«Πόλεμος» για τις τέσσερις τηλεοπτικές άδειες

08:09 11/7/2016 - Πηγή: New Money

Των Βασίλη Χιώτη, Παναγιώτη Τσιμπούκη

Οσο προχωρά ο διαγωνισμός για τη χορήγηση των τεσσάρων τηλεοπτικών αδειών πανελλαδικής εμβέλειας τόσο πιο απρόβλεπτο γίνεται το σκηνικό.

Από τη μια πλευρά η αγωνία των ενδιαφερομένων επιχειρηματιών που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον κορυφώνεται επειδή διαπιστώνουν ότι το τοπίο παραμένει ομιχλώδες, αλλά και διότι συνειδητοποιούν ότι τελικά ίσως χρειαστεί να πληρώσουν το ενδιαφέρον τους αυτό πολύ ακριβά. Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση αρχίζει να πιέζεται επειδή αντιλαμβάνεται ότι θα έπρεπε να προετοιμάσει μεθοδικότερα την όλη διαδικασία. Αλλά

και επειδή διαπιστώνει ότι όποιος βγει χαμένος από αυτή θα της εξαπολύσει ολομέτωπη επίθεση, σε μια περίοδο που αναζητά συμμάχους στα media προσπαθώντας να βελτιώσει την εικόνα της στην κοινή γνώμη.

Τον ενθουσιασμό που την κυρίευσε αρχικώς από την κατάθεση 11 φακέλων υποψηφιοτήτων, από επιχειρηματίες με ισχυρή οικονομική βάση, διαδέχεται σιγά-σιγά ο προβληματισμός για το τι θα επακολουθήσει την επομένη της δημοπρασίας, όπου οι έξι από αυτούς θα έχουν μείνει εκτός τηλεοπτικών αδειών -ο έβδομος Γιώργος Καρατζαφέρης κόπηκε ήδη καθώς δεν κατέθεσε παράβολο- με πολύ πιθανό το ενδεχόμενο ανάμεσά τους να βρίσκονται και επιχειρηματίες που λειτουργούν σήμερα τηλεοπτικές επιχειρήσεις με εκατοντάδες εργαζομένους.

Ταυτόχρονα, όσο προχωρά η διαδικασία τόσο αποκαλύπτονται κενά στην προκήρυξη του διαγωνισμού αλλά και παραλείψεις που κάθε μέρα οπλίζουν με επιχειρήματα τα κανάλια, τα οποία έχουν ήδη προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας και προετοιμάζονται να υποβάλουν τα υπομνήματά τους μέχρι τις 20 Ιουλίου.

Για να διασκεδάσει τις ανησυχίες η κυβέρνηση έχει ήδη αρχίσει να διαδίδει στο παρασκήνιο ότι μπορεί τελικώς να δοθεί και πέμπτη άδεια. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να γίνει πριν ολοκληρωθεί η δημοπράτηση των πρώτων τεσσάρων αδειών, ενώ ίσως προκαλέσει και νομικές επιπλοκές στην ομαλή ανάδειξη των αναδόχων. Από την άλλη πλευρά, ο αρμόδιος υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς απέκλεισε εκ νέου την περασμένη εβδομάδα τέτοιο ενδεχόμενο, αφενός επειδή γνωρίζει ότι θα τίναζε στον αέρα των διαγωνισμό, ενώ είναι πολύ πιθανό να μείωνε το υψηλό τίμημα που αναμένει να πιάσει η κυβέρνηση στη δημοπρασία για την κάθε τηλεοπτική άδεια ξεχωριστά. Ακόμη και στην περίπτωση λοιπόν που η κυβέρνηση αποφασίσει να προχωρήσει στη χορήγηση και πέμπτης τηλεοπτικής άδειας, θα πρέπει πρώτα να περιμένει την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για τις πρώτες τέσσερις και στη συνέχεια να προκηρύξει νέο διαγωνισμό για ακόμα μία ξεκινώντας και πάλι από την αρχή!

Οπως εξάλλου υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι των επιχειρηματικών σχημάτων που έχουν ήδη θέσει υποψηφιότητα, η διαδικασία είναι τόσο θολή και ομιχλώδης που δεν μπορούν να απαντήσουν σε λογικά ερωτήματα των νομικών συμβούλων ούτε τα μέλη της ειδικής επιτροπής που τρέχει τον διαγωνισμό και αποτελείται από επιστήμονες εγνωσμένου κύρους. Για παράδειγμα, δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί πώς ακριβώς θα γίνει η τελική φάση της διαδικασίας δημοπράτησης που προβλέπεται στο κεφάλαιο 7 της σχετικής προκήρυξης. Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την περίπτωση που καταθέσουν ίση προσφορά ο δεύτερος και ο τρίτος μειοδότης, ενώ θα πρέπει ο ένας να αποκλειστεί για να κοντραριστούν εκ νέου οι δύο πρώτοι.

