Στην κλίνη του Προκρούστη η συμφωνία για το χρέος

07:38 26/5/2017 - Πηγή: New Money

Του Κωστή Πλάντζου

«Ωδύνες τοκετού» ή εμπλοκή; Απομένουν πλέον μόνον δύο εβδομάδες ως το Euro Working Group της 9ης Ιουνίου για να φανεί αν μπορεί να υπάρξει θετική κατάληξη για το ελληνικό χρέος στο Eurogroup της 15ης του προσεχούς μήνα.

Αμφίβολο παραμένει αν ευνοεί την επίτευξη

συμφωνίας, το συγκρουσιακό σκηνικό - που αποκαλύπτεται από τα πρακτικά της συνεδρίασης του Eurogroup της Δευτέρας που διέρρευσαν χθες- ότι αναπτύσσεται μεταξύ ΔΝΤ και ευρωπαϊκών θεσμών, αλλά και μεταξύ των Ευρωπαίων ακόμα, γύρω από το ελληνικό χρέος, καθώς ενισχύεται και από την αντιπαλότητα που προκαλούν στο εσωτερικό της Γερμανίας οι επικείμενες εκλογές.

«Δεν είναι τόσο άσχημα όσο φαίνονται τα πράγματα» έλεγε χθες ελληνική πηγή που μετέχει στις διαπραγματεύσεις και η οποία διατηρεί ελπίδες για συμφωνία σύντομα. Η Αθήνα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις αλλά τα συναισθήματα διαρκώς εναλλάσσονται.

«Βαριές κουβέντες»

Στον απόηχο του Eurogroup της 22ας Μαΐου, τον τόνο δίνουν τα λόγια του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, όπως καταγράφονται στα πρακτικά που είδαν το φως της δημοσιότητος:

- «Δεν έχω εξουσιοδότηση από την Ομοσπονδιακή Βουλή της Γερμανίας. Αν συνεχίσουμε έτσι, καλή τύχη, δεν μπορεί να βρεθεί λύση». Με άλλα λόγια, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έβαλε «μπροστά» τους Γερμανούς βουλευτές που τώρα σκέφτονται περισσότερο τις δικές τους εκλογές τον Σεπτέμβριο και όχι το ζήτημα του ελληνικού χρέους.

- «Δεν είμαι πολύ αισιόδοξος ότι θα έχουμε μια καλύτερη λύση από αυτήν που είχαμε στα χέρια μας σήμερα». Προέβλεψε δηλαδή ότι δεν προλαβαίνουν να αλλάξουν πολλά πράγματα σε λιγότερες από 20 μέρες.

- «Ας μην έχουμε αυταπάτες. Είναι μεγάλη αποτυχία» που δεν έκλεισε η συμφωνία για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους την Δευτέρα. «Το αφήγημα ήταν ότι σήμερα (την Δευτέρα) θα αποφασίζαμε για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που ανακοινώσαμε τον Μάιο του 2016 και όχι για ό,τι ήδη αποφασίσαμε τον Μάιο του 2016 (...) Ας γίνει μάθημα να μένουμε σε αυτά που συμφωνήσαμε, όχι να αλλάζουμε με δηλώσεις το αφήγημα (σσ: αιχμή και για τις δηλώσεις Τσίπρα ενδεχομένως ότι θα φορέσει σύντομα «γραβάτα»). Είμαι απογοητευμένος που κάποιοι πήγαν πέραν από όσα συμφωνήσαμε αλλά τώρα αποτύχαμε. Λυπάμαι» ήταν οι τελευταίες λέξεις του.

Επίθεση Τσακαλώτου σε ΔΝΤ

Τα πρακτικά επιβεβαιώνουν και την αποκάλυψη του newmoney.gr πως ο Ευκλείδης Τσακαλώτος αρνήθηκε να δεχθεί τη συμβιβαστική πρόταση που μπήκε στο τραπέζι του Eurogroup τα μεσάνυχτα της Δευτέρας. Σαφώς ενοχλημένος, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών επιτέθηκε στον Πόουλ Τόμσεν μόλις αυτός είπε ότι θα μπορούσε να μεταφέρει στην Ουάσιγκτον την πρόταση Ντάισελμπλουμ να μπει μεν από τώρα το Ταμείο στο ελληνικό Πρόγραμμα, αλλά να δώσει χρήματα αργότερα, το 2018, αν και εφόσον εκπληρωθούν οι όροι της συμφωνίας.

«Πάντα νόμιζα ότι για να μπει το Ταμείο, θέλει να είναι βιώσιμο το χρέος. Άρα δεν καταλαβαίνω αυτό το νέο ενδεχόμενο» του είπε ο κύριος Τσακαλώτος. «Αλλά αν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, τότε είναι το χειρότερο στον κόσμο για την Ελλάδα! Γιατί εμείς διαπραγματευτήκαμε σκληρά πιστεύοντας ότι το Ταμείο θα μπει στο πρόγραμμα, θα πει πως το χρέος είναι βιώσιμο και η χώρα θα γυρίσει σελίδα. Δεν είναι καλό deal για εμάς. Η συμμετοχή του ΔΝΤ πρέπει να στηρίζεται στη βιωσιμότητα του χρέους» τόνισε ο υπουργός, θεωρώντας ότι το ΔΝΤ πιέζει μόνο την Αθήνα για να παίρνει μέτρα, αλλά όχι και τους Ευρωπαίους για να δώσουν μέτρα ελάφρυνσης του χρέους.

