Πράσινη οικονομία: H νέα «βιομηχανική επανάσταση»

21:23 27/7/2021 - Πηγή: New Money

Μια νέα «βιομηχανική επανάσταση» φέρνει η στροφή στο πράσινο οικονομικό μοντέλο, καθώς μέσα στις επόμενες δεκαετίες θα αλλάξει ριζικά ο τρόπος με τον οποίο παράγεται ενέργεια, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο φορολογούνται οι οικονομικές δραστηριότητες. Η πράσινη μετάβαση ή το πράσινο κύμα βρίσκεται σε εξέλιξη διεθνώς, με την Κίνα να αναγγέλλει διάφορους περιβαλλοντικούς σχεδιασμούς, ύστερα από δεκαετίες ραγδαίας και «βρώμικης» ανάπτυξης, αλλά και τις ΗΠΑ

να υιοθετούν επιθετική πράσινη πολιτική και τις ανάλογες επενδύσεις μετά την εκλογή του Τζο Μπάιντεν.

Στην πρωτοπορία όμως βρίσκεται η Ευρώπη, με την Ε.Ε. να έχει υιοθετήσει, εδώ και καιρό, τους πιο φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των ρύπων: το 2050 η Ε.Ε. θα έχει μηδενικό ισοζύγιο εκπομπής νέων ρύπων στην ατμόσφαιρα, ενώ ο ενδιάμεσος στόχος είναι το 2030 οι εκπομπές να είναι 55% χαμηλότερα απ’ ό,τι ήταν το 1990.

Στην πρώτη, ενδιάμεση φάση, το βάρος θα πέσει στη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (κατά το μεγαλύτερο μέρος διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο προέρχεται από την καύση ορυκτών, αλλά και μεθάνιο και νιτρικό οξείδιο που προέρχεται από την παραγωγή άνθρακα, τη γεωργία και την κτηνοτροφία).

Το βασικό εργαλείο που θα χρησιμοποιήσει η Ε.Ε. για να αποθαρρύνει τις εκπομπές καυσαερίων είναι η απευθείας φορολόγηση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου ή η επιβολή ενός κόστους μέσω δικαιωμάτων αγοράς ρύπανσης όπου ο ρυπαίνων πρέπει να αγοράσει από το κράτος το δικαίωμα ρύπων (Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών Ρύπων) με βάση μια πεπερασμένη συνολική ποσότητα η οποία καθορίζεται ανάλογα με τον περιβαλλοντικό στόχο.

Πρόσφατα η Κομισιόν παρουσίασε τις προτάσεις της για τον πράσινο μετασχηματισμό της οικονομίας, οι οποίες βασίζονται στη φορολόγηση των εκπομπών άνθρακα με διάφορες μορφές. Το σύστημα εμπορίας εκπομπών ρύπων ισχύει σήμερα για τη βιομηχανία, όπου οι εταιρείες πληρώνουν για κάθε τόνο διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουν, αλλά τώρα η Κομισιόν προτείνει αφενός την αυστηροποίηση των ορίων και αφετέρου την επέκταση του συστήματος στις αερομεταφορές, στις θαλάσσιες μεταφορές και σταδιακά στη χρήση αυτοκινήτων και τη θέρμανση.

Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι σταδιακά οι Ευρωπαίοι θα πληρώνουν περισσότερο για καύσιμα, θέρμανση και αεροπορικά ταξίδια, ενώ γύρω στο 2035 θα απαγορευτούν τα βενζινοκίνητα οχήματα.

Το αυξημένο κόστος στη χρήση «βρώμικων» καυσίμων θεωρείται το καλύτερο κίνητρο για να επεκταθούν οι πράσινες δραστηριότητες.

Στη Γερμανία ήδη εφαρμόζεται πιλοτικά από τις αρχές του χρόνου ένας φόρος 25 ευρώ σε κάθε τόνο βενζίνης, ντίζελ, πετρελαίου θέρμανσης και φυσικού αερίου και το σύστημα αυτό θα επεκταθεί σταδιακά στην Ε.Ε. ώστε να αυξηθούν τα κίνητρα για χρήση καθαρών τεχνολογιών.

Το οικονομικό κόστος, όμως, είναι σημαντικό και θα επιβαρύνει δυσανάλογα τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, τα οποία, για παράδειγμα, δεν θα μπορούν να αποκτήσουν ηλεκτρικά οχήματα και θα αναγκαστούν να πληρώνουν ακριβότερα καύσιμα.

Ορισμένες χώρες αναμένεται να αντιδράσουν στις προτάσεις της Κομισιόν, όπως η Γαλλία, όπου το 2018 εκδηλώθηκε η εξέγερση των «Κίτρινων Γιλέκων» που διαμαρτύρονταν για την αύξηση της τιμής της βενζίνης λόγω ακριβώς του πράσινου φόρου που είχε επιβάλει η κυβέρνηση.

Οι προτάσεις της Κομισιόν περιλαμβάνουν και τη φορολόγηση των εισαγωγών στην Ε.Ε. προϊόντων που έχουν υψηλό αποτύπωμα άνθρακα, όπως ο χάλυβας και το τσιμέντο, έτσι ώστε να μην αποτελέσει η πράσινη φορολογία στην Ευρώπη κίνητρο για έξοδο των βιομηχανιών και ανταγωνισμό από χώρες με χαλαρότερη νομοθεσία.
Τα έσοδα από τις νέες αυτές φορολογίες θα αποτελέσουν στην πραγματικότητα και τους καινούριους ίδιους πόρους της Ε.Ε., καθώς τα έσοδα θα πηγαίνουν απευθείας στον κοινοτικό προϋπολογισμό για να αποπληρωθούν τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία η Κομισιόν δανείζεται από την αγορά για να χρηματοδοτήσει με αυτά τα κράτη-μέλη.