Αφετηρία τα 3,5 εκατ. ευρώ

Δεν έχει επίσης αποσαφηνιστεί πώς θα κλιμακωθούν τα όρια των προσφορών, καθώς απλώς προβλέπεται ότι τιμή εκκίνησης για κάθε άδεια ορίζεται στα 3 εκατ. ευρώ και το πρώτο χτύπημα δεν μπορεί να είναι κάτω από 500.000 ευρώ.

Δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί πόση χρονική απόσταση θα υπάρχει μεταξύ της κατακύρωσης της μιας άδειας ως την έναρξη της επόμενης δημοπρασίας για να μπορέσουν οι εκπρόσωποι να συνεννοηθούν και να καταστρώσουν μια στρατηγική με τους επιχειρηματίες που εκπροσωπούν.

Φαρσοκωμωδία η διαδικασία

«Εχουμε μπει σε μια διαδικασία που ορισμένες φορές μετατρέπεται σε φαρσοκωμωδία», τονίζει χαρακτηριστικά εκπρόσωπος ενός από τα επιχειρηματικά σχήματα που συμμετέχουν, διατυπώνοντας μάλιστα την πρόβλεψη ότι η διαδικασία δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί στο προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα.

«Ως τις 14 Ιουλίου θα πρέπει να ανακοινωθούν τα σχήματα που απορρίπτονται διότι δεν πέρασαν τον έλεγχο των ορκωτών λογιστών», τονίζει. «Πρόσφατα, όμως, ειδοποιηθήκαμε ότι πρώτα θα εξεταστούν οι ενστάσεις που θα υποβάλουν οι ίδιοι οι ενδιαφερόμενοι για τυχόν ελλείψεις ή λάθη στους φακέλους των αντιπάλων τους. Ακόμα δεν έχουμε παραλάβει τους φακέλους και χρειαζόμαστε κάποιες μέρες για να μελετήσουμε δέκα από αυτούς, που ορισμένοι περιέχουν πέντε κούτες έγγραφα! Αρα μέχρι να τα μελετήσουμε, να υποβάλουμε ενστάσεις και να κριθούν από την επιτροπή, πιθανότατα θα ξεπεράσουμε κατά πολύ την καταληκτική ημερομηνία»...

Πρέπει να εδώ να σημειωθεί ότι στη φάση των ενστάσεων αναμένεται να βγουν τα μεγάλα μαχαίρια. «Δύο κανάλια θα κοπούν οπωσδήποτε, επειδή έχουν σημαντικές ελλείψεις στους φακέλους τους», υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι των καναλιών φωτογραφίζοντας, σαφώς το MEGA CHANNEL και το ART TV του Γιώργου Καρατζαφέρη. Ως προς το δεύτερο βγήκαν αληθινοί, καθώς, όπως ανακοινώθηκε την περασμένη Παρασκευή από τη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας, κόπηκε η υποψηφιότητα του ART TV. «Αλλα δύο εμφανίζουν κενά στα ίδια κεφάλαιά τους και προκαλούν ερωτηματικά με τους ισολογισμούς τους, ενώ έχει εντοπιστεί και ένα ζήτημα πολυϊδιοκτησίας (να συμμετέχει δηλαδή ο ίδιος υποψήφιος με δύο σχήματα) που θα πρέπει να διερευνηθεί», τονίζουν. Ηδη από τις πρώτες στιγμές αποσφράγισης των φακέλων υπήρξαν ορισμένα «θερμά επεισόδια» μεταξύ συγκεκριμένων υποψηφίων που μαρτυρούν την πρόθεσή τους να κάνουν φύλλο και φτερό τους αντίπαλους φακέλους. Η δημοπρασία για την ανάδειξη των τεσσάρων σχημάτων στους οποίους θα κατακυρωθούν οι άδειες, σύμφωνα με την προκήρυξη, θα ξεκινήσει στις 12 Αυγούστου και θα ολοκληρωθεί στις 17 του ίδιου μήνα. Την περασμένη εβδομάδα, όμως, οι εκπρόσωποι των καναλιών ενημερώθηκαν από την αρμόδια επιτροπή ότι όλες οι άδειες θα δημοπρατηθούν και θα κατακυρωθούν σε μία μέρα. «Θα κάνουμε τουλάχιστον Δεκαπενταύγουστο;» ρώτησαν οι εκπρόσωποι. «Αν δώσετε κάτι παραπάνω», ήταν η απάντηση της επιτροπής

