Πόσο μπορεί να πιέσει ο κ. Ντράγκι τη νέα κυβέρνηση;

11:21 5/1/2015 - Πηγή: New Money

Οι περισσότερες προβλέψεις συγκλίνουν στο ότι μετά τις εκλογές στην Ελλάδα η Ευρωζώνη θα βρεθεί για πρώτη φορά αντιμέτωπη με μια κυβέρνηση αριστερού προσήμου, η οποία θα αμφισβητήσει την πολιτική της λιτότητας.

Θα πρόκειται για μια ιδιαίτερα περίπλοκη κατάσταση, δεδομένου ότι οι πολιτικές αυτές είναι ταυτισμένες με την Ευρωζώνη όχι μόνο λόγω πολιτικών ισορροπιών τα τελευταία χρόνια, αλλά και επειδή ενσωματώθηκαν στο θεσμικό πλαίσιο με συνθήκες

και κανονισμούς.

Η υποχρέωση για μηδενικά δημόσια ελλείμματα είναι «χτισμένη» στο DNA της Ευρωζώνης με τη συνθήκη του Μάαστριχτ, η οποία εξελίχθηκε στο Σύμφωνο Σταθερότητας.

Οσο κι αν ακούγεται ως κάτι γενικά «καλό» το να μην υπάρχουν ελλείμματα, υπάρχουν διαφορετικές σχολές οικονομικής σκέψης που υποστηρίζουν ότι σε περιόδους οικονομικής ύφεσης είναι καλό οι δημόσιες δαπάνες να αυξάνονται.

Αυτό έγινε στις ΗΠΑ μετά την κρίση του 2008, όπου οι δημόσιες δαπάνες -και το έλλειμμα- αυξήθηκαν, με αποτέλεσμα, χάρη και στη νομισματική χαλάρωση (το τύπωμα χρήματος), η οικονομία να ξεκολλήσει και να αναπτυχθεί.

Στην Ευρώπη οι πολιτικές αυτές ουσιαστικά «απαγορεύονται» από το Σύμφωνο Σταθερότητας το οποίο, σε συνδυασμό με την αυστηρή ερμηνεία που επιβάλλει η ηγεμονεύουσα Γερμανία, έχει γίνει ένας οικονομικός ζουρλομανδύας, ο οποίος οδηγεί τη μισή Ευρώπη στην ύφεση και μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου.

Ομως, τι θα γίνει αν το εκλογικό σώμα στην Ελλάδα απορρίψει τη λιτότητα φέρνοντας τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση;

Τι θα πράξει η Ευρώπη; Θα απορρίψει το εκλογικό σώμα;

Θα πρόκειται για μια νέα πολιτική πραγματικότητα, όσο κι αν επαναλαμβάνει μονότονα ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι οποιαδήποτε νέα κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να τηρήσει τις δεσμεύσεις της προηγούμενης.

Εξάλλου, ήδη οι πολιτικές ισορροπίες αλλάζουν στην Ευρώπη και μάλιστα ανεξάρτητα από το τι ισχύει στην Ελλάδα.

Η ίδια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ετοιμάζεται για τη δική της νομισματική χαλάρωση με αγορές κρατικών ομολόγων, παρά την αντίθεση της Γερμανίας, αλλά και παρά το γεγονός ότι στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο είναι ασύμβατο με τις ευρωπαϊκές συνθήκες.
Επιπλέον, Γαλλία και Ιταλία αμφισβήτησαν εμπράκτως το Σύμφωνο Σταθερότητας μη τηρώντας τις υποχρεώσεις τους.

Είναι γεγονός, βέβαια, ότι πρόσφατα η Ευρωζώνη έδειξε μεν ελαστικότητα στη Γαλλία και την Ιταλία δίνοντάς τους χρόνο για να δικαιολογήσουν την υπέρβαση των ελλειμμάτων, αλλά δεν έκανε το ίδιο και με την κυβέρνηση Σαμαρά, ζητώντας της πλήρη εφαρμογή των δεσμεύσεων.

Μπορεί, άραγε, να κάνει το ίδιο απέναντι και σε μια εκλεγμένη κυβέρνηση η οποία θα έχει νέα εντολή;

Στην εξίσωση, βέβαια, μπαίνει και ο παράγων ΕΚΤ, η οποία βάσει των συνθηκών είναι ανεξάρτητη από τις κυβερνήσεις και διαθέτει απεριόριστη δύναμη. Στην πραγματικότητα έχει τη δυνατότητα να εκβιάσει μια κυβέρνηση, όπως αποδεδειγμένα έκανε με την Ιρλανδία, προκειμένου να δεχθεί το μνημόνιο το 2010, αλλά και με την Κύπρο το 2013.

Στην πραγματικότητα, η ΕΚΤ έχει στα χέρια της τα όπλα για να φέρει σε αδιέξοδο ή να διευκολύνει μια νέα κυβέρνηση μέσω της ρευστότητας την οποία παρέχει στις τράπεζες.

Σήμερα, όμως, στην Ελλάδα -σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε στην Ιρλανδία και την Κύπρο- οι τράπεζες είναι επαρκέστατα κεφαλαιοποιημένες με βάση τους ελέγχους που πραγματοποίησε η ίδια η ΕΚΤ μόλις προ τριμήνου.

Επομένως, δεν υπάρχει η παραμικρή νομιμοποίηση σε εκβιαστικές κινήσεις από την πλευρά της ΕΚΤ, πολύ περισσότερο που κάτι τέτοιο θα έθετε σε κίνδυνο την ισορροπία του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, το οποίο η ίδια εποπτεύει.

Η νέα πολιτική πραγματικότητα στην Ελλάδα και την Ευρώπη δεν μπορεί να καταπνιγεί με βίαιες παρεμβάσεις, αλλά θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με πολιτικούς χειρισμούς.

Blogger Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου