Πόλεμος πάντων μὲν πατήρ ἐστι, πάντων δὲ βασιλεύς

08:14 22/7/2014 - Πηγή: New Money

Η αναταραχή που έχει ξεσπάσει σε διαφορετικές περιοχές του πλανήτη, φέρνει στο μυαλό τη ρήση του Ηράκλειτου, «πόλεμος πάντων μὲν πατήρ ἐστι, πάντων δὲ βασιλεύς».

Πριν μερικούς μήνες η σύγκρουση ΗΠΑ με Γερμανία είχε ως φόντο την οικονομία και το πεδίο έκφρασης του ανταγωνισμού ήταν το ΔΝΤ. Ταυτόχρονα, Κίνα, Ρωσία και άλλες αναδυόμενες δυνάμεις επιχειρούσαν τη χειραφέτησή τους στο διεθνές στερέωμα,

διεκδικώντας σταδιακά πολιτικό ρόλο ανάλογο της οικονομικής τους ισχύος.

Σήμερα η κρίση στην Ουκρανία, αλλά και το σφυροκόπημα των Ισραηλινών στη Γάζα έχει ανεβάσει την ένταση σε επικίνδυνα επίπεδα. Στην ουσία τα τελευταία χρόνια ζούμε τον επαναπροσδιορισμό των ισορροπιών ανάμεσα στους μεγάλους οικονομικούς πόλους που επικράτησαν τα τελευταία 60 χρόνια -έναν επαναπροσδιορισμό που γίνεται εν μέσω της μεγάλης οικονομικής κρίσης.

Σε τέτοιους καιρούς οι οικονομικοί ανταγωνισμοί δεν διευθετούνται... φιλικά και οι πόλεμοι είναι μια συνήθης διέξοδος όπως μας διδάσκει η οικονομική ιστορία. Ή όπως ελεγε και ο Γερμανός στρατηγός και μεγάλος θεωρητικός του πολέμου Κάρλ Φον Κλαούζεβιτς, «πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα».

Εν μέσω αυτού του καταιγισμού εξελίξεων η σύνδεση της Ελλάδας με την Ευρώπη αποκτά άλλη βαρύτητα. Η συμμετοχή στο «κλαμπ» των Ευρωπαίων αποτελεί ένα πλεονέκτημα σε καιρούς ανασφάλειας. Και οι απόψεις για μονομερείς ενέργειες ή αποχώρηση από το «τρελοκομείο» του ευρώ αποκτούν άλλη διάσταση με μεγαλύτερα ρίσκα.

Αυτή, όμως, είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Η άλλη είναι ότι η Ελλάδα έχει χάσει πλέον το ρόλο του ισότιμου εταίρου. H δανειακή σύμβαση έφερε την απώλεια της εθνικής κυριαρχίας και πλέον οι εταίροι-δανειστές καθορίζουν τις πολιτικές.

Όταν η χώρα μας εντάχθηκε στο ευρώ, το σκεπτικό ήταν ότι μπορεί μεν τα οικονομικά οφέλη από τη συμμετοχή να ήταν συζητήσιμα (αρκετοί οικονομολόγοι τα αμφισβητούσαν), αλλά το πολιτικό όφελος ήταν πολύ σημαντικότερο. Υποτίθεται ότι το ευρώ ήταν το κλειδί για να μπει η Ελλάδα ισότιμα στο κλαμπ των ισχυρών.

Αυτό το «ισότιμα», όμως είναι που χάθηκε στο μεταξύ και μας έμειναν τα προβλήματα από μια νομισματική σύνδεση με χώρες πιο εξελιγμένες οικονομικά και τεχνολογικά -προβλήματα που έφεραν τη διεύρυνση του παραγωγικού χάσματος και συνέβαλαν στη δική μας κρίση.

Το αδιέξοδο μεγάλωσε καθώς η κρίση έγινε αφορμή για να εκδηλωθούν ηγεμονικές τάσεις στην Ευρώπη από τη Γερμανία, η οποία επέβαλε αδιέξοδες -και πάντως καταστροφικές για την Ελλάδα- πολιτικές στην ευρωζώνη.

Η χώρα μας δεν έχει άλλη επιλογή από το να διεκδικήσει εντός Ευρώπης νέες ισορροπίες για την οικονομία και να στηρίξει την αλλαγή προτύπου, συζήτηση την οποία φαίνεται ότι ανοίγουν οι Ιταλοί.

Τα προβλήματα της Ελλάδας, όμως, είναι διαφορετικά και πολύ οξύτερα. Πέρα από δημοσιονομική χαλάρωση και διευθέτηση του χρέους, χρειάζεται γενναία αναπτυξιακή ένεση και κοινωνική στήριξη, όχι μόνο των αδύναμων στρωμάτων, αλλά συνολικά της μεσαίας τάξης -την οποία συστηματικά παραμελούν οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών.

Και δυστυχώς, για τέτοιες αλλαγές δεν αρκούν οι δημόσιες σχέσεις με το Μάριο Ρέντσι.

Blogger Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου