Το μεγάλο crash test για την εκκαθάριση των κόκκινων δανείων

21:56 14/4/2019 - Πηγή: New Money

Των Κωστή Πλάντζου, Μάριου Ροζάκου

Στις συμπληγάδες μεταξύ Φρανκφούρτης και Βρυξελλών έχουν πέσει τα δύο ελληνικά σχέδια για εκκαθάριση των κόκκινων δανείων.
Όπως και για την προστασία της α’ κατοικίας, η Ελλάδα αντιμετωπίζει έντονες επιφυλάξεις και δυσπιστία εκ μέρους των δανειστών. Για να τις ξεπεράσει υπόσχεται ότι η διαδικασία θα εποπτεύεται από την Κομισιόν αλλά και από έναν θεματοφύλακα εποπτείας (monitoring trustee), που θα υποδειχτεί από την Ε.Ε. κατόπιν προτάσεως της Ελλάδας.
Το

πρόβλημα που ανακύπτει δεν είναι μόνο μήπως εκληφθούν τα σχέδια ως κρατική παρέμβαση ή απόπειρα διάσωσης των τραπεζών με λεφτά των φορολογουμένων. Τα θεσμικά όργανα και οι διεθνείς επενδυτές ανησυχούν και διερευνούν μήπως με τις κινήσεις αυτές η Αθήνα επιχειρεί να συγκαλύψει βαθύτερες αδυναμίες του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας.

Κίτρινες κάρτες

Κυβέρνηση και Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) δίνουν από κοινού μάχη να απαντήσουν στις ενστάσεις που ήδη εκφράζονται από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς σχετικά με τους όρους εφαρμογής των σχεδίων για να καθαρίσουν οι ελληνικές τράπεζες από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Το οικονομικό επιτελείο ανέλαβε να προωθήσει το σχέδιο του Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) πριν από 6 μήνες και το κατέθεσε προ μηνός στη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Comp), θεωρώντας ότι η έγκρισή του θα προχωρήσει γρήγορα διότι είναι πιστή αντιγραφή του μοντέλου που έγινε δεκτό και εφαρμόστηκε στην Ιταλία. Παρά ταύτα, η DG Comp διαμήνυσε ότι η επεξεργασία του σχεδίου δεν προβλέπεται να ολοκληρωθεί πριν από τα τέλη Απριλίου ή μέσα Μαΐου. Επιπλέον, την περασμένη εβδομάδα κατεγράφησαν διαφωνίες και στο μόνο σημείο που ήταν διαφορετικό από το ιταλικό μοντέλο, δηλαδή στο αντάλλαγμα που αναλαμβάνουν να καταβάλουν οι ελληνικές τράπεζες προς το Δημόσιο.

Και επειδή το σχέδιο αυτό δεν λύνει από μόνο του το πρόβλημα, ο υπουργός Οικονομικών ανέλαβε να καταθέσει συμπληρωματικά στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το σχέδιο της ΤτΕ, το οποίο αποκάλυψε αναλυτικά πρώτο το «ΘΕΜΑ» στις 2 Δεκεμβρίου 2018. Η πρόταση της Κεντρικής Τράπεζας θα καθαρίσει διπλάσια κόκκινα δάνεια σε σύγκριση με την πρόταση του ΤΧΣ, δηλαδή 40 δισ. ευρώ (επί συνόλου 81,8 δισ. ευρώ στο τέλος του 2018), αλλά θα χρειαστεί 9 μήνες μετά την έγκρισή της για να λειτουργήσει πλήρως.

Ανησυχίες και επιχειρήματα

Η συζήτηση για τα θέματα των τραπεζών γίνεται σε τρία επίπεδα: στις συσκέψεις για τα τραπεζικά θέματα με τα τεχνικά κλιμάκια των ευρωπαϊκών θεσμών που κατέφτασαν από τη Δευτέρα στη χώρα μας για την τρίτη μεταμνημονιακή αξιολόγηση, μέσω e-mail που ανταλλάσσονται μεταξύ Αθήνας (ΥΠΟΙΚ - ΤτΕ), Φρανκφούρτης (ΕΚΤ) και Βρυξελλών (DG Comp), αλλά και με εκπροσώπους επενδυτικών οίκων που επισκέπτονται την Αθήνα.

