Οι Αμερικανοί είναι εξοργισμένοι: Ψηφίζουν Σάντερς και Τραμπ

16:10 1/3/2016 - Πηγή: New Money

Γιατί οι Αμερικανοί νοιώθουν την ανάγκη να πιστέψουν τους δύο υποψήφιους

Η μόνη ιστορία σχετικά με την αμερικανική οικονομία με την οποία δεν ασχολούνται οι Αμερικανοί ψηφοφόροι είναι ότι ακολουθεί καλή πορεία.

Όποιος θέλει να μας πει την παραπάνω ιστορία, σαφώς θα βρει αρκετά στοιχεία ώστε να το υποστηρίξει.

Αλλά όπως αποδεικνύουν οι προκριματικές εκλογές στις ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ απειλεί να λάβει το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού κόμματος και ο Μπέρνι Σάντερς το αντίστοιχο του Δημοκρατικού κόμματος. Αιτία οι εξαγριωμένοι Αμερικανοί οι οποίοι σε καμία περίπτωση δεν πιστεύουν ότι η οικονομία των ΗΠΑ πηγαίνει καλά. Και εάν κοιτάξει κανείς πίσω από τις γραμμές των στοιχείων, ίσως καταλήξει στο συμπέρασμα ότι έχουν δίκιο.

Η ανεργία είναι σε χαμηλό οκτώ ετών, σωστά; Όμως η απασχόληση έχει υποχωρήσει. Η οικονομία αναπτύσσεται επί έξι συναπτά έτη; Σαφώς ακολουθεί πορεία καλύτερη από τον υπόλοιπο ανεπτυγμένο βιομηχανικά, αλλά με τέτοιο ρυθμό που δεν φαίνεται να καλύπτει το κενό που έχει δημιουργήσει η κρίση πριν από το 2026. Αυξάνονται οι μισθοί; Μπορεί, αλλά οι μισθοί ποιών;

Με άλλα λόγια τα στατιστικά είναι σαν ένα ποτήρι που έχει μέχρι τη μέση νερό και κάποιοι το χαρακτηρίζουν «μισοάδειο» και κάποιοι άλλοι «μισογεμάτο». Οι πρώτοι δεν βλέπουν η ύφεση να έχει τελειώσει το 2009. Η κριτική του κ. Σάντερς για άνιση κατανομή του πλούτου ή η αντίστοιχη του κ. Τραμπ για το θέμα του εμπορίου, είναι επιχειρήματα τα οποία έχουν ακουστεί ξανά.

Σήμερα, όμως, μετά την κρίση και την αναιμική ανάπτυξη που έχει ακολουθήσει, φαίνεται ότι όλο και περισσότεροι είναι πρόθυμοι να τα ακούσουν.

«Για τις οικογένειες που ακούν όλους να υποστηρίζουν: «η ύφεση τελείωσε, έχουμε ανακάμψει, όλα είναι καλά», η απάντησή τους θα είναι: «για καθίστε ένα λεπτό. Δεν έχουμε ανακάμψει στο ελάχιστο. Στην πραγματικότητα όλα είναι χειρότερα»», τονίζει ο Doug Holtz-Eakin, πρόεδρος του κεντροδεξιού American Action Forum και πρώην επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου. «Αυτό είναι η μεγάλη διαφορά μεταξύ του τι συμβαίνει στην καθημερινότητα και σε αυτά που ακούμε. Αυτό ακριβώς κάνει τους ανθρώπους έξαλλους».

Οι Τραμπ και Σάντερς έχουν κατορθώσει να εκμεταλλευθούν τον θυμό των Αμερικανών για την οικονομία πολύ καλύτερα σε σύγκριση με άλλους υποψήφιους στο παρελθόν. Υπόσχονται ότι θα την οδηγήσουν σε διαφορετική κατεύθυνση. Αν και σε ορισμένα υπερβάλουν και οι δύο διαθέτουν άριστες εξηγήσεις για το τι έχει πάει στραβά, για το ποιος ευθύνεται και πως οι ίδιοι θα διορθώσουν τα λάθη.

Το πορτρέτο του Σάντερς

Ο Σάντερς, ένας αυτοδημιούργητος δημοκράτης-σοσιαλιστής, τονίζει τις ανισορροπίες που υπάρχουν στο εσωτερικό.

Υποσχέθηκε ότι θα διασπάσει τις μεγάλες τράπεζες, θα αυξήσει τους φόρους για τους πλούσιους, θα ενισχύσει το δωρεάν σύστημα υγείας αλλά και την δωρεάν εκπαίδευση. Υποστηρίζει ότι αυτές οι κινήσεις αποτελούν την καλύτερη θεραπεία για την οικονομία, την οποία, όπως υποστηρίζει, έχουν καταστρέψει οι πλούσιοι.

Από τη δεκαετία του '70 το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών Αμερικανών διευρύνεται, σύμφωνα με στοιχεία του U.S. Census Bureau.

