Πού βρίσκει την Ελλάδα το «τέλος των µνηµονίων»

09:09 5/6/2018 - Πηγή: New Money

γράφει ο Γενικός Διευθυντής του ΣΕΒ Άκης Σκέρτσος

Tο 2017 η διεθνής οικονομία αναπτύχθηκε κατά 3,7%, η ευρωπαϊκή κατά 2,4% και η ελληνική κατά 1,4%. Καταφέραμε δηλαδή να ξεκολλήσουμε από τους μηδενικούς ρυθμούς ανάπτυξης της διετίας 2015-2016, όχι όμως και να αξιοποιήσουμε τον ανοδικό οικονομικό κύκλο προσελκύοντας διεθνή κεφάλαια και επενδύσεις στον βαθμό που το έχουμε ανάγκη. Ετσι, ενώ οι επενδύσεις αποτελούν το 24% του παγκόσμιου ΑΕΠ και το 20% του ευρωπαϊκού, στην Ελλάδα

άγγιξαν μετά βίας το 12,6% .

Χρειαζόμαστε πολύ περισσότερες παραγωγικές επενδύσεις για να έχουμε δυναμική ανάπτυξη, ευημερία και ποιοτικές δουλειές. Για να συμβεί αυτό, όμως, πρέπει να πείσουμε την επενδυτική κοινότητα ότι η Ελλάδα έχει πράγματι αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Ας δούμε, λοιπόν, με ψυχραιμία και ειλικρίνεια πού βρισκόμαστε σήμερα μετά από 8 χρόνια μεταρρυθμίσεων. Το 2009 η Ελλάδα κατέρρευσε κάτω από την πίεση του λεγόμενου «τριπλού ελλείμματος» στα δημοσιονομικά, στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Σήμερα έχει καταφέρει να νοικοκυρέψει τα δημόσια οικονομικά της, με υπερφορολόγηση όμως της πραγματικής οικονομίας και σημαντική υποβάθμιση των δημόσιων αγαθών. Εχει ισοσκελίσει το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, κυρίως όμως στο σκέλος των υπηρεσιών λόγω της τουριστικής ανόδου και όχι στο εμπορικό ισοζύγιο όπου οι εισαγωγές προϊόντων υπερβαίνουν κατά 20 δισ. ευρώ τις εξαγωγές.

Τέλος, έχει βελτιώσει τη θέση της στους διεθνείς δείκτες ανταγωνιστικότητας, απέχει όμως ακόμη σημαντικά από τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Η εικόνα συνεπώς είναι ανάμεικτη.

Αποφύγαμε μεν τη συντριβή, δεν καταφέραμε ωστόσο αυτά τα 8 χρόνια να επανιδρύσουμε το κράτος και να μετασχηματίσουμε την οικονομία. Ολα αυτά τα χρόνια οι όποιες μεταρρυθμίσεις υλοποιήθηκαν ελάχιστα μπόρεσαν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, καθώς οι επιπτώσεις της αβεβαιότητας ακύρωναν στην πράξη κάθε τέτοια δυνατότητα.

Την ίδια ώρα, μπορεί η μεταρρυθμιστική προσπάθεια να ήταν μεγάλη, αλλά σε σύγκριση με τις προκλήσεις δεν ήταν αρκετή για να μας ξεκολλήσει από τη θέση του ουραγού της Ευρώπης, καθώς και οι άλλες χώρες έκαναν πρόοδο. Οσα κάναμε ήταν πάντα «λίγα και αργά» σε σύγκριση με αυτά που θα έπειθαν τις αγορές ότι η Ελλάδα διεκδικεί πλέον δυναμικά ένα πρωταγωνιστικό ρόλο.

Συνεπώς η χώρα ισορρόπησε με τα μνημόνια, αλλά την ίδια ώρα έγινε φτωχότερη και δεν εκσυγχρονίστηκε στον βαθμό που θα έπρεπε. Δεν μειώθηκαν μόνο τα εισοδήματα και η περιουσία των Ελλήνων, χάθηκαν επιπλέον μερικά από τα καλύτερα μυαλά και μερικοί από τους πλέον εξειδικευμένους εργαζόμενους, ενώ παραμένουμε πιο χρεωμένοι από ποτέ. Παρότι η Ελλάδα έχει το καλύτερο οικόπεδο στον πλανήτη, δεν έχει καταφέρει να γίνει τόπος πρώτης επιλογής για τον νέο που αναζητά εργασία, για όποιον θέλει να επενδύσει και για όποιον θέλει να κάνει οικογένεια.

Σήμερα η Ελλάδα χρειάζεται ακόμα ισχυρότερη ανάπτυξη αλλά και εδραιωμένη δημοσιονομική πειθαρχία για να διαχειριστεί αποτελεσματικά το ζήτημα τις βιωσιμότητας του χρέους και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία. Επιπλέον, χρειάζεται ακόμη περισσότερες μεταρρυθμίσεις για να βελτιώσει την εικόνα χαμηλής ανταγωνιστικότητας και των αδύναμων θεσμικών επιδόσεων που τη συνοδεύει στο εξωτερικό, αλλά και να ενθαρρύνουμε την υλοποίηση ακόμη περισσότερων επενδύσεων.

Οι σημαντικές επενδύσεις που σχεδιάζουν πολλές επιχειρήσεις-μέλη μας δεν αρκούν για να καλύψουν το επενδυτικό κενό. Χρειαζόμαστε και πολλές ξένες επενδύσεις. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως για την προσέλκυση επενδύσεων είναι μία μεταρρυθμιστική υπέρβαση. Τόσο σε επίπεδο στόχων και χρόνων όσο και σε επίπεδο νοοτροπίας. Το σχέδιο που παρουσίασε πρόσφατα η κυβέρνηση δεν πείθει ότι κινείται προς αυτή την κατεύθυνση.

Το στοίχημα επομένως για τη νέα περίοδο μετά τον προσεχή Αύγουστο είναι ένα συνολικό πρόγραμμα που θα καλύπτει οριζόντιες και κλαδικές μεταρρυθμίσεις. Με συγκεκριμένους στόχους και αποτελεσματικούς μηχανισμούς υλοποίησης. Η συνταγή για την ανάπτυξη της οικονομίας και της κοινωνίας είναι μία: μεταρρυθμίσεις για επενδύσεις, ευημερία και δουλειές ώστε να καταφέρουμε σε 4-5 χρόνια οι νέες επενδύσεις να ανέρχονται περίπου στο 20% του ΑΕΠ, ή 45 δισ. ευρώ ετησίως, από τα 22,5 δισ. του 2017.