Η «νέα κανονικότητα» δεν θα έχει χώρο για όλους

07:53 4/3/2021 - Πηγή: New Money

Στο οικονομικό πεδίο, ένα μεγάλο κομμάτι της αγοράς είναι παγωμένο, αλλά προς το παρόν το πραγματικό κόστος δεν έχει καταγραφεί. Οι ενισχύσεις από το κράτος, οι αναστολές πληρωμών, οι ελαφρύνσεις των ενοικίων συγκρατούν σε κάποιο βαθμό την κατάσταση και το πρόβλημα δεν εμφανίζεται στο σύνολό του.

Τι θα συμβεί, όμως, την «επόμενη μέρα», όταν τα εμβόλια κάνουν τη δουλειά τους;

Η επιστροφή σε μια «νέα κανονικότητα» φαίνεται σήμερα μακρινή και μοιάζει «παράδεισος» σε σύγκριση με την κατάσταση που βιώνουμε σήμερα, αλλά ουδείς προετοιμάζεται για τις συνέπειες στο οικονομικό πεδίο.

Η

πρώτη συνέπεια θα είναι η σταδιακή απόσυρση των χαλαρών νομισματικών πολιτικών (χαμηλά επιτόκια, «τύπωμα χρήματος») που επιτρέπουν στην ελληνική κυβέρνηση να δανείζεται φτηνά και να χρηματοδοτεί τα μέτρα στήριξης της οικονομίας. Θα αρχίσουν, επομένως, να αποσύρονται τα μέτρα στήριξης ή, στην καλύτερη περίπτωση, να περιορίζονται με την εισαγωγή αυστηρότερων κριτηρίων επιλογής για το ποιοι θα στηρίζονται και ποιοι όχι. Τη στιγμή εκείνη θα εμφανιστούν προβλήματα που σήμερα καλύπτονται από την οικονομική στήριξη και το «μούδιασμα» που υπάρχει παντού λόγω του απαγορευτικού, το οποίο κρύβει την πραγματική εικόνα.

Η ανεργία θα αυξηθεί μόλις σταματήσουν τα επιδόματα που χορηγούνται στους εργαζόμενους λόγω του απαγορευτικού.

Είναι επίσης δεδομένο ότι ένας αριθμός επιχειρήσεων, κυρίως μικρών και μεσαίων -αλλά όχι μόνο αυτές-, θα βάλουν οριστικά λουκέτο, καθώς πολλές παραμένουν εν λειτουργία μόνο για να εισπράττουν τις όποιες κρατικές ενισχύσεις, όσο αυτές διαρκούν, επωφελούμενες και από τις αναστολές πληρωμών – ή από την ανοχή που δείχνει μέχρι στιγμής το Δημόσιο στην είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Από την άλλη πλευρά, όταν οι εμβολιασμοί προχωρήσουν, η αγορά θα ανοίξει και πάλι, ενώ κάποιοι προβλέπουν ότι η οικονομία θα λειτουργήσει σαν ελατήριο, με σημαντική ανάκαμψη που θα ενισχύσει τους τζίρους και την απασχόληση. Στην κατεύθυνση αυτή θα συμβάλουν και τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία αναμένονται εντός του έτους.

Το πρόβλημα όμως είναι ότι τα οφέλη της ανάκαμψης και των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης δεν θα κατανεμηθούν αναλογικά με τις ζημιές που υπέστη ο καθένας, ούτε σε εκείνους που τα χρειάζονται περισσότερο.

Το πιθανότερο είναι ότι θα συμβεί το αντίθετο.

Η πανδημία φέρνει αλλαγές που σπρώχνουν προς τα πάνω κάποιους, κυρίως μεγαλύτερες επιχειρήσεις που έχουν τη δυνατότητα να κινηθούν στην ψηφιακή οικονομία. Την ίδια στιγμή πέφτουν χαμηλότερα όσοι δεν έχουν τη δυνατότητα να αμυνθούν και να προσαρμοστούν, κυρίως οι μικρότερες επιχειρήσεις, πόσο μάλλον εκείνες που συσσωρεύουν βάρη και οφειλές.

Η εργασία, για όσους μπορούν να τη διατηρήσουν, γίνεται εντατικότερη, με περισσότερη «ευελιξία» που σημαίνει λιγότερη ασφάλεια, λιγότερα δικαιώματα.

Κάποιοι πιστεύουν ότι η πανδημία απλώς επιταχύνει αλλαγές που θα συνέβαιναν έτσι κι αλλιώς.

Ομως η άποψη αυτή παραβλέπει το οικονομικό και κοινωνικό τραύμα που θα προκαλέσει στη χώρα μια τέτοια εξέλιξη, καθώς είναι ακριβώς αυτές οι λιγότερο ανταγωνιστικές, μικρές επιχειρήσεις που στηρίζουν την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή και δεν μπορούν να πεταχτούν στον Καιάδα του ανταγωνισμού την επόμενη μέρα.

Χρειάζονται ειδικές πολιτικές διαγραφής χρεών και συνέχιση της στήριξης για τις επιχειρήσεις αυτές, σε συνδυασμό με προγράμματα που θα τους επιτρέψουν να βρουν τη δική τους θέση στο νέο τοπίο που θα διαμορφωθεί μετά την πανδημία.