Γιατί κινδυνεύει να μείνει η Κρήτη χωρίς ρεύμα

13:32 13/5/2018 - Πηγή: New Money

της Μαριάννας Τζάννε

Την εξίσωση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων καλείται να επιλύσει άμεσα η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) μπροστά στον κίνδυνο να μείνουν χωρίς ρεύμα κορυφαίοι τουριστικοί προορισμοί της χώρας.

Οι απανωτές συσκέψεις που πραγματοποιούνται το τελευταίο διάστημα στην Αρχή με τη συμμετοχή όλων των κρίκων της ενεργειακής αλυσίδας (ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ) έχουν αρχίσει να χτυπούν το καμπανάκι για την Κρήτη

από φέτος, με το πρόβλημα να μεγεθύνεται το 2020. Κατά πληροφορίες, οι εκτιμήσεις του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) είναι ότι το 2018 και υπό την προϋπόθεση της πλήρους διαθεσιμότητας όλων των μονάδων, το έλλειμμα θα φτάσει έως 25 MW, και το 2019 έως και 75 MW. Χωρίς τη διασύνδεση του νησιού με την Πελοπόννησο (μικρή διασύνδεση) αλλά και χωρίς τις αναβαθμίσεις των μονάδων της ΔΕΗ, υπολογίζεται ότι το έλλειμμα ισχύος θα φτάσει συνολικά τα 434 MW! Αυτό σημαίνει ότι το νησί θα χάσει ηλεκτρική ενέργεια από τις μονάδες που θα κλείσουν, την οποία προς το παρόν δεν γνωρίζουμε από πού θα πάρει. Ο κυριότερος λόγος είναι ότι από το 2020 θα πρέπει να εφαρμοστεί η Κοινοτική Οδηγία για τον περιορισμό της ρύπανσης από βιομηχανικές πηγές για την οποία το νησί έχει πάρει εξαίρεση έως το 2019 (Οδηγία IED 2010/75/EE). Πληροφορίες από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναφέρουν ότι η χώρα μας κατέβαλε προσπάθεια εξαίρεσης από το Χειμερινό Πακέτο, αλλά το αίτημα απορρίφθηκε. Η υπόθεση, σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές, βρίσκεται στο στάδιο διαπραγμάτευσης μεταξύ Συμβουλίου και Κοινοβουλίου.

Οι φόβοι της ΡΑΕ

Η ΡΑΕ αμφισβητεί ανοιχτά το χρονοδιάγραμμα για την ηλέκτριση του καλωδίου μεταξύ Κρήτης και Πελοποννήσου το 2020, εκτιμώντας ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα με το σκεπτικό ότι ο χρόνος ολοκλήρωσης του έργου είναι ακόμη απροσδιόριστος. Η Κρήτη διαθέτει τρεις σταθμούς ηλεκτρικής ενέργειας με 27 μονάδες σε όλο το νησί, συνολικής ισχύος 820 MW, σε Αθερινόλακκο, Λινοπεράματα και Χανιά.

Εάν μέχρι το 2020 δεν έχει επιτευχθεί η διασύνδεση με την Πελοπόννησο όπως εκφράζονται οι φόβοι, δύο είναι τα πιθανά σενάρια: είτε θα συνεχίσουμε να εκπέμπουμε παράνομα με τον κίνδυνο επιβολής μεγάλων προστίμων, είτε η ΔΕΗ θα κληθεί να αναβαθμίσει τις μονάδες της. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές της αγοράς, ούτε το ένα ούτε το άλλο μπορεί να συμβεί. Ειδικά σε ό,τι αφορά τη ΔΕΗ, το πρόβλημα εντοπίζεται στην αδυναμία της να χρηματοδοτήσει την αναβάθμιση των μονάδων της, οι οποίες εκ των πραγμάτων θα έχουν ημερομηνία λήξης το 2024. Τότε προγραμματίζεται το μεγαλύτερο έργο διασύνδεσης της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα, από το οποίο θα επωφεληθεί το σύνολο των Ελλήνων καταναλωτών καθώς θα περιορίσει την καταβολή των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας (ΥΚΩ) που σήμερα πληρώνει κάθε νοικοκυριό για να συντηρούνται οι ρυπογόνες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα νησιά. Τότε, όμως, οι μονάδες αυτές θα τεθούν πρακτικά εκτός λειτουργίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, λόγω εφαρμογής της Οδηγίας, απαιτείται η αναβάθμιση μονάδων συνολικής ισχύος 234 MW, γεγονός που μεταφράζεται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Ενδεικτικό είναι ότι η ΡΑΕ έχει εγκρίνει την αναβάθμιση των αεροστροβίλων σε μονάδες της Κρήτης με κόστος μόλις 3-4 εκατ. ευρώ που έχει προτείνει η ΔΕΗ. Η αιχμή της Κρήτης το 2020 εκτιμάται σε 680 MW ισχύος και αφορά τις ώρες της νύχτας (μετά τις 9 μ.μ.) καθώς είναι ένα νησί με αυξανόμενη τουριστική κίνηση που ετησίως μεγαλώνει τις ανάγκες της.