«Για πολλούς Αμερικανούς η ανισότητα στις αποδοχές είναι πραγματικότητα» τονίζει ο Richard Parker, καθηγητής στο Harvard Kenndey School. Προσθέτοντας ότι αυτή η τάση χρειάζεται πολλά χρόνια για να αντιστραφεί, καθώς «το να καλυφθεί αυτή η διάσταση δεν επιτυγχάνεται σε ένα έτος ή ούτε καν σε μία προεδρική θητεία».

Βέβαια ο Σάντερς ίσως τελικά δεν έχει την ευκαιρία να δοκιμάσει την εφαρμογή όσων πιστεύει: η Χίλαρι Κλίντον προηγείται και φαίνεται να κερδίζεις στις περισσότερες Πολιτείες εν όψει και της «Σούπερ Τρίτης». Αλλά ο γερουσιαστής από το Βερμόντ έχει, ήδη, πετύχει ορισμένες εκπλήξεις. Η δημοτικότητά του είναι υψηλή, κυρίως, μεταξύ των φτωχών Αμερικανών, με την οικονομική του ατζέντα να θυμίζει ελαφρώς το New Deal της δεκαετίας του '30.

Στο New Hampshire ο Σάντερς πέτυχε μία μεγάλη νίκη, με τις περισσότερους ψήφους να προέρχονται από ανθρώπους που κερδίζουν λιγότερα από 30.000 δολάρια ετησίως, όπως έδειξε το exit poll της Edison Research, το οποίο δημοσιεύθηκε στους New York Times.

Σε μία συγκέντρωση στο Κάνσας Σίτι, στις 24 Φεβρουαρίου, ο 59χρονος Manole Garcia, υποστήριξε ότι τώρα πια - ως κτηματομεσίτης – κερδίζει λιγότερα από 50.000 δολάρια ετησίως (δηλαδή το 50% αυτών που κέρδιζε το 1985) και δεν μπορεί να «νοιώσει» την οικονομική ανάκαμψη.

«Δεν έχουν επαφή με τη μεσαία τάξη, αλλά με το 1% του πληθυσμού». Υποστηρίζει και φυσικά στηρίζει τον Σάντερς.

Ο εκκεντρικός Τραμπ

Ένας δισεκατομμυριούχος που ασχολείται με το real estate, σαφώς δεν στηρίζει την αναδιανομή του πλούτου.

Αντίθετα στοχεύει στις έξωθεν ανισορροπίες: Η Αμερική χάνει θέσεις εργασίας και χρήματα από τους ξένους. Υπόσχεται να διώξει τους παράνομους μετανάστες, να μπλοκάρει εμπορικές συμφωνίες που στηρίζουν το outsourcing και θα πιέσει την Κίνα να βελτιώσει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και τις αμερικανικές επιχειρήσεις.

Τα μηνύματα του κ. Τραμπ βρίσκουν ακροατήριο γιατί «όσοι ξέρουν ότι η δουλειά τους έχει μεγάλο ανταγωνισμό και μάλιστα ακόμη και από ξένους είναι πολύ νευρικοί και φοβισμένοι», τονίζει ο Mark Zandi, κορυφαίος οικονομολόγος της Moody's Analytics και προσθέτει «η αντίληψη που έχουν είναι ότι οι μετανάστες θα τους πάρουν τις δουλειές, κάτι που είναι απόλυτα λανθασμένο, αλλά είναι η εμμονή τους. Αυτό ισχύει και για τις συμφωνίες ελευθέρου εμπορίου».

Ο κ. Τραμπ υποστηρίζει ότι τα σχέδιά του για το εμπόριο και τη μείωση των φόρων θα «κάνουν εκ νέου μεγάλες τις ΗΠΑ», με την ανάπτυξη να φθάνει στο 6%. Φυσικά πολλοί αναλυτές θέτουν υπό αμφισβήτηση αυτήν την εκτίμηση, αλλά συμφωνούν ότι η οικονομία έχει ακολουθήσει αδύναμη πορεία από το 2009 έως και σήμερα.

Ο Damien Donnelly, οπαδός του Τραμπ ήταν μεταξύ των 7.000 ψηφοφόρων του που κατασκήνωσε σε ένα γήπεδο αμερικανικού ποδοσφαίρου στην Αλαμπάμα το περασμένο Σαββατοκύριακο, προκειμένου να τον ακούσει. Κατηγορεί τον Ομπάμα για την αναιμική ανάπτυξη και υποστηρίζει ότι ο Τραμπ θα τα καταφέρει καλύτερα.

Η Αμερική «έχει βαρεθεί και έχει κουραστεί από πολιτικούς που λένε ότι θα φτιάξουν την οικονομία και τελικά δεν κάνουν τίποτα», δηλώνει ο Donnelly.

Ο Τραμπ έχει καλύτερη πορεία απ' ότι ο Σάντερς, σε σύγκριση με τους αντιπάλους του στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Βάσει των τελευταίων δημοσκοπήσεων αναμένεται ότι θα τα πάει πολύ καλά στην «Σούπερ Τρίτη».