Μύθοι και αλήθειες για το χρέος

07:55 4/7/2018 - Πηγή: New Money

Οι δανειστές αλλά και η πλειονότητα των αναλυτών υποδέχθηκαν τη νέα ρύθμιση του ελληνικού χρέους με θετικό τρόπο - έστω και με ορισμένους αστερίσκους. Ομως πολλοί επισήμαναν ότι το πρόβλημα δεν λύθηκε, απλώς έγινε μεταφορά ορισμένων υποχρεώσεων στο μέλλον έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα χρονικό διάστημα «ασφαλείας» τα επόμενα 15 χρόνια.

Ποια είναι η αλήθεια;

Από τον Νοέμβριο του 2012 η Ευρωζώνη είχε δεσμευτεί ότι θα καθιστούσε το ελληνικό χρέος βιώσιμο,

λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα έτσι ώστε σταδιακά το σύνολο των οφειλών να πέσει κάτω από το 110% του ΑΕΠ. Η προϋπόθεση που είχε τεθεί ήταν η χώρα μας να φτάσει σε πρωτογενή πλεονάσματα στον Προϋπολογισμό (το κράτος να ξοδεύει λιγότερα απ’ όσα εισπράττει προτού πληρώσει τους τόκους για τα δάνειά του).

Η Ελλάδα πετυχαίνει πρωτογενή πλεονάσματα από το 2014, αλλά φτάσαμε στο 2018 για να ληφθούν οι αποφάσεις του τελευταίου Eurogroup.

Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι η Ευρωζώνη, σε συνεργασία με το ΔΝΤ, άλλαξε το κριτήριο και θεωρεί πλέον βιώσιμο ένα χρέος εάν οι πληρωμές που πρέπει να γίνονται κάθε χρόνο δεν ξεπερνούν το 15% του ΑΕΠ και επομένως χαρακτηρίζονται διαχειρίσιμες.

Με απλά λόγια, το ελληνικό χρέος δεν μειώνεται, αλλά γίνονται διευκολύνσεις πληρωμής για τα επόμενα 15 χρόνια, έτσι ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να αρχίσει πάλι να δανείζεται από ιδιώτες (τράπεζες, επενδυτικές εταιρείες) εκδίδοντας ομόλογα και με τα «φρέσκα» δανεικά να αποπληρώνει τα δάνεια που έλαβε από την Ευρωζώνη και το ΔΝΤ με τα μνημόνια.

Το τρίτο στοιχείο είναι ότι το ζήτημα του ελληνικού χρέους πιθανόν να επανεμφανιστεί κάποια στιγμή στο μέλλον. Ακόμα κι αν στο μεταξύ οι επενδυτές αγοράζουν ελληνικά ομόλογα με λογικά επιτόκια γνωρίζοντας ότι μέχρι να δημιουργηθεί πάλι πρόβλημα, εκείνοι θα έχουν πάρει πίσω τα χρήματά τους.

Είναι σημαντικό ότι οι χώρες της Ευρωζώνης δεσμεύτηκαν ότι θα γίνουν κι άλλες παρεμβάσεις εάν χρειαστεί στο μέλλον, γεγονός που υποδηλώνει ότι πλέον το ελληνικό χρέος είναι ευρωπαϊκή υπόθεση - και αυτό αποτελεί μια πολιτική εγγύηση.

Η Ευρωζώνη ετοιμάζεται για συνολικές αποφάσεις στο ζήτημα του χρέους των κρατών-μελών, αφού υπάρχουν χώρες όπως η Ιταλία, η Πορτογαλία το πρόβλημα των οποίων έχει εμφανιστεί ήδη στον ορίζοντα.
Επομένως, η προσωρινή διευθέτηση του ελληνικού χρέους γίνεται εν αναμονή συνολικότερων ευρωπαϊκών λύσεων.

Ομως η Γερμανία χρησιμοποιεί το ευρωπαϊκό χρέος ως ένα εργαλείο οικονομικής και πολιτικής πίεσης και δεν θα ανάψει το πράσινο φως παρά μόνο αφού προηγουμένως θα έχει επιβάλει τους δικούς της όρους στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες σε όλα τα πεδία.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, τα περιθώρια διεκδικήσεων από την Ελλάδα, αλλά και από άλλες χώρες είναι εξαιρετικά περιορισμένα.

Το ερώτημα είναι εάν αυτή η προσωρινή κανονικότητα για το ελληνικό χρέος και οι πολιτικές δεσμεύσεις για το μέλλον μπορούν να καλύψουν όχι μόνο τους επενδυτές που ποντάρουν στα «χαρτιά», ήτοι σε μετοχές και ομόλογα, αλλά και εκείνους που κάνουν παραγωγικές επενδύσεις με μακροχρόνια οπτική, οι οποίοι βλέπουν τις προοπτικές για το 2030 και το 2040.

Αλλά και εάν οι δεσμεύσεις της Ελλάδας για τεράστια πλεονάσματα τα επόμενα χρόνια θα επιτρέψουν στην οικονομία να εισέλθει σε τροχιά διατηρήσιμης ανάπτυξης, κάτι που πολλοί ανεξάρτητοι οικονομολόγοι αμφισβητούν.