Τελευταίο «κούρεμα» πριν από τον πλειστηριασμό

13:33 2/8/2018 - Πηγή: New Money

του Αλέξανδρου Κασιμάτη

Οι τράπεζες οργανώνονται ώστε να ξεκινήσουν από τον Οκτώβριο τις διαδικασίες τόσο για ρυθμίσεις με «κούρεμα» σε «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια ύψους 15 δισ., όσο και για πωλήσεις προβληματικών επιχειρηματικών δανείων 10 δισ. ευρώ που αφορούν κοινή έκθεση και των 4 συστημικών τραπεζών. Ο καταλύτης που οδηγεί τις τράπεζες στο σκληρό ροκ

με τα κόκκινα δάνεια είναι οι νέοι στόχοι που θα θέσει ο SSM τον Σεπτέμβριο.

Στις τράπεζες εκτιμούν ότι οι νέοι στόχοι θα είναι εξαιρετικά απαιτητικοί και δύσκολα επιτεύξιμοι. Τον Σεπτέμβριο οι τέσσερις συστημικές τράπεζες πρέπει να ανανεώσουν τους στόχους μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων για το 2019 και ταυτόχρονα να δεσμευτούν βάσει νέων στόχων για την περίοδο 2020-2021.

Οι τραπεζίτες αναμένουν ότι η πίεση του SSM θα ενταθεί και ο πήχης των απαιτήσεων θα τεθεί πολύ ψηλά, με κεντρικό στόχο τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (ΝPΕs) την περίοδο 2021-2022 να υποχωρήσουν σε επίπεδα χαμηλότερα του 20% επί του συνόλου των χαρτοφυλακίων - στόχος αντικειμενικά δύσκολος.

Μέχρι τώρα οι τράπεζες χρησιμοποίησαν τις διαγραφές δανείων, πρακτική όμως που και με παρέμβαση του SSM σταμάτησε. Μαζί με τις διαγραφές και τις πρώτες πωλήσεις πακέτων τελείωσαν και οι πιο εύκολες περιπτώσεις, δηλαδή τα καταναλωτικά χωρίς εξασφαλίσεις και γενικότερα τα δάνεια με υψηλές προβλέψεις. Οι τράπεζες είναι πλέον αντιμέτωπες με τον σκληρό πυρήνα των προβληματικών δανείων που περιλαμβάνει επιχειρηματικά και στεγαστικά δάνεια. Με βασικά όπλα τις ρευστοποιήσεις δανείων (πλειστηριασμούς) και την πώληση δανειακών πακέτων, οι τράπεζες πρέπει πλέον να αντιμετωπίσουν τη νέα πραγματικότητα που δημιουργεί η υιοθέτηση επιθετικότερων στόχων. Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζουν μια σειρά ενεργειών. Συγκεκριμένα:

■ Θα προχωρήσουν στην εφαρμογή πιο αποτελεσματικών τρόπων διαχείρισης των στεγαστικών δανείων. Το βασικό μοντέλο που θα εφαρμόσουν είναι το split balance. Δηλαδή διαχωρισμός του δανείου σε δύο τμήματα. Το ένα θα παγώνει άτοκα και θα διαγράφεται εφόσον το άλλο τμήμα εξυπηρετείται για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, π.χ. 10 χρόνια. Το συγκεκριμένο μοντέλο θα εφαρμοστεί σε μεγάλη έκταση, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις όπου τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια είναι σημαντικά μεγαλύτερα από την αξία της υποθήκης, δηλαδή της κατοικίας. Η πρακτική split balance θα εφαρμοστεί σε στεγαστικά που είναι σε καθυστέρηση περισσότερο από έναν χρόνο.

■ Ταχύτερη διαχείριση των προβληματικών στεγαστικών ύψους 17 δισ. ευρώ του νόμου Κατσέλη. Οι τράπεζες ετοιμάζουν μηχανισμούς ρυθμίσεων για το σύνολο των δανείων του οφειλέτη. Με αλγόριθμο θα προσδιορίζεται το ύψος του στεγαστικού που θα κουρευτεί, ενώ τυχόν άλλα δάνεια, π.χ. καταναλωτικά, που βαρύνουν τον ίδιο δανειολήπτη θα κουρεύονται έως και 85%.