«Αν υπογράψω αυτό το έγγραφο τώρα θα προκληθεί τεράστια πολιτική κρίση στην Ελλάδα και αν πρόκειται να συμβεί αυτό χρειάζομαι χρόνο για να το σκεφτώ» είπε σε άλλο σημείο ο κ. Τσακαλώτος και για τις προτάσεις που κατέθεσε ο ESM και είχαν την απόλυτη στήριξη του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

«Έχω κάνει πολλές συζητήσεις συμπεριλαμβανομένων και με τον πρωθυπουργό μου (..) Πρέπει να πω πως είμαι απογοητευμένος. Από πλευρά μας έχουμε κάνει τεράστιες προσπάθειες ως μέρος της ρητορικής και αυτή η ρητορική δεν είναι τώρα στο χρονοδιάγραμμα. Αυτό το έγγραφο έχει πολλά πράγματα που θα μπορούσαν να δουλέψουν για την ελληνική οικονομία και τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους αλλά αν ένας θεσμός το πει αυτό δεν σημαίνει ότι το χρέος μας είναι βιώσιμο, και σε αυτή τη βάση, οι αγορές δεν έχουν την σαφήνεια που χρειάζονται.

«Δίπορτο» από το ΔΝΤ

Παρόλα αυτά, στο τραπέζι παραμένει ακόμα η συμβιβαστική πρόταση Ντάισελμπλουμ για συμμετοχή του ΔΝΤ από τώρα, αλλά χωρίς χρήματα μέχρι το 2018.

Αυτό προκύπτει και από τις χθεσινές δηλώσεις του εκπροσώπου του Ταμείου Τζέρυ Ράις από την Ουάσιγκτον. Τόνισε πως η βιωσιμότητα του χρέους αποτελεί «κανόνα» συμμετοχής του ΔΝΤ στα προγράμματα, αλλά θύμισε πως στην ιστορία του το Ταμείο έχει συνεκτιμήσει και άλλες περιστάσεις. Άφησε έτσι ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο για μη χρηματοδοτική συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα!

«Θα διερευνήσουμε κάθε επιλογή» τόνιζε κατ'επανάληψη στην βροχή ερωτημάτων που δέχτηκε για το θέμα αυτό από τους δημοσιογράφους. Επέμενε όμως ότι οι «κανόνες» θα τηρηθούν σε κάθε περίπτωση. Και θύμισε, όπως και ο Πόουλ Τόμσεν στον κύριο Τσακαλώτο την Δευτέρα, πως υπάρχουν περιπτώσεις στο παρελθόν που το Ταμείο συμφώνησε «επί της αρχής» να μετάσχει σε πρόγραμμα με βάση τα μέτρα που λαμβάνονται, αλλά η χρηματοδότηση ήρθε στην πορεία.

Η «μαγεία» των αριθμών

Το πρόβλημα όμως είναι πως τα εναλλακτικά σχέδια ελάφρυνσης του χρέους από τον ESM προβλέπουν μεγαλύτερη Ανάπτυξη από 1% του ΑΕΠ που προβλέπει το ΔΝΤ. «Προβλέπετε Ανάπτυξη 1% για την Ελλάδα στα επόμενα 40 χρόνια; Τότε τι τα θέλουμε τα Προγράμματα;» είπε και ο Αυστριακός υπουργός Οικονομικών στρεφόμενος στον Πόουλ Τόμσεν στο Eurogroup.

H «παγίδα» στην συζήτηση αυτή είναι πως αν η Ελλάδα υπόσχεται να πετυχαίνει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα (πάνω από 4% όπως προβλέπει το νέο Μεσοπρόθεσμο 2018-2021 που ψήφισε η Βουλή την περασμένη εβδομάδα) τόσο λιγότερη ελάφρυνση χρειάζεται να δώσουν οι Ευρωπαίοι. Και οι Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θύμιζε συνεχώς στο Eurogroup την συμφωνία του Μαΐου του 2016 που λέει ότι ελάφρυνση χρέους θα δοθεί «αν χρειαστεί» ("if needed").

Και η ελληνική πλευρά χαρακτηρίζει πάντως τώρα σαν καλή «βάση συζήτησης» την τελευταία συμβιβαστική πρόταση λύση που έπεσε στο τραπέζι του Eurogroup για το ελληνικό χρέος και η οποία έρχεται εγγύτερα στις θέσεις του ΔΝΤ, καθώς προβλέπει:

- Ανάπτυξη 1,25% και πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% ως το 2022

- Πρωτογενές πλεόνασμα 1,8% αντί 2,2% την περίοδο 2023-2060

- Βιώσιμο χρέος με επιμήκυνση μέσης διάρκειας των δανείων κατά 15 έτη (αντί 17 αρχικά) και αποπληρωμές έως το 2080

-«Κλείδωμα» των κυμαινόμενων επιτοκίων σε μόλις 1% έως το 2050

-«Πλαφόν» στις δαπάνες απόσβεσης χρέος στο 0,4% του ελληνικού ΑΕΠ.