Τα «Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια»

07:31 8/6/2018 - Πηγή: New Money

Συνήθως οι προτάσεις δημόσιων πολιτικών διατυπωμένες από τα λίγα think tank που λειτουργούν στην χώρα μας δεν βρίσκουν δίοδο προς το ευρύτερο κοινό – δεν παίζουν στα «πρωϊνάδικα» αλλά και στις μεταμεσονύχτιες συνάξεις των δημοσιογράφων στα περιφερειακά κανάλια της τηλεόρασης … Επιπλέον, δεν έχουν τύχη μεταξύ των στελεχών (ακόμη και κοινοβουλευτικών) των κομματικών επιτελείων. Για τα τελευταία ας είναι καλά τα memo με την γραμμή και τα πληθωρικά non paper.

Έτσι, σε αυτό το δεδομένο πλαίσιο οι προτάσεις της μελέτης «30+1 Πράγματα που μπορεί

να κάνει η Ευρώπη για την Ελλάδα» - προϊόν σύμπραξης της διαΝΕΟσις με το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) με συντονιστή τον καθηγητή Γιώργο Παγουλάτο – «πέρασαν», δυστυχώς , κατευθείαν στη «πίσω αυλή» του όποιου αναιμικού δημόσιου διαλόγου. Όπως επισημαίνουν οι συντάκτες της μελέτης: «Οι προτάσεις δηλαδή επικεντρώνονται κυρίως (αλλά όχι εξαντλητικά) σε τομείς και παρεμβάσεις που θα είχαν ιδιαίτερη προστιθέμενη αξία για την Ελλάδα, είτε ενισχύοντας ένα νέο βιώσιμο αναπτυξιακό υπόδειγμα της ελληνικής οικονομίας, είτε γενικότερα ενδυναμώνοντας τη θέση της χώρας μας στην ΕΕ».

Από τις προτάσεις αυτές διάλεξα μία και την παραθέτω εδώ. Είναι η πρόταση 18 για την Διάχυση Έρευνας & Καινοτομίας, και τα «Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια». Η πρόταση έχει αξία να διαβαστεί:«Η ΕΕ είναι ένα δυναμικό εργαστήριο παραγωγής γνώσης αλλά υστερεί στη μετατροπή της γνώσης αυτής σε καινοτομία και ανάπτυξη. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα αισθητό σε επίπεδο μεμονωμένων κρατών-μελών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.

Με βάση το ισχύον κριτήριο αριστείας, ήδη εδραιωμένες εστίες έρευνας και καινοτομίας (πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα) επωφελούνται από τα υπάρχοντα σχήματα χρηματοδότησης αυξάνοντας ακόμα περισσότερο την ήδη υπάρχουσα απόσταση. Συχνά καταλήγουμε σε μια κατάσταση “winner takes all”.

Πέραν της αναντίρρητης ανάγκης για μεγαλύτερη επένδυση πόρων στον τομέα αυτό συνολικά, η πρότασή μας εστιάζει κυρίως στον τρόπο που τα κονδύλια αυτά διαχέονται στο σύνολο της γεωγραφικής επικράτειας της ΕΕ. Πιο συγκεκριμένα, προτείνουμε τη συμπλήρωση του κριτηρίου της αριστείας με ένα κριτήριο γεωγραφικής διασποράς, που θα ενισχύσει τη δυνατότητα χωρών της περιφέρειας να επωφελούνται από τους πόρους αυτούς.

Αυτό μπορεί να γίνει με τέσσερις τρόπους: πρώτον, τη στόχευση σχετικών πρωτοβουλιών της Επιτροπής προς την κατεύθυνση αυτή. Δεύτερον, την ύπαρξη κάποιας γεωγραφικής ποσόστωσης στις μεγάλες ερευνητικές κοινοπραξίες που θα λαμβάνει υπόψη τη συμμετοχή ερευνητών από περιφέρειες που υστερούν σε θέματα έρευνας και καινοτομίας. Τρίτον, την οριοθέτηση ενός συγκεκριμένου κονδυλίου από το FP9 αποκλειστικά για έρευνα στις σχετικές περιοχές που υστερούν. Τέταρτον, μέσω αναζήτησης ευρύτερων συνεργιών με λοιπές χρηματοδοτικές δράσεις. Προς την κατεύθυνση αυτή θα μπορούσε να υπάρχει αντίστοιχο κονδύλιο από τους εθνικά αναλογούντες πόρους των διαρθρωτικών ταμείων, που θα χρηματοδοτούσε ερευνητικές δράσεις και συμπράξεις που θα είχαν εξασφαλίσει «Σφραγίδα Αριστείας» (‘Seal of Excellence’ Scheme). Επιπλέον, προτείνουμε την προώθηση «Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων», ως θεσμοθετημένες συμπράξεις ΑΕΙ και πανεπιστημιακών Τμημάτων από διαφορετικά κράτη-μέλη με κοινό πρόγραμμα σπουδών και έρευνας, ως δίκτυα ευρωπαϊκής αριστείας».