Η υπερθέρμανση της τουρκικής οικονομίας δίνει λίγο χρόνο στον Ερντογάν

13:03 3/4/2018 - Πηγή: New Money

Η τουρκική οικονομία υπερθερμαίνεται. Αυτό θα μπορούσε να είναι πρόβλημα για τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όπως και για τους δανειστές της χώρας.

Η λίρα πιέζεται υπό το βάρος του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών που φουσκώνει σαν μπαλόνι και του πληθωρισμού που τρέχει με διψήφιο ποσοστό την ώρα που η τουρκική οικονομία με ΑΕΠ 851 δισ δολ. αναπτύσσεται ταχύτερα απ' οποιαδήποτε άλλη μεγάλη οικονομία στον κόσμο.

Ο Ερντογάν, ο οποίος

επιχειρεί να θέσει τον εαυτό του μοναδικό στην άσκηση εξουσίας στη χώρα μετά τις επόμενες εκλογές, πρέπει να διασφαλίσει ότι οποιαδήποτε αναταραχή δεν θα περιορίσει τις πιθανότητες του. Ωστόσο οι ενδείξεις για το αντίθετο αυξάνονται.

Οι τουρκικές εταιρείες έχουν φορτωθεί με εξωτερικό χρέος που φθάνει το 40% του τουρκικού ΑΕΠ. Μεγάλα δάνεια, όπως το ύψους 7 δισ δολ. που επιχειρεί να επαναδιαπραγματευτεί με τους πιστωτές της η εταιρεία τροφίμων Yildiz Holding ή όπως το ύψους 4,75 δισ δολ. που σχετίζεται με την εξαγορά της μεγαλύτερης εταιρείας τηλεπικοινωνιών της χώρας και παραμένει απλήρωτο, αρχίζουν να εγείρουν ερωτήματα για την υγεία των ισολογισμών των τουρκικών εταιρειών συνολικά.

Κατ' επέκταση οι δυσκολίες στις πληρωμές θα επηρέαζαν τις τράπεζες που σήμερα κατέχουν το ένα τρίτο της συνολικής Κεφαλαιοποίησης της τουρκικής αγοράς.

Επιλογή πολιτικής

Ενώ οι επενδυτές ζητούν πιο προσεκτικές οικονομικές πολιτικές, η κυβέρνηση αρνείται να πράξει οτιδήποτε που θα περιόριζε την ανάπτυξη που σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται στην κατανάλωση.

Η ισοτιμία της λίρας είναι και το πρώτο πράγμα που πλήττεται απ' την επιλογή αυτής της πολιτικής: η λίρα έχει αποδυναμωθεί καθ' όλη τη διάρκεια των 15 χρόνων εξουσίας του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, πλην 4 ετών.

Αυτό όμως έχει επιφέρει κόστος στους ξένους ομολογιούχους και τις διεθνείς τράπεζες που βλέπουν τις επιστροφές απ' τις επενδύσεις τους να περιορίζονται στη μεγαλύτερη οικονομία της Μ. Ανατολής. Επίσης ενισχύει την πεποίθηση μεταξύ κάποιων επενδυτών ότι η οικονομία ζει με δανεικό χρόνο πριν τις επόμενες εκλογές.

«Η προετοιμασία μίας σημαντικής επιβράδυνσης της οικονομίας δεν ειναι το στυλ του Ερντογάν», λέει ο Nigel Rendell, στρατηγικός αναλυτής της Medley Global Advisors με έδρα το Λονδίνο. «Οι επενδυτές εγείρουν ερωτήματα για πόσο χρονικό διάστημα αυτό μπορεί να συνεχιστεί χωρίς να υπάρξει περαιτέρω προσαρμογή, πιθανότατα ένα sell off, στη λίρα», προσθέτει.

Το τουρκικό νόμισμα είχε το χειρότερο τρίμηνο εδώ και ένα χρόνο φθάνοντας τον περασμένο μήνα στα χαμηλότερα επίπεδα του καθώς ο οίκος αξιολόγησης Moody's υποβάθμιζε ακόμα περισσότερο στην περιοχή των «junk ομολόγων» την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας, προειδοποιώντας ότι η βραχυπρόθεσμη επικέντρωση της κυβέρνησς υπονομεύει την αποτελεσματικότητα της πολιτικής. Μάλιστα προειδοποιούσε ότι η πιθανότητα για μία κρίση πληρωμών στη χώρα, αν και εξακολουθεί να είναι μικρή, είναι αυξημένη σε σχέση με αυτό που όλοι έβλεπαν ένα χρόνο πριν.

Τα επιτόκια

Σε μία προσπάθεια να διατηρήσει την τάση εισροής ξένων Κεφαλαίων στη χώρα, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας αύξησε τα επιτόκια πάνω από 400 μονάδες βάσης απ' την αρχή του 2017, προσφέροντας στους επενδυτές μία απ' τις πιο ελκυστικές αποδόσεις στις αναδυόμενες αγορές.

Ωστόσο το πρόγραμμα πιστωτικής ενίσχυσης που προωθήθηκε απ' την κυβέρνηση πέρυσι περιόρισε σημαντικά την αποτελεσματικότητα του περιορισμού της νομισματικής πολιτικής αφού οδήγησε σε αύξηση των πιστωτικών χορηγήσεων ως και 40%!