Ασφαλιστικά μέτρα

Ενα άλλο βασικό σημείο που απασχολεί την κυβέρνηση, αλλά και τους ενδιαφερομένους είναι πότε θα βγει η απόφαση του ΣτΕ επί της προσφυγής που έχουν καταθέσει όλα τα κανάλια ζητώντας την αναστολή της διαδικασίας. Οι νομικοί σύμβουλοι των καναλιών συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι η απόφαση του ΣτΕ δεν θα εκδοθεί πριν από την ολοκλήρωση του διαγωνισμού. Οπως παρατηρούν, οι δύο πλευρές έχουν κληθεί να υποβάλουν τα υπομνήματά τους ως τις 20 Ιουλίου, ενώ μπορεί να ζητηθεί και ολιγοήμερη παράταση. Στον ελάχιστο χρόνο που απομένει ώσπου η ολομέλεια του ΣτΕ διακόψει για διακοπές, θεωρείται απίθανο να συγκληθεί το δικαστήριο, να προλάβει να μελετήσει τις θέσεις των δύο πλευρών και να εκδώσει απόφαση. Ταυτόχρονα, οι νομικοί σύμβουλοι των καναλιών υποστηρίζουν ότι και από πλευράς αυτοπροστασίας του δικαστηρίου δεν θα ήταν φρόνιμο να εκδοθεί η απόφαση πριν από τη δημοπρασία, αφού στην περίπτωση αυτή θα έπρεπε να συγκρουστεί μετωπικά είτε με την κυβέρνηση είτε με τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά και με το σύνολο των καναλιών που ζητούν ακύρωση της διαδικασίας. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ταυτόχρονα ότι είναι απίθανο να υπάρξει απόφαση επί των ασφαλιστικών μέτρων που έχουν αιτηθεί ορισμένα κανάλια προτού εκδοθεί η απόφαση του ΣτΕ επί της κύριας προσφυγής των καναλαρχών.

Ενώ θα έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός

Μετά τον Σεπτέμβριο η απόφαση του ΣτΕ

Τι υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι του Δημοσίου και των καναλιών

Μετά την έναρξη του νέου δικαστικού έτους που αρχίζει στις 16 Σεπτεμβρίου αναμένεται, με τα έως τώρα δεδομένα, τα μέλη της διευρυμένης Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας να συνέλθουν σε διάσκεψη προκειμένου να κρίνουν τη συνταγματικότητα και νομιμότητα της χορήγησης των τεσσάρων τηλεοπτικών αδειών έναντι 3 εκατ. ευρώ η καθεμία.

Μέσα στην κατάμεστη δικαστική αίθουσα της Ολομέλειας του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (πρόεδρος Νικόλαος Σακελλαρίου και εισηγητής ο σύμβουλος Επικρατείας Γεώργιος Παπαγεωργίου), οι δικηγόροι του Ελληνικού Δημοσίου και των καναλιών σε μια μαραθώνια συνεδρίαση διασταύρωσαν τα ξίφη τους, υπό το βλέμμα 30 δικαστών. Το Δημόσιο με ομάδα νομικών, επικεφαλής της οποίας ήταν ο Ιωάννης Μαντζουράνης, επεσήμανε ότι είναι συνταγματική υποχρέωση να διεξαχθεί ο διαγωνισμός και ότι οι καναλάρχες θέλουν εσαεί να διατηρηθεί η παρανομία, δηλαδή να λειτουργούν χωρίς άδεια.

Σύμφωνα με τους συνηγόρους του Δημοσίου, το ΕΣΡ είχε πρόβλημα νόμιμης συγκρότησης, καθώς το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματική την παράταση της θητείας του διοικητικού συμβουλίου του.

Ως προς τη μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων του ΕΣΡ στον υπουργό Επικρατείας, τονίστηκε ότι έγινε για πρώτη και για μόνο μία φορά και κάτω από συνθήκες έκτακτης ανάγκης, ενώ αν ακολουθούνταν κατά γράμμα το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο οι τηλεοπτικοί σταθμοί θα έπρεπε να είχαν ήδη κλείσει, αφού δεν διαθέτουν άδεια.

