Νέο χτύπημα με προπληρωμή εισφορών

09:58 11/9/2016 - Πηγή: New Money

της Μαίρης Λαμπαδίτη

Νέα «ποινή» καλούνται να εκτίσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αγρότες και οι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες, οι οποίοι για πρώτη φορά στα χρονικά θα υποχρεωθούν να προπληρώσουν τα ασφάλιστρά τους από την 1/1/2017, οπότε και αλλάζει το σύστημα παρακράτησης των εισφορών.

Τη στιγμή που το 80% των ασφαλισμένων στον ΟΑΕΕ (538.087 οφειλέτες σε σύνολο 701.148 ασφαλισμένων) έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές και έχασε τη ρύθμιση των 100 δόσεων, το μεταβατικό σύστημα που προωθεί το υπουργείο Εργασίας αναγκάζει

τους ελεύθερους επαγγελματίες να καταβάλουν υψηλότερες ασφαλιστικές εισφορές σε σχέση με το σύνολο που πρέπει να πληρώσουν ετησίως, οι οποίες δεν θα επιστραφούν, αλλά θα συμψηφιστούν έναντι μελλοντικών υποχρεώσεων.

Ο υπολογισμός θα γίνεται με βάση το εισόδημα των προηγούμενων ετών, με αναγωγή σε 12μηνη βάση. Η οριστική εκκαθάριση των διαφορών που θα προκύπτουν θα κλειδώνει στο τέλος κάθε επόμενου χρόνου. Συγκεκριμένα, για τους πρώτους έξι μήνες του 2017 οι εισφορές θα υπολογιστούν με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημα του 2015 και το αντίστοιχο εκκαθαριστικό του 2016. Αυτό θα συνεχίσει να γίνεται και το 2017, μέχρι να ολοκληρωθεί η εκκαθάριση του εισοδήματος του 2016. Αν, όμως, προκύψουν διαφορές, τα ποσά δεν θα επιστρέφονται αλλά θα συμψηφίζονται. Ο ίδιος μεταβατικός μηχανισμός θα εφαρμοστεί και για τα επόμενα έτη (π.χ., στην αρχή του 2018 με βάση το εισόδημα του 2016 και ακολούθως το εισόδημα του 2017), έως ότου διαμορφωθεί μηχανισμός ακριβόχρονης δήλωσης και ελέγχου του εισοδήματος ανά μήνα ή ανά δίμηνο.

«Στις περιπτώσεις που δηλώνονται χαμηλότερα εισοδήματα το 2016 σε σχέση με το 2015, οι έναντι καταβολές μπορεί να είναι υψηλότερες από τη συνολική ετήσια υποχρέωση του ασφαλισμένου. Δηλαδή ο ασφαλισμένος θα προπληρώνει και θα περιμένει οι εισφορές να συμψηφιστούν με μεταγενέστερες υποχρεώσεις του», σχολιάζει ο εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος.Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας δήλωσε το 2015 καθαρό φορολογητέο εισόδημα18.000 ευρώ.

Το ύψος των εισφορών που καλείται να καταβάλει είναι 18.000χ26,95%=4.851 ευρώ έναντι 4.024 ευρώ που θα πλήρωνε με το σημερινό σύστημα στην κλάση Π4 του ΟΑΕΕ. Τους πρώτους μήνες του 2017 θα καταβάλει 4.851/12=404 ευρώ/μήνα και θα συνεχίσει να πληρώνει αυτό το ποσό μέχρι να εκκαθαριστεί το εισόδημά του για το 2016. Το καθαρό φορολογητέο εισόδημα του ίδιου επαγγελματία το 2016 είναι 21.000 ευρώ και θα πρέπει να καταβάλει εισφορές ως εξής: 21.000χ26,95%=5.659 ευρώ για το 2017 έναντι 4.024 με το παλιό σύστημα. Αν η εκκαθάριση του 2016 έρθει τον Ιούλιο του 2017, σημαίνει ότι για το πρώτο 6μηνο έχει πληρώσει έναντι 2.424 ευρώ, άρα θα χρωστάει 3.235 ευρώ.

Αυτό το ποσό θα το καταβάλλει σε ισόποσες δόσεις μέχρι τον Δεκέμβριο, με αποτέλεσμα η εισφορά του για το δεύτερο 6μηνο να διαμορφωθεί στα 539 ευρώ. Στο επόμενο παράδειγμα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: ο ελεύθερος επαγγελματίας δήλωσε καθαρό φορολογητέο εισόδημα για το 2015 30.000 ευρώ, ενώ το καθαρό φορολογητέο εισόδημα που δήλωσε για το 2016 ανέρχεται σε 9.000 ευρώ. Αυτό συνέβη είτε γιατί ο τζίρος του μειώθηκε δραματικά είτε γιατί προτίμησε να φορο-εισφοροδιαφύγει για να αποφύγει την επιβάρυνση.

