Η κληρονομιά του ΣΥΡΙΖΑ

11:55 10/5/2019 - Πηγή: New Money

Λίγο πριν από τις διπλές εκλογές, στην τελευταία στροφή προς τις βουλευτικές, έρχεται η ώρα για την αποτίμηση τεσσεράμισι χρόνων διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Μια πορεία που ξεκίνησε με τις προσδοκίες για την κατάργηση των μνημονίων, αλλά κατέληξε στο τρίτο και επαχθέστερο μνημόνιο, αυτό του Υπερταμείου και της πλήρους εκχώρησης της δημόσιας περιουσίας, του αφελληνισμού

των τραπεζών, της υποταγής της χώρας για δεκαετίες σε καθεστώς αυστηρής εποπτείας και πλεονασμάτων που την καταδικάζουν σε ρηχή ανάπτυξη, φτωχοποίηση του κόσμου της εργασίας και συρρίκνωση της μεσαίας τάξης.

Η πορεία αυτή, ήδη έξι μήνες μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015, οδήγησε σε ρήξη και αποχώρηση το 1/3 της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος και την πλειονότητα των στελεχών της Νεολαίας του, τα οποία, ανεξαρτήτως αν συμφωνεί κανείς με τις θέσεις τους, είχαν την εντιμότητα να μη δεχτούν την κωλοτούμπα εν ονόματι της ιδιοτελούς νομής της εξουσίας.

Ωστόσο αυτή η εσωτερική ρήξη ήταν το λιγότερο. Οταν το φθινόπωρο του 2015 ρώτησα ένα γεμάτο αμφιθέατρο φοιτητών, στο πλαίσιο μαθήματος για τον θεσμό του δημοψηφίσματος, αν θα άλλαζαν την ψήφο που είχαν ρίξει τρεις μήνες νωρίτερα στο δημοψήφισμα του Ιουλίου, η απάντηση ήταν σοκαριστική. Εικοσάχρονα παιδιά, ανεξάρτητα από το αν είχαν ψηφίσει «ΝΑΙ» ή «ΟΧΙ», απάντησαν ότι δεν θα μετείχαν πάλι σε μια τέτοια παρωδία. Ο ευτελισμός των δημοκρατικών διαδικασιών και η απαξίωση της πολιτικής, ιδίως για τους νέους, αποτελούν το δεύτερο μεγάλο επίτευγμα του ΣΥΡΙΖΑ.

Το τρίτο επίτευγμα, μετά το τρίτο μνημόνιο και την απομάγευση της δημοκρατικής συμμετοχής, υπήρξε η επίθεση κατά της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης και του κράτους δικαίου. Επιλεκτικές πειθαρχικές διώξεις δικαστών, απαξιωτικές δηλώσεις για τη Δικαιοσύνη ως «εμπόδιο», ο διορισμός της πρώην προέδρου του Αρείου Πάγου ως επικεφαλής της νομικής υπηρεσίας του πρωθυπουργού την επομένη της αφυπηρέτησής της, η εργαλειοποίηση των διωκτικών μηχανισμών εις βάρος πολιτικών αντιπάλων, η αποτυχημένη προσπάθεια άλωσης του τηλεοπτικού χώρου και η ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής.

Η τέταρτη μείζων κληρονομιά του ΣΥΡΙΖΑ είναι η διάλυση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης με ένα νομοθέτημα που άνοιξε τον δρόμο για την πλήρη απαξίωση του θεσμού, την κατάρρευση της διαγενεακής και ενδογενεακής αλληλεγγύης και τη διάβρωση της ασφαλιστικής συνείδησης. Ενα νομοθέτημα που καταστρατήγησε τις αρχές της ανταποδοτικότητας και της ασφαλιστικής δικαιοσύνης ισοπεδώνοντας στα όρια της φτωχοποίησης τις νέες συντάξεις και προετοιμάζοντας το έδαφος για τη στροφή προς την ιδιωτικοποίηση μέρους της ασφάλισης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ διέψευσε την ελπίδα ότι υπάρχει εναλλακτική πρόταση απέναντι στις ακραίες νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Δεν είχε βέβαια τη δυνατότητα να αλλάξει την Ευρώπη, όπως γελοιωδώς επαγγελλόταν, μπορούσε όμως να πετύχει εγκαίρως μια ισορροπημένη συμφωνία αντί να γίνει παγκόσμιος περίγελως και να καταβαραθρώσει τη χώρα. Δεν το έπραξε, επιδιώκοντας να γαντζωθεί μια ομάδα στελεχών του στα προνόμια της εξουσίας, δεδηλωμένα ή άδηλα. Οφειλε να μη συνεργαστεί με τους ΑΝ.ΕΛ. και με ό,τι χειρότερο είχαν να επιδείξουν τα δύο παλιά κόμματα εξουσίας. Οφειλε να μην ευτελίσει τις αξίες και τους αγώνες της Αριστεράς. Οφειλε να μην επικροτεί έναν λόγο αθλιότητας και αναξιοπρέπειας όπως αυτόν που κατ’ εξακολούθηση εκπέμπουν κυβερνητικά στελέχη. Οφειλε να μην υλοποιήσει εν τέλει μια πολιτική αναδιανομής της φτώχειας. Τώρα είναι αργά για να επανορθώσει.

*ο Ξενοφών Ι. Κοντιάδης είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, πρόεδρος του Ιδρύματος Τσάτσου