Συνεπίκουροι στο έργο του κ. Μαντζουράνη ήταν ο δικηγόρος Ιωάννης Δρόσος και από το ΝΣΚ ο Ευστράτιος Συνοίκης και η Αλεξάνδρα Δημητρακοπούλου.

Από την πλευρά τους οι τηλεοπτικοί σταθμοί ANT1, MEGA CHANNEL, ΑLPHA, ΣΚΑΪ, STAR CHANNEL και EPSILON TV (ETV), καθώς και η Ενωση Ιδιοκτητών Τηλεοπτικών Σταθμών Εθνικής Εμβέλειας εκπροσωπήθηκαν από ομάδα οκτώ δικηγόρων -επικεφαλής της οποίας ήταν ο Γεώργιος Δελλής-, την οποία αποτελούσαν οι Παναγιώτης Λαζαράτος, Σπυρίδωνας Φλογαΐτης, Γλυκερία Σιούτη, Ηλίας Θεοδωράτος, Ευάγγελος Γκιουγκής, Κωνσταντίνος Γιαννόπουλος και Κωνσταντίνος Φιλιππόπουλος.

Οι συνήγοροι των καναλιών τόνισαν την έντονη αντίθεσή τους στον αντισυνταγματικό και παράνομο τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση μεθόδευσε ουσιαστικά τη διάλυση του ΕΣΡ και μετέφερε όλες τις αρμοδιότητες χορήγησης των τηλεοπτικών σταθμών στον υπουργό Επικρατείας. Χαρακτηριστικά τονίστηκε ότι δεν μπορεί οι ανεξάρτητες αρχές να αντικατασταθούν από τον υπουργό Επικρατείας.

Ακόμη, επισημάνθηκε ότι εφόσον ο υπουργός Επικρατείας αντισυνταγματικά και παράνομα διεξάγει τη διαγωνιστική διαδικασία οι αποφάσεις του είναι άκυρες.

Δήλωση του Ιω. Μαντζουράνη

Με αφορμή τη συζήτηση των προσφυγών των τηλεοπτικών σταθμών στην Ολομέλεια του ΣτΕ, ο συνήγορος του Δημοσίου Iωάννης Κ. Μαντζουράνης δήλωσε:

«Από την ιστορική ερμηνεία του άρθρου 15 του Συντάγματος δεν προκύπτει η βούληση του ιστορικού νομοθέτη να ανήκει αποκλειστικώς στο ΕΣΡ η αρμοδιότητα χορήγησης τηλεοπτικών αδειών. Στην Αναθεωρητική Βουλή του 2001 προτάθηκε γραπτώς από τον Νίκο Κωνσταντόπουλο και τον Στέφανο Μάνο να θεσπιστεί με ρητή διάταξη στο Σύνταγμα ότι οι τηλεοπτικές άδειες χορηγούνται από το ΕΣΡ. Η πρόταση αυτή δεν έγινε δεκτή και δεν περιελήφθη στο Σύνταγμα.

Από τη συστηματική ερμηνεία του άρθρου 15 του Συντάγματος δεν προκύπτει η αποκλειστική αρμοδιότητα του ΕΣΡ στη χορήγηση τηλεοπτικών αδειών. Και αυτό γιατί σε καμία συνταγματική διάταξη δεν προβλέπεται ότι το ΕΣΡ έχει κανονιστική αρμοδιότητα, δηλαδή μπορεί να εκδίδει κανονιστικές διοικητικές πράξεις κατά παρέκκλιση των άρθρων 26 και 43 του Συντάγματος, όπου καθορίζεται ότι ο νομοθέτης, με διατάξεις τυπικών νόμων, εξουσιοδοτεί τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή άλλα όργανα της διοίκησης να εκδίδουν κανονιστικές πράξεις.

Επειδή η χορήγηση των αδειών υλοποιείται με κανονιστικές διοικητικές πράξεις, όπως ο καθορισμός του αριθμού των αδειών, η τιμή εκκίνησης της σχετικής δημοπράτησης, η διεξαγωγή του διαγωνισμού, η έκδοση της σχετικής προκήρυξης και η δημοσίευση αυτής, χωρίς κανονιστική αρμοδιότητα δεν μπορεί να γίνει χορήγηση αδειών. Αρα, εφόσον το ΕΣΡ δεν έχει κανονιστική αρμοδιότητα απευθείας από το Σύνταγμα, αλλά μόνον όταν και όσο θέλει ο τυπικός νομοθέτης, δεν μπορεί να έχει εκ του Συντάγματος απορρέουσα και αποκλειστική αρμοδιότητα χορήγησης αδειών».