1 Τι ανησυχεί τους θεσμούς και τι ρωτούν;
Συνιστούν ανακεφαλαιοποίηση -ή μπορούν να οδηγήσουν σε μια νέα- τα σχέδια αυτά;
Εξαρχής, σε κάθε συζήτηση οι ελληνικές αρχές τονίζουν ότι η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών είναι διασφαλισμένη. Ειδικά για το σχέδιο της ΤτΕ, η αξιοποίηση των χρηματικών πόρων που αντιστοιχούν σε αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση απλώς μεταβάλλει τον χρονικό ορίζοντα αποπληρωμής αυτών.

2 Μπορεί να απορρίψει τα σχέδια η Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν;
Θέση των ελληνικών αρχών είναι πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε ήδη το 2016 το μοντέλο που εφαρμόστηκε στην Ιταλία, ενώ έχει δεχθεί και ότι ο αναβαλλόμενος φόρος δεν εμπίπτει στις διατάξεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας περί κρατικής βοήθειας (State Aid) προς τις τράπεζες.
Επιπλέον, για να εφαρμοστεί το σχέδιο του ΤΧΣ:
■ Η Ελλάδα δεσμεύεται να διασφαλίσει ότι το σχήμα εγγυήσεων, η υλοποίησή του και οι ποικίλες τεχνικές λεπτομέρειες για τη σύστασή του θα υπόκεινται σε τακτική παρακολούθηση από έναν θεματοφύλακα εποπτείας (monitoring trustee) που θα υποδειχτεί από την Κομισιόν κατόπιν προτάσεως της Ελλάδας.
■ Θα ζητηθεί έγκριση από την Κομισιόν για 18 μήνες, που σημαίνει 18μηνη περίοδο χορήγησης των εγγυήσεων η οποία θα μπορεί να ανανεωθεί κατόπιν ειδοποίησης. Ολες οι παράμετροι θα επανεξεταστούν μετά την περίοδο αυτή ώστε να διασφαλιστεί ότι εξακολουθεί να μην υπάρχει θέμα κρατικής βοήθειας.

3 Πόσο θα κοστίσουν στο Δημόσιο;
Η συνολική ονομαστική αξία των εγγυήσεων για την υλοποίηση του σχεδίου του ΤΧΣ υπολογίζεται από τις ελληνικές αρχές στα 5-6 δισ. ευρώ. Το ποσό μπορεί να καλυφθεί από το μαξιλάρι ρευστότητας του Δημοσίου χωρίς να δημιουργηθεί πρόβλημα ούτε στο κρατικό αποθεματικό ούτε στην εικόνα των αγορών για τη χώρα. Οσον αφορά στο σχέδιο της ΤτΕ, το υπόδειγμα που παρουσιάζουν οι υπηρεσίες της δείχνει πως το ποσό της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης που θα μεταφερθεί στην Εταιρεία Ειδικού Σκοπού ανέρχεται σε 7,4 δισ. ευρώ και αφορά τη μεταφορά των ήδη καταγγελμένων δανείων που έχουν οι τράπεζες στους ισολογισμούς τους. Το εν λόγω ποσό θα διαγράψει ταυτόχρονα ισόποση αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση από το σύνολο των περίπου 16 δισ. ευρώ που εμφανίζουν οι τράπεζες στους ισολογισμούς τους.
Ως προς το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, η πρόταση της ΤτΕ προβλέπει τουλάχιστον 9 μήνες για τις αναγκαίες προετοιμασίες, συμπεριλαμβανομένων αυτών που έχουν να κάνουν με την έκδοση τιτλοποίησης.