■ Με βάση τις πρόσφατες αλλαγές που ψηφίστηκαν στο νομοθετικό πλαίσιο οι τράπεζες θα επιδιώξουν να διαχειριστούν αποτελεσματικότερα τα χαρτοφυλάκια στεγαστικών. Για παράδειγμα, από 15 Σεπτεμβρίου τίθεται σε ισχύ η διάταξη άρσης του τραπεζικού απορρήτου για όσους προσέφυγαν στις διατάξεις του νόμου Κατσέλη.

Οσον αφορά τα εταιρικά δάνεια:

Οι τράπεζες πλέον είναι αντιμέτωπες με τον σκληρό πυρήνα των μεγάλων δύσκολων υποθέσεων, τον οποίο συνθέτουν περισσότερα από 50 κοινοπρακτικά δάνεια στα οποία εμπλέκονται τρεις ή και τέσσερις τράπεζες.

Το πρώτο βήμα έγινε χθες, καθώς οι τέσσερις τράπεζες ανέθεσαν στην ιταλική DoBank τη διαχείριση προβληματικών δανείων ύψους 1,8 δισ. ευρώ. Πρόκειται για δάνεια που αφορούν κυρίως χαρτοφυλάκια μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Ωστόσο, έπεται συνέχεια, καθώς οι τράπεζες θα περάσουν από αναδιάρθρωση κόκκινα δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων ύψους 40 δισ. ευρώ. Εξ αυτών, στα χαρτοφυλάκια ύψους 10-12 δισ. αναμένεται να δοκιμαστεί η μέθοδος ανάκτησης μέσω δημοπρασιών ενεχύρων, ενώ για τα υπόλοιπα 28-30 δισ. θα επιδιωχθεί η λύση της αναδιάρθρωσης.

Γενικότερα θα επιδιωχθούν συμφωνίες ρυθμίσεων που εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Περίπου 15 δισ. ευρώ κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια είναι υπό εξέταση στο NPLs Forum και είτε θα αντιμετωπιστούν ανά περτίπτωση από τις ίδιες τις τράπεζες ή θα δοθούν προς διαχείριση σε τρίτους.

Αναπόφευκτα, με τους νέους, πιο επιθετικούς στόχους για τα NPΕs ήρθαν στο τραπέζι και οι πωλήσεις πλειοψηφικών ή και μειοψηφικών πακέτων δανείων. Η Εurobank προσέλαβε ως σύμβουλο την ΑΧΙΑ Ventures και έβγαλε στην αγορά για πώληση μειοψηφικό ποσοστό δανείων αντιπροσωπίας Ι.Χ. Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για την πρώτη πώληση και έπονται τέσσερα ακόμη εταιρικά δάνεια που αφορούν επιχειρήσεις στους κλάδους του τουρισμού, των τροφίμων, της βιομηχανίας και της υγείας.

Aν υπάρξει ενδιαφέρον, τότε θα ακολουθήσει δεύτερο πακέτο με πέντε εταιρικά δάνεια. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με πληροφορίες, μία ακόμη συστημική τράπεζα διερευνά την πώληση μειοψηφικού πακέτου εταιρικού δανείου. Σημειώνεται ότι πρόσφατα οι Αlpha, Eurobank και Εθνική πούλησαν στην αμερικανική Farallon Capital Management τα δάνειά τους στη Euromedica, με την Τράπεζα Πειραιώς να μην ακολουθεί. Μια ανάλογη συναλλαγή είχε γίνει και το 2016, όταν η Εurobank πούλησε στη Fortress ομολογιακά δάνεια της ΜΙG, ύψους 150 εκατ., στο 87% της αξίας τους.

Οι πωλήσεις μεμονωμένων εταιρικών δανείων έρχονται να συμπληρώσουν τις πωλήσεις πακέτων. Η Πειραιώς πρόσφατα πούλησε το Amoeba, πακέτο με μεγάλα και μεσαία επιχειρηματικά δάνεια 2 δισ., ενώ τώρα είναι σε εξέλιξη από την Αlpha Bank οι διαδικασίες πώλησης του πακέτου Jupiter και πληροφορίες αναφέρουν ότι στην επόμενη φάση του διαγωνισμού πέρασαν πέντε επενδυτές.