Τα σπάνε ΑΔΜΗΕ και EuroAsia Interconnector;

Τον γρίφο των διασυνδέσεων που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ενεργειακού συστήματος για την ασφάλεια και την επάρκεια της χώρας περιπλέκει η στάση του ΑΔΜΗΕ σε σχέση με το μεγάλo πρότζεκτ του EuroAsia Interconnector. Πρόκειται για την ενεργειακή διασύνδεση μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας (Κρήτη - Αττική) και Ευρώπης, συνολικής δυναμικότητας 2.000 MW, ένα έργο κοινοτικού ενδιαφέροντος που υπολογίζεται να ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ και στο οποίο συζητείται να «κουμπώσει» η μεγάλη διασύνδεση της Κρήτης. Ο σχεδιασμός προβλέπει τη δημιουργία ενός διαδρόμου ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των τριών χωρών, μέσω του οποίου η Ευρωπαϊκή Ενωση θα μπορεί να εφοδιάζεται με ασφάλεια ηλεκτρική ενέργεια, η οποία θα παράγεται από τα αποθέματα φυσικού αερίου της Κύπρου και του Ισραήλ, καθώς επίσης και από τις διαθέσιμες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, συμβάλλοντας έτσι στην ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς.

Για το έργο αυτό έχει υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας από τον περασμένο Οκτώβριο, μεταξύ ΑΔΜΗΕ και EuroAsia Interconnector, προκειμένου να υπάρξει από κοινού συνεργασία για τη διασύνδεση Κρήτης - Αττικής. Το πάντρεμα αυτό έχει τις ευλογίες της ΡΑΕ, η οποία, κατά πληροφορίες, επιχείρησε να εντάξει σε αυτό μεγάλο ενεργειακό όμιλο της χώρας.

Τελικά, ο φορέας υλοποίησης του έργου επέλεξε τον βέλγικο ΑΔΜΗΕ. Η Αρχή προωθεί το έργο αυτό βασιζόμενη στην εκτίμησή της ότι μόνο έτσι θα επισπευστούν οι χρόνοι ολοκλήρωσης της μεγάλης διασύνδεσης διασύνδεσης (2020). Εσχάτως, όμως, οι σχέσεις μεταξύ των δύο εταίρων φαίνεται ότι δοκιμάζονται, όπως προκύπτει και από το ύφος της επιστολής που απέστειλε πρόσφατα στη ΡΑΕ ο εκτελεστικός διευθυντής Νάσος Κτωρίδης. Το στέλεχος τoυ EuroAsia Interconnector αφήνει σαφείς αιχμές εναντίον του ΑΔΜΗΕ, αναφέροντας ότι αυτός μπλοκάρει την επίτευξη της συμφωνίας. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η εταιρεία προωθεί ένα αυτόνομο σχέδιο διασύνδεσης με χρηματοδότητηση ιδιωτικών κεφαλαίων, για το οποίο υπάρχει ζωηρό ενδιαφέρον από δύο ελληνικές εταιρείες. Και ενώ η ΡΑΕ είχε δώσει περιθώριο για οριστικό ντιλ στα τέλη Απριλίου, τις προηγούμενες μέρες η πλευρά του EuroAsia Interconnector με επιστολή της προς τη ΡΑΕ επιβεβαιώνει ότι ο Διαχειριστής δεν ανταποκρίνεται στις συνεχείς οχλήσεις για συναντήσεις, παρά το γεγονός ότι από τις 20 Απριλίου έχει υποβληθεί αναθεωρημένο σχέδιο συμφωνίας μετόχων και πρόσκληση για συνάντηση προκειμένου να υπάρξει οριστική συμφωνία με βάση το χρονοδιάγραμμα που έχει ορίσει η ΡΑΕ. «Δυστυχώς δεν έχουμε λάβει καμία απάντηση, παρά την υπενθύμιση που αποστείλαμε στις 26 Απριλίου, γεγονός που λειτουργεί αρνητικά στην επίτευξη συμφωνίας εντός του χρονοδιαγράμματος...», σημειώνει στην επιστολή του ο κ. Κτωρίδης. Την υπόθεση παρακολουθεί από πολύ κοντά η ΡΑΕ, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, είχε διαβουλεύσεις τις προηγούμενες μέρες με την κυπριακή πλευρά αλλά και τον ΑΔΜΗΕ, προκειμένου να αποσαφηνιστούν οι λόγοι των συγκρούσεων και να επιτευχθεί η γεφύρωση των διαφωνιών που αν συνεχιστούν κινδυνεύουν να τινάξουν στον αέρα κάθε προσπάθεια συνεργασίας.