Ετσι, τους πρώτους μήνες του 2017 θα καταβάλει 30.000χ26,95%=8.085/2=674 ευρώ/μήνα. Με το παλιό σύστημα θα πλήρωνε 4.024 ευρώ ετησίως, δηλαδή τα μισά. Αν το καθαρό φορολογητέο του 2016 είναι 9.000 ευρώ, θα πρέπει να καταβάλει εισφορές ως εξής: 9.000χ26,95%=2.425 ευρώ, δηλαδή τα μισά απ' ό,τι θα κατέβαλε με το παλιό σύστημα. Εφόσον έχει πληρώσει έναντι το πρώτο εξάμηνο 4.044 ευρώ, δεν θα έχει οφειλές. Τουναντίον, μάλιστα, θα πρέπει να του επιστραφούν 1.619 ευρώ, τα οποία όμως θα συμψηφιστούν έναντι μελλοντικών οφειλών του. Δηλαδή σε αυτή την περίπτωση ο ασφαλισμένος βγαίνει χαμένος καθώς προπληρώνει το κράτος.

Υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Εργασίας διαμηνύουν σε αυστηρό τόνο ότι θα ελέγχονται οι «γκρίζες» συμπεριφορές ασφαλισμένων, ιδίως αν εμφανίζονται μεγάλες διαφορές από χρόνο σε χρόνο. Ωστόσο, εκτιμούν ότι το 80%-90% των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ θα ωφεληθεί καθώς δηλώνει εισόδημα κάτω από 20.000 ευρώ και θα κληθεί να πληρώσει χαμηλότερες εισφορές σε σχέση με αυτές που ισχύουν σήμερα.

«Οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα αντιμετωπίσουν πληθώρα προβλημάτων με το νέο σύστημα, το οποίο προτρέπει τον πολίτη να φοροδιαφύγει. Στο στόχαστρο μπαίνουν όσοι έχουν μεγάλες διαφορές εισοδήματος στο πρώτο 6μηνο, με αποτέλεσμα να προπληρώσουν περισσότερα απ' όσα τους αναλογούν για όλο το έτος. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες όμως έχουν στεγνώσει.

Βουνό είναι τα απλήρωτα ΦΠΑ και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στον ΟΑΕΕ. Ζουν υπό τη μόνιμη απειλή της τσιμπίδας της Εφορίας και των ηλεκτρονικών κατασχετηρίων του ΚΕΑΟ», επισημαίνει ο φοροτεχνικός Αντώνης Μουζάκης. Οι οφειλές-μαμούθ προς τα Ταμεία, που έχουν φτάσει τα 25 δισ. ευρώ, είναι σήμερα το Νο 1 πρόβλημα για το υπουργείο Εργασίας, το οποίο θα επισημάνει την ανάγκη μιας νέας ρύθμισης οφειλών στη διαπραγμάτευση του Σεπτεμβρίου.

Στελέχη των Ταμείων κρούουν, πάντως, τον κώδωνα του κινδύνου τονίζοντας ότι, αν δεν εφαρμοστεί νέα ρύθμιση μέχρι τον Οκτώβριο, τα έσοδα θα καταρρεύσουν. Ενδεικτικό είναι ότι ενώ τα έσοδα του ΙΚΑ από τις τρέχουσες εισφορές σημειώνουν αύξηση, τα αντίστοιχα από τις ληξιπρόθεσμες κάθε μήνα υποχωρούν 5%-10%.

Η ελληνική πλευρά θα προτείνει ρύθμιση οφειλών αλά καρτ ανάλογα με την εισφοροδοτική ικανότητα του οφειλέτη και τη συνέπειά του στην πληρωμή των τρεχουσών εισφορών. Ηδη δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία να επανενταχθούν στη ρύθμιση των 100 δόσεων οι οφειλέτες του ΙΚΑ και του ΟΑΕΕ που βγήκαν εκτός ρύθμισης λόγω λαθών του συστήματος.

Μια νέα ευνοϊκή ρύθμιση, ωστόσο, δεν θα περάσει εύκολα από την κρησάρα των δανειστών, οι οποίοι έχουν θέσει ως όρο την αυστηροποίηση των διαδικασιών είσπραξης εισφορών από 1/1/2017.