Ισχυρή η θεωρία του ελατηρίου, αλλά...

08:17 18/1/2016 - Πηγή: New Money

Το πιο δημοφιλές σενάριο στη Λαϊκή Δημοκρατία της Ελλάδας είναι ότι η ανάπτυξη θα έρθει με έναν μεταφυσικό - νομοτελειακό τρόπο. Μπορεί να κατηγόρησαν το success story του κ. Σαμαρά ως ανυπόστατο, αλλά δέχονται το όραμα του Αλέξη Τσίπρα ως γενόμενο. Κι ας μας χωρίζει ακόμη άγνωστη απόσταση από την επίτευξη του στόχου.

Η αλήθεια είναι ότι το σενάριο του ελατηρίου δικαιολογεί μια αισιοδοξία. Τουλάχιστον για την αντιστροφή του αρνητικού οικονομικού κλίματος, το οποίο έχει βυθίσει στην απόγνωση την ελληνική κοινωνία. Επτά χρόνια ύφεσης είναι πολλά και συνιστούν καταστροφή. Η παραδοχή ότι κάτι ανάλογο δεν συνέβη καν στον πόλεμο είναι προφανές ότι εμπεριέχει ένα στοιχείο υπερβολής. Από την άλλη πλευρά, όμως, αποδίδει πιστά ένα μέρος, τουλάχιστον, της πραγματικότητας. Η βαθιά ύφεση επί σειρά ετών έχει επιδράσει καταστροφικά στην Οικονομία και αφήνει βαθιές χαραγματιές στην κοινωνία. Μεταλλάσσει συμπεριφορές ολόκληρων κοινωνικών ομάδων. Είναι από τα γεγονότα εκείνα που αλλάζουν ακόμη και την πορεία ενός έθνους.

Η Οικονομία, όμως, κινείται κυκλικά. Η ύφεση δεν μπορεί να είναι αιώνια. Οπως και η ανάπτυξη. Είναι κάτι ανάλογο με αυτό που συμβαίνει με την πορεία των χρηματιστηριακών αγορών. Ενα χρηματιστήριο δεν μπορεί να σημειώνει αλλεπάλληλα ανοδικά ρεκόρ. Ούτε η πτώση να είναι διαρκής και μόνιμη. Εκτός αν το Χρηματιστήριο αναστείλει για πάντα τις εργασίες του, όπως συνέβη στη Ρωσία του Λένιν. Αν λοιπόν η Ελλάδα δεν γίνει η Βόρεια Κορέα της Ευρώπης, υπάρχουν σοβαροί λόγοι να πιστεύει κανείς ότι η χώρα δικαιούται μια ανάσα έπειτα από επτά χρόνια ύφεσης. Το θέμα είναι αν η ανάσα αυτή -εφόσον πράγματι έρθει- θα είναι η αφετηρία για έναν ανοδικό πλέον κύκλο ή αν θα είναι κάτι παροδικό και θα κυλήσουμε στη συνέχεια εκ νέου...

Του χρόνου τέτοια εποχή θα μπορούμε να κάνουμε καταγραφή των όσων θα έχουν συμβεί και να κριτικάρουμε εκ του ασφαλούς. Σήμερα, όμως, μπορούμε μόνο να ασκήσουμε τη μαντική τέχνη. Κάτι που καλό είναι να το αποφύγουμε, επειδή θα πέσουμε στην παγίδα των ιδεοληψιών που ο καθένας κουβαλάει μαζί του!

Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να βάλουμε τις προϋποθέσεις. Κι αυτές είναι γνωστές σε όλους: να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών, την εμπιστοσύνη των καταθετών, την εμπιστοσύνη της αγοράς. Αλλά αυτά δεν είναι εύκολο να συμβούν. Δεν πατάς ένα κουμπί και έρχονται με πτήσεις τσάρτερ οι επενδυτές!

Μεταξύ της θεωρίας και της πράξης υπάρχει πάντοτε απόσταση. Μεταξύ της πραγματικότητας που ζούμε όλοι μας το 2016 και εκείνης που θα θέλαμε να βιώσουμε υπάρχει μεγαλύτερη απόσταση. Εκτός κι αν η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα αλλάξει πολιτική και γίνει μια καθαρά φιλελεύθερη κυβέρνηση. Τότε πράγματι θα μιλάμε για άλλη κατάσταση! Διότι το πραγματικό πρόβλημα της χώρας είναι πολιτικό και όχι οικονομικό. Μία μεταρρυθμιστική - φιλελεύθερη κυβέρνηση θα άλλαζε απότομα την κατάσταση στην οικονομία και με θεαματικό τρόπο. Αλλά μπορεί να το κάνει αυτό η κυβέρνηση Τσίπρα; Η απάντηση είναι αρνητική, κρίνοντας από τα όσα έχουν συμβεί στις Σκουριές και με τη φορολόγηση του ΟΠΑΠ. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι δύο αυτές επενδύσεις, αλλά ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν συνολικά τους επενδυτές. Πώς μπορεί κανείς να περιμένει τα τσάρτερ με τους επενδυτές όταν έχει ήδη πλήξει με πυραύλους τις πρώτες πτήσεις;

Η ελληνική περίπτωση μπορεί να συγκριθεί μόνο με εκείνη των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης λίγο πριν από την πτώση του Τείχους. Τον ρόλο των κομμουνιστικών κυβερνήσεων, όμως, δεν τον παίζει μόνο η κυβέρνηση Τσίπρα, αλλά τον έπαιξαν στο παρελθόν και οι περισσότερες κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης.

Η πτώση του Τείχους δεν έχει σχέση με την πτώση της κυβέρνησης Τσίπρα αλλά με την αλλαγή της νοοτροπίας μιας ολόκληρης κοινωνίας. Αν δεν υιοθετήσει η ελληνική κοινωνία λογικές και πολιτικές φιλικές για τις επιχειρήσεις και τις επενδύσεις, δεν πρόκειται να εισέλθουμε σε έναν βιώσιμο κύκλο ανάπτυξης, ακόμη κι αν υπάρχουν θεωρίες όπως αυτή των ελατηρίων. Αν η κοινωνία δεν θέλει αυτές τις πολιτικές, είναι άδικο να περιμένουμε να τις εφαρμόσουν μονομερώς οι εκλεγμένες κυβερνήσεις!