδότες (με περίπου 150 χιλ. εργαζόμενους), ενώ επισημαίνεται ότι για κάθε θέση εργασίας δημιουργεί στην οικονομία άλλες 3 και για κάθε ένα ευρώ δικής του δραστηριότητας δίνει άμεσα το μισό και πλέον πίσω στο δημόσιο σε φόρους και εισφορές.

Το τέλος των έργων

Ο προβληματισμός επιτείνεται από το τέλος των αυτοκινητοδρόμων που τροφοδότησαν για δέκα χρόνια τους τεχνικούς ομίλους αλλά και από το μεγάλο κενό που δημιουργεί στην αγορά η απουσία επόμενης γενιάς έργων και υποδομών. Ταυτόχρονα τα ώριμα έργα καθυστερούν. Πάτρα-Πύργος, Ελληνικό, ΣΔΙΤ απορριμμάτων για διάφορους λόγους δεν προχωρούν ενώ τα άλλα μεγάλα έργα (πλην του TAP), δηλαδή η ηλεκτρική διασύνδεση Αττικής με Δωδεκάνησα και Κρήτη, οι σταθμοί υγροποίησης φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη και την Καβάλα, μετρό Θεσσαλονίκης και Αθήνας έργα ΕΡΓΟΣΕ, Καστέλι, κ.λπ. απέχουν ακόμα από την φάση της υλοποίησης. «Το κενό χάσκει και η επόμενη μέρα αργεί» δηλώνουν στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου.

Την ίδια στιγμή η επάνοδος του εφιάλτη των καταστροφικών εκπτώσεων, εκμηδενίσει κάθε ελπίδα αισιοδοξίας. Η τάση αυτή παρατηρείται τόσο σε μεγάλα όσο και μεσαία και μικρά έργα. Ενδεικτικά, στο σύνολο των διαγωνισμών για τα τμήματα του άξονα Πάτρα – Πύργος οι προσφερόμενους από τους προσωρινούς μειοδότες εκπτώσεις ξεπερνούν το 50%, ενώ αντίστοιχα υψηλές εκπτώσεις καταγράφονται και σε άλλα μεγάλα έργα. Όσο για τα μικρότερα, φέτος έχουν υπάρξει ακόμη και εκπτώσεις πάνω από 70% (κατασκευή αγωγών ομβρίων στο Χαλάνδρι με 70,1%, υδραυλικά έργα-οδοποιία στα Άνω Λιόσια με 72,89%, αποκατάσταση οδοστρωμάτων σε Π. Ράλλη - Γ. Λαμπράκη με 74,13%).

Ο κύκλος είναι γνωστός. Η ανάγκη και αγωνία για να καλυφθεί η έλλειψη τζίρου οδηγούν σε υψηλές εκπτώσεις, αυτές με την σειρά τους οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην μη εκτέλεση των έργων, στην αύξηση του κόστους και κάποιες φορές ακόμα και στην χρεοκοπία των αναδόχων.

Αφελληνισμός Τραπεζών

Οι εταιρείες του κλάδου υποστηρίζουν ότι ο αφελληνισμός των ελληνικών τραπεζών στα Βαλκάνια υπονομεύει τη διεθνή θέση των ελληνικών κατασκευαστικών. Με δεδομένη την άσχημη διεθνή εικόνα της χώρας, η παρουσία των ελληνικών τραπεζών στα Βαλκάνια αποτελεί πολύ σημαντική βοήθεια για τις ελληνικές κατασκευαστικές.

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν ήδη μακροχρόνιους δεσμούς και κοινά συμφέροντα με τις ελληνικές εταιρείες, ενώ οι ξένες τράπεζες βλέπουν με αποστροφή τον «κίνδυνο Ελλάδα» και το δανεισμό σε ελληνικές εταιρείες. Όμως ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη ο αφελληνισμός του τραπεζικού συστήματος στις χώρες των Βαλκανίων, καθώς και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν αναγκαστεί να πουλήσουν σημαντικό μέρος των διεθνών τους δραστηριοτήτων, κυρίως στα Βαλκάνια, όπου είχαν αναπτύξει κυρίαρχη παρουσία.

Μάλιστα, στο επόμενο διάστημα -μέχρι και τα μέσα του 2018- οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να περιορίσουν, ακόμα περισσότερο την παρουσία τους στο εξωτερικό, εγκαταλείποντας, οι τρεις από αυτές σχεδόν ολοσχερώς τις γειτονικές αγορές των Βαλκανίων, με βάση τα πλάνα αναδιάρθρωσης, που υπέγραψαν το 2015. Μια ακόμα δυσάρεστη είδηση για τις ελληνικές κατασκευαστικές που έχουν μακροχρόνια παρουσία στις αγορές αυτές και παραμένουν ιδιαίτερα ανταγωνιστικές, χάρις ακριβώς την στήριξη που είχαν ως τώρα από τις ελληνικές τράπεζες.

Μαζική ανεργία των μηχανικών

Στο δύσκολο αυτό περιβάλλον προστίθεται η μαζική ανεργία των μηχανικών, που σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΤΕΕ κ. Στασινό, «το ΤΕΕ υπολογίζει σε 60-70%». Ταυτόχρονα, κατά τον κ. Στασινό από τους περίπου 70 χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες-μηχανικούς, οι 68 χιλιάδες χρωστάνε εισφορές. Ποσοστό πάνω από το 95%. Χρωστούν περίπου 880 εκατ. ευρώ και εξ αυτών οι 55 χιλιάδες (αρρύθμιστες οφειλές), δεν μπορούν να ασκήσουν το επάγγελμά τους, αφού λόγω έλλειψης ασφαλιστικής ενημερότητας δεν μπορούν καν να εκδώσουν ούτε μία οικοδομική άδεια. Αν προστεθεί στην κατάσταση αυτή η μαζική έξοδος των μηχανικών εκτός Ελλάδος και η ασφυκτική (φορολογική και ασφαλιστική) πολιορκία των εισοδημάτων τους, μιλάμε για μια κατάσταση πραγματικής εξαθλίωσης του τεχνικού κόσμου, με τελευταία αναχώματα προσφοράς εργασίας και προοπτικής τις μεγάλες και μεσαίες κατασκευαστικές, που παρά το αδιέξοδο περιβάλλον που προαναφέραμε, συνεχίζουν να δίνουν τη μάχη στην ελληνική και διεθνή αγορά.

Τεράστια πρόστιμα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού

Σε όλα τα ανωτέρω έρχεται να προστεθεί και η επιβολή τεράστιων προστίμων ύψους άνω των 80 εκατ. ευρώ στις ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες, που υποχρεώθηκαν να ενταχθούν στη διαδικασία της διευθέτησης στο πλαίσιο της έρευνας που διεξάγει η Επιτροπή Ανταγωνισμού, καθώς σε διαφορετική περίπτωση απειλούνταν με πολλαπλάσια πρόστιμα που θα ισοδυναμούσαν με το άμεσο κλείσιμό τους. Όπως είναι γνωστό, στη διαδικασία της διευθέτησης δεν εντάχθηκαν οι μεγάλες ξένες εταιρείες που διερευνώνται στο πλαίσιο της ίδιας υπόθεσης.