Οι δυο μεγάλες μάχες

08:20 31/8/2021 - Πηγή: New Money

Κατά τους μήνες της ξεκούρασης –δικής μας και των ευρωπαϊκών θεσμών- καταγράφηκαν ορισμένες σημαντικές εξελίξεις, που ολοκλήρωσαν προϋπάρχουσες τάσεις:

– η Σλοβενική Προεδρία άρχισε με προβλήματα λόγω της άτυπης συμμετοχής της προεδρεύουσας χώρας στην ευρω-σκεπτικιστική «ομάδα του Βίζεγκραντ»
– τα εθνικά προγράμματα «πράσινης ανάπτυξης» για την εκταμίευση πόρων από το νέο μεγάλο Ευρωπαϊκό Ταμείο πέρασαν από τα εθνικά κοινοβούλια και την Επιτροπή αλλά δεν έχουν ακόμα αρχίσει να υλοποιούνται, ενώ ξεκάθαρη εμφανίζεται από τις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης η πρόθεση να αρχίσουν να αποσύρουν

τα εθνικά προγράμματα διάσωσης και να μην χρησιμοποιήσουν τα δάνεια από το Ταμείο
– η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξέδωσε νέες κατευθύνσεις νομισματικής πολιτικής, καθιστώντας πιο ευέλικτο το στόχο του πληθωρισμού και πιο «πολιτική» τη λεγόμενη «εμπροσθοβαρή καθοδήγηση» των αγορών (forward guidance)
– η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δια του Ιταλού σοσιαλδημοκράτη Επιτρόπου Οικονομίας, ανακοίνωσε προσεχή δομική αναθεώρηση, και όχι απλά μερεμέτια, στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης
– ο κύβος ερρίφθη για δημιουργία ειδικής πανευρωπαϊκής Αρχής αντιμετώπισης του «ξεπλύματος χρήματος» (AML), στα σκοτεινά υπόγεια του οποίου «χάνεται» κάθε χρόνο ποσό που ισοδυναμεί με το 1.3% του συνολικού ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ αναπόφευκτη φαίνεται και η επιβολή ρυθμίσεων στο χώρο των κρυπτονομισμάτων.

Υπό την οπτική της παρούσας στήλης, δηλαδή της επιρροής των θεσμικών εξελίξεων επί της οικονομίας της Ευρωζώνης και των επιμέρους χωρών, δυο εμφανίζονται ως τα βασικά πεδία επί των οποίων θα δοθούν οι πολιτικές μάχες του άμεσου μέλλοντος: η απορρόφηση των πόρων και υλοποίηση των –εθνικών αλλά κυρίως ενωσιακών- στόχων για επιστροφή της ανάπτυξης και η σχετική με το Κράτος Δικαίου διαπάλη, με αιχμή τη σύνδεση της εκταμίευσης των πόρων του Ταμείου Ανάπτυξης με το δημοκρατικό κεκτημένο της Ένωσης.

Κοινός παρονομαστής και των δυο προκλήσεων η όλο και πιο έντονη «δικαστικοποίηση» για την εύρεση λύσεων.

Ήδη από το καλοκαίρι σοβεί πόλεμος προσφυγών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Πολωνίας και Ουγγαρίας για νόμους που έρχονται σε αντίθεση ιδίως με τις επιταγές της δικαστικής ανεξαρτησίας, ενώ στον αγώνα παίζει ενεργό ρόλο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που έθεσε, τον Ιούνιο, δίμηνη προθεσμία στην Επιτροπή για την υλοποίηση της «ρήτρας του κράτους δικαίου» και, με την πάροδο της προθεσμίας άπρακτης, απειλεί να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο –όχι κατά των απείθαρχων χωρών, αλλά κατά της Επιτροπής.

Με φόντο τη συνεχιζόμενη σχετική με την πανδημία, άρα την ανάκαμψη, αβεβαιότητα, η διπλή αυτή μάχη θα κρίνει, ούτε λίγο ούτε πολύ, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορέσει να κεφαλαιοποιήσει το τεράστιο βήμα που έκανε τον περασμένο χειμώνα με τη δημιουργία του κοινού Ταμείου.

Το βήμα αυτό προϋποθέτει πραγματική ενότητα (των πιστών στην ευρωπαϊκή ιδέα) και πραγματικές αλλαγές -γι’ αυτό τα προκαταρκτικά βήματα της ΕΚΤ ως προς τη νομισματική πολιτική, της Επιτροπής ως προς το Σύμφωνο Σταθερότητας και των ρυθμιστικών αρχών ως προς τα μεγάλα σύγχρονα προβλήματα της «μαύρης οικονομίας», έχουν τόσο μεγάλη σημασία.

Όλα είναι ανοιχτά, και θα προσπαθήσουμε, με όσο το δυνατό μεγαλύτερη ψυχραιμία, να τα παρακολουθήσουμε.

Καλή μας σεζόν.