Στα χέρια του κυρίου Ντράγκι

08:33 21/7/2014 - Πηγή: New Money

Η τραπεζική ένωση ξεκινά τον Νοέμβριο, με την ανάληψη από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα της εποπτείας των 128 σημαντικότερων τραπεζών στην Ε.Ε. Πρόκειται για μια πρωτοφανή συγκέντρωση οικονομικής ισχύος καθώς η κεντρική τράπεζα θα ορίζει πλέον απευθείας τους όρους λειτουργίας και χρηματοδότησης των τραπεζών

και κατ’ επέκταση τις οικονομικές, επιχειρηματικές και εμπορικές προτεραιότητες σε όλες τις χώρες της Ε.Ε.

Ηδη η ΕΚΤ ξεσκονίζει τους ισολογισμούς των ευρωπαϊκών τραπεζών για να ανακαλύψει πιθανά προβλήματα, τα οποία ενδεχομένως έχουν κρυφτεί κάτω από τους «τόνους ρευστότητας» που έχει χορηγήσει στις τράπεζες για να αντέξουν την κρίση.

Στην Ελλάδα ο έλεγχος θα γίνει έντονα αισθητός μέσα από τους ελέγχους (stress tests) και την αξιολόγηση των δανείων που έχουν δώσει οι τράπεζες.

Ο ρόλος της ΕΚΤ ασφαλώς δεν είναι διεκπεραιωτικός. Με τις κατευθύνσεις που θα δώσει, θα προσδιορίσει πόσες και ποιες επιχειρήσεις θα μείνουν ζωντανές, σε ποιον θα ανήκουν και με ποιους όρους θα λειτουργούν.

Με λίγα λόγια, με βάση τις οδηγίες της ΕΚΤ θα χαραχτεί ο νέος τραπεζικός και επιχειρηματικός χάρτης στην Ελλάδα αλλά και αλλού.

Ποιες εταιρείες θα αλλάξουν χέρια; Θα περάσουν σε Ελληνες ή ξένους μετόχους; Ποια θα είναι η τύχη μεγάλων εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων; Τι θα γίνει με τα ακίνητα των δανειοληπτών; Πρόκειται για ερωτήματα για τα οποία στο παρελθόν είχαν λόγο η εγχώρια κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος. Οχι πια. Τώρα τον λόγο έχει η Φρανκφούρτη.

Θα ήταν βέβαια αφελές να πιστέψει κάποιος ότι τόσο μεγάλα ζητήματα θα ρυθμιστούν με γνώμονα τις αρχές της… ελεύθερης αγοράς και τα δικαιώματα των κρατών-μελών.

Φάνηκε ξεκάθαρα τα τελευταία χρόνια ότι η θεσμική ισοτιμία των χωρών της Ε.Ε. είναι ένα σύντομο ανέκδοτο, αλλά και ότι οι ισχυρές χώρες -με πρώτη τη Γερμανία- επιβάλλουν τα δικά τους συμφέροντα με την πιο στενή έννοια του όρου σε βάρος των υπολοίπων.

Η ΕΚΤ είναι ένας οργανισμός που οικοδομήθηκε με το DNA της γερμανικής κεντρικής τράπεζας και ως τέτοιος λειτουργεί. Μπορεί ο Μάριο Ντράγκι πράγματι να αποδείχτηκε πιο ευέλικτος σε σχέση με τις γερμανικές επιδιώξεις, το γενικό πλαίσιο, όμως, δεν έχει αλλάξει. Η δομή της ΕΚΤ παραμένει «γερμανική».

Ωστόσο η τραπεζική ένωση έχει και άλλη μια διάσταση. Ενι­σχύει ακόμη περισσότερο το τραπεζικό κεφάλαιο, γύρω από το οποίο έχουν συσπειρωθεί οι ελίτ των ευρωπαϊκών χωρών, ενώ το παραγωγικό κεφάλαιο χάνει διαρκώς έδαφος. Η ευρωπαϊκή βιομηχανία, που αντιπροσώπευε συμφέροντα οργανωμένα σε εθνικό επίπεδο, κρατούσε τα ηνία στο παρελθόν, ενώ σήμερα στριμώχνεται όλο και περισσότερο από το τραπεζικό κεφάλαιο, το οποίο πλέον οργανώνεται με τον υπερεθνικό κεντρικό τραπεζικό μηχανισμό της τραπεζικής ένωσης.

Κι όλα αυτά με φόντο τη διαρκή υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου και των κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, καθώς η κρίση έγινε το εργαλείο για να υιοθετήσει η Ε.Ε. το μοντέλο των ΗΠΑ όπου το κράτος πρόνοιας δεν υπάρχει και οι πολυεθνικές ανθούν.

Με επικοινωνιακούς -τουτέστιν προπαγανδιστικούς- όρους, η τραπεζική ένωση βαφτίζεται ως ένα βήμα προς την ευρωπαϊ­κή ενοποίηση. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι μια διαδικασία η οποία εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα, εκείνα των μεγάλων χωρών και των ισχυρών ευρωπαϊκών τραπεζικών ομίλων.

Πιο ουσιαστικά βήματα στην κατεύθυνση της ενοποίησης θα ήταν η αμοιβαιοποίηση των χρεών (ευρωομόλογα), η μεταφορά πόρων από τις πλούσιες προς τις φτωχές χώρες και, βέβαια, η πολιτική ενοποίηση, ώστε να δημιουργηθεί ένα πολιτικό αντίβαρο στη μόνη εξουσία της ΕΚΤ.

Για αυτά, όμως, δεν γίνεται καν λόγος.

Οταν δημιουργήθηκε το ευρώ, λίγοι έδωσαν σημασία στα «κατασκευαστικά προβλήματα» που είχε, τα οποία όμως βρήκαμε μπροστά μας - και τα πληρώνουμε ακριβά. Κάτι αντίστοιχο φαίνεται ότι γίνεται σήμερα και με την τραπεζική ένωση.

Blogger Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου