Τι επιδιώκει ο Τραμπ

08:29 9/4/2025 - Πηγή: New Money

Ο Τραμπ με την “ημέρα απελευθέρωσης” της αμερικανικής οικονομίας το μόνο που κατάφερε -προς το παρόν - είναι να δημιουργήσει αβεβαιότητα διεθνώς για τις οικονομικές εξελίξεις. Μια αβεβαιότητα που ο ίδιος δείχνει να καλλιεργεί συστηματικά άλλοτε με αντικρουόμενες δηλώσεις και άλλοτε με διαρροές. Εμφανίζεται ανοικτός σε διαπραγματεύσεις αν δοθούν “σημαντικά ανταλλάγματα”, απειλεί αν απαντήσουν οι άλλες χώρες με δασμούς με δασμούς, διαρρέουν ξαφνικά αναστολή δασμών για 90 ημέρες για να το διαψεύσει αμέσως μετά κ.λπ.Η πραγματική στόχευση της πολιτικής του παραμένει σκόπιμα ασαφής,

για να εντείνει την αβεβαιότητα. Ο σκοπός που προβάλλει η πλευρά Tραμπ είναι ότι επιχειρεί να αναδιαρθρώσει βίαια το εμπορικό ισοζύγιο των ΗΠΑ, ώστε να μηδενίσει το έλλειμμα των 122 δισ. δολαρίων και να προσελκύσει επενδύσεις κάνοντας τις ΗΠΑ οικονομία βιομηχανικής παραγωγής. Αν περιορίσει τα ελλείμματα θα μπορέσει στη συνέχεια να βάλει σε τροχιά το δημόσιο χρέος το οποίο σήμερα απαιτεί ετησίως 1,2 τρισ. δολ. για τοκοχρεολύσια. Οι ΗΠΑ μπορεί να είναι κυρίαρχη χώρα στη Δύση, αλλά έχει έλλειμμα 6-7% και χρέος προς ΑΕΠ περίπου 130%. Μια “κοινή” χώρα με αυτές τις επιδόσεις θα είχε χρεοκοπήσει.Όμως τα ελλείμματα προφανώς και δεν μηδενίζονται δια μαγείας με μία απόφαση. Αν οι δασμοί ήταν η λύση στη μείωση των ελλειμμάτων και στην προστασία της εγχώριας παραγωγής, τότε κάποιοι θα το είχαν εφαρμόσει με επιτυχία πριν από τον Τραμπ. Μπορεί ο ίδιος, επειδή μιλά με την ισχύ του πλανητάρχη, να πιστεύει ότι μπορεί το σχέδιό του να δουλέψει αποτελεσματικά. Αν πράγματι αυτή είναι η στόχευσή του, τότε τα περιθώρια για διαπραγματεύσεις και μείωση των δασμών είναι περιορισμένα. Ήδη ισχυροί της αμερικανικής οικονομίας όπως ο Τζέιμι Ντίμον της JP Morgan, το αφεντικό της Citadel, ο Λάρι Φινκ της BlackRock και άλλοι κορυφαίοι προειδοποιούν για τον κίνδυνο ύφεσης και περαιτέρω πτώσης των αγορών.Αν ο Τραμπ επιμείνει στους δασμούς, οι Αμερικανοί μέχρι τον Σεπτέμβριο θα έχουν αισθανθεί για τα καλά τις επιπτώσεις, με κύρια χαρακτηριστικά την ύφεση και τις πληθωριστικές πιέσεις. Αλλά και οι επιπτώσεις για τον υπόλοιπο κόσμο θα είναι οδυνηρές. Για παράδειγμα εταιρείες, κυρίως μικρομεσαίες, σταδιακά θα καταρρέουν επειδή οι τιμές θα ανεβούν και τα περιθώρια κέρδους θα συρρικνωθούν δραστικά. Το risk management των τραπεζών θα αλλάξει και οι χρηματοδοτήσεις θα γίνουν πιο επιλεκτικές και δυσκολότερες. Οι βιομηχανικές επενδύσεις, που είναι σε εξέλιξη, θα ακριβύνουν επειδή θα ανεβούν οι τιμές για την αγορά των μηχανημάτων.Ωστόσο, οι διαρροές, οι αντικρουόμενες δηλώσεις από την πλευρά Τραμπ ίσως δείχνουν πως αποσκοπεί σε ένα παζάρι με τα ισχυρά οικονομικά κέντρα προκειμένου να πάρει ανταλλάγματα που οδηγούν στον εμπορικό και οικονομικό αποκλεισμό της Κίνας. Προφανώς για αυτό και η Κίνα αντιδρά απαντώντας με δασμούς και δηλώσεις ετοιμότητας για κάθε είδος πολέμου. Θα μπορούσε π.χ. η Ευρώπη να εξασφαλίσει μια συμφωνία αποκλείοντας καθολικά τις οικονομικές συναλλαγές με την Κίνα, και όχι μόνον σε ό,τι σχετίζεται με υποδομές, ενέργεια και τηλεπικοινωνίες που ισχύει σήμερα.Ένα τέτοιο ενδεχόμενο μοιάζει πιθανό. Άλλωστε ο διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου των ΗΠΑ Κέβιν Χάσετ δήλωσε σε αμερικανικό δίκτυο πως περισσότερες από 50 χώρες έχουν επικοινωνήσει με τον Λευκό Οίκο για την έναρξη εμπορικών διαπραγματεύσεων. Επιπλέον, η καθολικότητα των δασμών που ανακοίνωσε ο Αμερικανός πρόεδρος είναι ισοπεδωτική. Είναι χαρακτηριστικό ότι επέβαλε δασμούς ακόμη και σε χώρες που το διμερές εμπόριο με τις ΗΠΑ είναι πλεονασματικό. Πιο χαρακτηριστική περίπτωση η Αυστραλία, η οποία είναι ελλειμματική κατά 18 δισ. στις εμπορικές συναλλαγές με τις ΗΠΑ.Ένας τρίτος στόχος, που πιθανόν συνυπάρχει πίσω από τη θύελλα που προκάλεσε ο Τραμπ, είναι τα τεράστια κέρδη που ενδεχομένως αποκόμισαν ορισμένοι από το “τρενάκι του τρόμου” που προκάλεσε στις αγορές. Όποιος ήταν υποψιασμένος για το τι έρχεται, είχε λάβει τα μέτρα του. Ο Τραμπ από την πρώτη στιγμή -όταν στην ορκωμοσία εμφανίστηκε έχοντας παρατεταγμένους τους πλουσιότερους Αμερικανούς- δεν έκρυψε ποτέ τις σχέσεις του με το επιχειρηματικό κατεστημένο.Στο μεταξύ, ο μεγάλος κίνδυνος που διατρέχουμε τώρα είναι το σχέδιο Τραμπ να μην “καρποφορήσει” γρήγορα και η οικονομική αβεβαιότητα να παραταθεί και οι επιπτώσεις να πολλαπλασιαστούν και να γίνουν ανεξέλεγκτες.