Νέες τεχνολογίες

Στη δεύτερη φάση της πράσινης μετάβασης, από το 2030 έως το 2050, το βάρος θα πέσει σε νέες τεχνολογίες οι οποίες σήμερα είναι ακόμα στα πρώτα στάδιά τους, όπως είναι η χρήση του υδρογόνου, αλλά και οι τεχνολογίες αφαίρεσης του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και η δέσμευσή του στο υπέδαφος.

Μιλάμε δηλαδή για νέους επιχειρηματικούς πρωταγωνιστές σε λίγα χρόνια που -πέρα από τα προφανή ηλεκτρικά οχήματα- θα κατασκευάζουν κινητήρες υδρογόνου, εργοστάσια αποθήκευσης καυσαερίων στο υπέδαφος, ηλεκτρικά πλοία, συνθετικό κρέας, μη αζωτούχα λιπάσματα και ποιος ξέρει τι άλλο.

Στην πραγματικότητα, η μετάβαση αυτή συνεπάγεται ριζικές αλλαγές στη βιομηχανία, στις μεταφορές αλλά και στην κατανάλωση, οι οποίες θα φέρουν μεγάλες ανακατατάξεις στο επιχειρηματικό πεδίο, αναδεικνύοντας νέους πρωταγωνιστές και αφανίζοντας όσες εταιρείες δεν θα καταφέρουν να προσαρμοστούν.

Πιθανότατα θα υπάρξουν και γεωπολιτικές συνέπειες, καθώς η πρωτοπορία στις νέες τεχνολογίες που θα χρησιμοποιούνται στο κοντινό μέλλον θα αποτελέσει ένα σημαντικό πλεονέκτημα – ίσως ανάλογο με εκείνο που έδωσαν στις ΗΠΑ οι εταιρείες της Silicon Valley τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Οι πρωταγωνιστές της πράσινης μετάβασης

Ηδη το «έξυπνο» επενδυτικό χρήμα κυνηγάει εταιρείες που εστιάζουν στην πράσινη οικονομία, αλλά και στα δύο άλλα κριτήρια που θέτουν οι νέοι προσανατολισμοί του τρίπτυχου Περιβάλλον – Κοινωνική Ευθύνη – Εταιρική Διακυβέρνηση (ESG – Environmental, Social, Governance). Υπολογίζεται ότι τα δύο τελευταία χρόνια, παγκοσμίως, τα αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν σε εταιρείες ESG απορρόφησαν 340 δισ. δολάρια, σχεδόν το διπλάσιο ποσό από εκείνο που απέσπασαν όλες μαζί οι άλλες κατηγορίες αμοιβαίων κεφαλαίων.

Σύμφωνα με ανάλυση της Exane Solutions, στις εταιρείες που θα ευνοηθούν περιλαμβάνονται:

■ Ενεργειακές εταιρείες, βαριά βιομηχανία και αυτοκινητοβιομηχανίες που θα διαχειριστούν αποτελεσματικά τις εκπομπές ρύπων.
■ Εταιρείες που θα προσαρμοστούν ταχύτερα στους νέους κανόνες, καθώς και εκείνες που θα επωφεληθούν από τη χρηματοδότηση για ανακαινίσεις κτιρίων, πράσινες μεταφορές, αλλά και εταιρείες που προάγουν τις τεχνολογίες απανθρακοποίησης, όπως τα θαλάσσια αιολικά πάρκα, τη χρήση του υδρογόνου ως καυσίμου και τις τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα.
Εταιρείες που ευνοούνται μέχρι το 2030:
■ Εταιρείες υποδομών με καλή διαχείριση ανθρακικού αποτυπώματος
■ Εξοπλισμός ηλιακής και αιολικής ενέργειας
■ Διεθνείς εταιρείες που ηγούνται της ενεργειακής μετάβασης
■ Κατασκευαστικές που ειδικεύονται στην ενεργειακή μετατροπή κτιρίων
■ Σιδηρόδρομοι και ηλεκτροκίνηση
■ Συσκευασία χωρίς πλαστικό
Μετά το 2030 και μέχρι το 2050 έμφαση δίνεται στις τεχνολογίες υδρογόνου, στις τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα, καθώς και στις νέες μεθόδους παραγωγής στη γεωργία.
Εταιρείες που θα ωφεληθούν:
■ Τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα
■ Εταιρείες τεχνολογίας που πρωτοπορούν στην απανθρακοποίηση της βιομηχανίας
■ Διατροφή (βιολογική διατροφή, γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα με μηδενική επίπτωση στο περιβάλλον, λιγότερη κατανάλωση ζώων, εναλλακτικό κρέας)
■ Αναδάσωση
■ Βιοκαύσιμα

Διαβάστε ακόμα: 

ΕΝΦΙΑ: Ποιοι ιδιοκτήτες θα έχουν φέτος μείωση ή απαλλαγή 

Κατώτατος μισθός: Αυτά είναι τα επιδόματα του ΟΑΕΔ που αυξάνονται (vid) 

Κορωνοχρέη: 36 άτοκες ή 72 έντοκες δόσεις για τα χρέη της πανδημίας