Ο συνολικός αντίκτυπος αυτών των μέτρων ακόμα δεν έχει περάσει στην οικονομία και ο πληθωρισμός εξακολουθεί να κινείται άνω του 10% για όγδοο διαδοχικό μήνα το Μάρτιο. Πρόκειται για ποσοστό υπερδιπλάσιο απ' το στόχο που έχει θέσει η Κεντρική Τράπεζα. Ο δομικός πληθωρισμός, που εξαιρεί τους πιο ευμετάβλητους τομείς όπως την ενέργεια και τα τρόφιμα, ήταν στο 11,44% το Μάρτιο.

Το εύθραυστο παγκόσμιο οικονομικό κλίμα επίσης δείχνει πως η τουρκική κυβέρνηση δεν λαμβάνει υπόψη της τα μαθήματα της ιστορίας σχετικά με την ικανότητα της να διατηρήσει ένα απ' τα μεγαλύτερα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών. Την τελευταία φορά που η Τουρκία ήταν τόσο εξαρτημένη στην εξωτερική χρηματοδότηση, το χρήμα ήταν φθηνό, ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ δεν υπήρχε και σίγουρα η απειλή ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου δεν επηρέαζε το επενδυτικό κλίμα.

Τα ξένα Κεφάλαια

Οι άμεσες ξένες επενδύσεις υποχώρησαν στα 8 δισ δολ. στους 12 μήνες ως τον Ιανουάριο, κάτι που σημαίνει ότι λιγότερο απ' το 20% του ελλείμματος της Τουρκίας χρηματοδοτείται από μακροπρόθεσμους επενδυτές, αφήνοντας τα εγχώρια περιουσιακά στοιχεία να είναι εξαρτημένα σε ο,τι αφορά τις επενδυτικές ροές στο κλίμα που διέπει τις παγκόσμιες αγορές. Μία εκτίναξη της μεταβλητότητας πρόσφατα έκανε τους επενδυτές πιο προσεκτικούς, καθιστώντας πιο ακριβό τον εξωτερικό δανεισμό για τις τουρκικές τράπεζες.

«Χρειάζεται μία μεγάλη βελτίωση στις παγκόσμιες συνθήκες πίστωσης και ρίσκου ώστε η λίρα να ενδυναμωθεί», λέει ο Manik Narain, στρατηγικός αναλυτής της UBS στο Λονδίνο. «Χρειάζεται μία τεράστια ροή χαρτοφυλακίων για να καλυφθούν αυτά τα εξωτερικά χρηματοδοτικά ελλείμματα, ακόμα και με ένα σταθερό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών», προσθέτει.

Εάν η λίρα συνεχίσει να υποχωρεί, ο ονομαστικός πληθωρισμός θα μπορούσε να φθάσει το 13 ή το 14%, αναγκάζοντας την Κεντρική Τράπεζα να αυξήσει ακόμα περισσότερο τα επιτόκια, λέει ο Umit Ozlale, καθηγητής Οικονομικών στο πανεπιστήμιο Ozyegin της Κωνσταντινούπολης. Ο ίδιος λέει ότι το πολιτικό κόστος μίας κατάρρευσης του νομίσματος θα είναι πολύ μεγαλύτερο απ' ότι θα είναι το αντίστοιχο για μία αύξηση των επιτοκίων.

Περισσότερη ανάπτυξη

Οι προβλέψεις για οικονομικές αναταράξεις ενισχύουν τις εικασίες για προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Οι επενδυτές λένε πως ο Ερντογάν, που έχει δαμάσει ένα κύμα «εθνικιστικής φρενίτιδας» μετά την κατάληψη περιοχής της Συρίας που ήταν υπό τον έλεγχο κουρδικών στρατιωτικών ομάδων, μπορεί να επισπεύσει τις εκλογές απ' το να πάρει το ρίσκο να τις διεξάγει σε μία περίοδο μεγάλης οικονομικής επιβράδυνσης.

«Ο Ερντογάν χρειάζεται την οικονομία να συνεχίσει να αναπτύσσεται ραγδαία ώστε να διασφαλίσει την εκλογική επιτυχία», λέει ο Rendell. «Είναι απίθανο η οικονομία να έχει την ίδια δυναμική επίδοση και το 2019 και τότε μπορει να βιώσουμε άλλη μία κρίση τρεχουσών συναλλαγών», προσθέτει.

Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ανακοινώσει ένα νέο σχέδιο επενδυτικών κινήτρων αξίας 128 δισ λιρών (32 δισ δολ) σύντομα, αποκάλυψε στις 28 Μαρτίου ο πρωθυπουργός της χώρας Binali Yildirim. Επίσης θα ληφθούν μέτρα που θα βοηθήσουν τις εταιρείες να έχουν πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση, είπε. Η θέση του πρωθυπουργού θα καταργηθεί μετά τις επόμενες εκλογές και το μεγαλύτερο μέρος της εξουσίας του θα μεταφερθεί στον Πρόεδρο.

Σε μία ομιλία του την περασμένη Παρασκευή ο Ερντογάν αναγνώρισε την υποχώρηση της λίρας και αποκάλυψε την αγαπημένη του λύση γι αυτό: περισσότερη ανάπτυξη. «Έχω μερικά άσχημα νέα γι αυτούς που προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν την συναλλαγματική ισοτιμία ως φόβητρο για να μπερδέψουν τον κόσμο», είπε. Και πρόσθεσε: «Με τον υψηλό ρυθμό ανάπτυξης που θα επιτύχει φέτος η Τουρκία, όλα αυτά τα παιχνίδα που προσπαθούν να παίξουν εις βάρος μας θα ανατραπούν για ακόμα μία φορά».