Η Ευρωζώνη και ο κακός λύκος

10:08 16/10/2018 - Πηγή: New Money

Οι σημερινές εκλογές στο κρατίδιο της Βαυαρίας αφορούν μεν τη συγκρότηση της περιφερειακής κυβέρνησης, αλλά είναι πολύ πιθανόν να αναδείξουν βαθύτερες αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό στη Γερμανία.

Το πανίσχυρο δεξιό κόμμα των Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) είναι σε πτώση, όπως και οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD), ενώ θεωρείται βέβαιη η είσοδος για πρώτη φορά στο τοπικό κοινοβούλιο των ακροδεξιών της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD).

Σε ένα πρώτο επίπεδο, η πτώση των παραδοσιακών κομμάτων, σε συνδυασμό με την άνοδο των ακροδεξιών, πιθανόν να δημιουργήσει αναταράξεις στο πολιτικό σκηνικό, ίσως και να κλονίσει τον κυβερνητικό συνασπισμό των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) της Ανγκελα Μέρκελ με τους Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας. Πολλοί αναλυτές δεν αποκλείουν ακόμα και το ενδεχόμενο η κυρία Μέρκελ να μην τερματίσει τη θητεία της.

Δεν είναι, όμως, μόνο οι πιθανές κυβερνητικές καραμπόλες. Πολλοί διαβλέπουν στην άνοδο του AfD μια τεκτονική αλλαγή του πολιτικού προσανατολισμού της Γερμανίας προς συντηρητικές και εθνικιστικές αξίες που έρχονται στην επιφάνεια με αφορμή το Μεταναστευτικό. Ορισμένοι (υποσημείωση 1) επισημαίνουν ότι το συγκεκριμένο κόμμα εγκαταλείπει τη φιλοεπιχειρηματική νεοφιλελεύθερη ρητορική και στρέφεται σταδιακά προς αξίες που παραπέμπουν στον εθνικοσοσιαλισμό που εξέθρεψε τους φασίστες και τους ναζί. Ητοι, μια επίφαση κοινωνικών πολιτικών, λαϊκής ευαισθησίας και κοινωνικής δικαιοσύνης, σε συνδυασμό με ακραία συντηρητικές απόψεις σε θέματα μετανάστευσης και ασφάλειας.
Είναι ένα φαινόμενο που το βλέπουμε όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια.

Η ανικανότητα των παραδοσιακών πολιτικών συστημάτων να διαχειριστούν τα προβλήματα της μεσαίας τάξης και η υποδούλωσή τους στις δυνάμεις της παγκοσμιοποιημένης αγοράς έχουν εκθρέψει τους λεγόμενους «λαϊκιστές».

Ενας χαρακτηρισμός που δίνεται εύκολα και απαξιωτικά για δυνάμεις που προέρχονται από την Ακροδεξιά, την Αριστερά ή ακόμα από απροσδιόριστα κινήματα διαμαρτυρίας όπως το Κίνημα των 5 Αστέρων στην Ιταλία, που ξεκίνησε για πλάκα και σήμερα είναι στην κυβέρνηση μαζί με την ακροδεξιά Λέγκα του Βορρά.

Πράγματι, η άνοδος νοσταλγών του Μουσολίνι στην Ιταλία και του εθνικοσοσιαλισμού στη Γερμανία είναι εφιαλτικά προβληματική. Το ζήτημα, όμως, είναι ότι η «λαϊκιστική» κυβέρνηση στην Ιταλία λέει πολύ σωστά πράγματα για τα κακώς κείμενα στην Ευρωζώνη, όχι πολύ διαφορετικά από εκείνα που έλεγε και ο Γάλλος πρόεδρος Μανουέλ Μακρόν προεκλογικά στη Γαλλία ή ακόμη ο Ιταλός πρώην πρωθυπουργός Μάριο Ρέντσι, όπως και πληθώρα άλλων πολιτικών και τεχνοκρατών.

Απέναντι στους λαϊκιστές που τροφοδοτούνται από την αυξανόμενη δυσαρέσκεια των πολιτών και τα αδιέξοδα της μεσαίας τάξης στον δυτικό κόσμο, όμως, δεν αντιπαρατίθενται προοδευτικές προτάσεις για μια άλλη Ευρώπη που θα δίνει προτεραιότητα στους πολίτες, στην εργασία, στην ευημερία, αλλά μόνο η ξεκάθαρη απειλή από το κατεστημένο ότι εκτός του κυρίαρχου συστήματος υπάρχει το χάος.

Η συγκολλητική ουσία του ευρώ δεν είναι πια μια υπόσχεση ευημερίας, αλληλεγγύης και οικονομικής ένωσης, αλλά η απειλή ότι εκτός του ευρώ περιμένει η καταστροφή.
«Εκτός ευρώ, χάνεστε», έλεγε η Ευρωζώνη στην Ελλάδα το 2015 και το επαναλαμβάνει τώρα στην Ιταλία.

Για πόσο, όμως, μπορούν οι πολίτες να αποδέχονται μια κατάσταση η οποία βασίζεται στην απειλή ότι «όποιος βγει από το μαντρί θα τον φάει ο λύκος»;

*Υποσημείωση 1: Michael Bröning, «Ο σοσιαλισμός των ηλιθίων στη Γερμανία»
(Germany’s Socialism of Fools), www.project-syndicate.org.