Το μέλλον της Ευρώπης «κτυπά» στην Ιταλία - Ήττα του ακροδεξιού Χόφερ στην Αυστρία

15:39 4/12/2016 - Πηγή: New Money

Το δημοψήφισμα στην Ιταλία μπορεί να αλλάξει τον ευρωπαϊκό πολιτικό χάρτη – Σε αναβρασμό οι αγορές, έτοιμες να «χτυπήσουν» ευρώ αλλά και ιταλικές τράπεζες εάν επικρατήσει το «Όχι» - Βήμα κατά του λαϊκισμού στην Αυστρία μετά την ήττα του ακροδεξιού Νόρμπερτ Χόφερ

Σοφία Ζαφείρη, Νίκος Βεντουράκης

Οι πολίτες Αυστρίας και Ιταλίας κατευθύνονται, σήμερα,

στις κάλπες, σε δύο εκλογικές αναμετρήσεις που θεωρούνται κάτι παραπάνω από σημαντικές και ικανές να αλλάξουν σε πολύ μεγάλο βαθμό το «πρόσωπο» της Ενωμένης Ευρώπης.

Στην Ιταλία -την τρίτη ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης- ο Ματέο Ρέντσι κάλεσε τους συμπολίτες του να δεχθούν ή να απορρίψουν τη συνταγματική αναθεώρηση που τους προτείνει. Στην Αυστρία, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν οριακή διαφορά μεταξύ των δύο υποψηφίων, του ακροδεξιού Νόμπερτ Χόφερ και του ανεξάρτητου Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν.

Ιταλία: Το μετέωρο βήμα του Ματέο Ρέντσι

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν θα κρίνει μόνο το πολιτικό μέλλον του Ματέο Ρέντσι αλλά και τη μορφή που θα έχει η συνολική πολιτική ζωή της Ιταλία και όχι μόνο. Ο κ. Ρέντσι έχει υποστηρίξει ότι εάν χάσει στο δημοψήφισμα, τότε θα παραιτηθεί από την πρωθυπουργία. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο φαίνεται ότι έχει τρομάξει τις Βρυξέλλες, με πηγές της Ε.Ε. να μην αποκλείουν σύγκλιση έκτακτης Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ευρωζώνης, εάν ο κ. Ρέντσι πραγματοποιήσει την απειλή του.

Σε περίπτωση παραίτησης του κ. Ρέντσι, το βάρος θα πέσει στον Ιταλό πρόεδρο Σέρτζιο Ματαρέλα, ο οποίος θα κληθεί είτε να αναζητήσει τη λύση του σχηματισμού κυβέρνησης συνασπισμού είτε να οδηγήσει την Ιταλία σε πρόωρες εκλογές.

Η Ιταλία μπορεί να είναι στα χαρτιά η τρίτη ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης, όμως, στην πραγματικότητα αποτελεί έναν από τους «μεγάλους ασθενείς». Με τον χρηματοπιστωτικό της τομέα να είναι φορτωμένος με «κόκκινα δάνεια» 360 δισ. ευρώ, η δυνατότητες ελιγμών είναι κάτι παραπάνω από περιορισμένες για τη χώρα. Ο Ματέο Ρέντσι σε αρκετές περιπτώσεις έχει επιτεθεί στην πολιτική της λιτότητας και στις επιταγές του Βερολίνου, ενώ δεν έχει διστάσει να υποστηρίξει ότι θα σώσει τις ιταλικές τράπεζες ακόμη και εάν χρειαστεί να παραβιάσει τους κανόνες της Ευρωζώνης.

Επιστρέφοντας στο σημερινό δημοψήφισμα θα πρέπει να αναφερθεί ότι οι Ιταλοί καλούνται να αποφασίσουν εάν θα μειώσουν σημαντικά τις εξουσίες τόσο της Γερουσίας όσο και των τοπικών κυβερνήσεων, με τον κ. Ρέντσι να τονίζει ότι η συνταγματική μεταρρύθμιση θα καταστήσει περισσότερο σταθερό το πολιτικό σύστημα, σε μία χώρα που μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έχει μάθει να αλλάζει τις κυβερνήσεις... σαν τα πουκάμισα.

Οι πολιτικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι το τρέχον δημοψήφισμα -κάτι σύνηθες στην Ιταλία προκειμένου να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις- είναι ανάλογης βαρύτητας με αυτά του 1946 (για κατάργηση της μοναρχίας και εγκαθίδρυση της δημοκρατίας), 1974 (νομοθετική καθιέρωση του διαζυγίου) και 1987 (χρήση της πυρηνικής ενέργειας).

Οι αγορές από την πλευρά τους βρίσκονται σε επαγρύπνηση, απόλυτα έτοιμες να «τιμωρήσουν» είτε το ευρώ, είτε τις ιταλικές τράπεζες. Πάντως την εβδομάδα που προηγήθηκε του δημοψηφίσματος το ιταλικό χρηματιστήριο ακολούθησε εξαιρετικά καλή πορεία.

Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση το «Όχι» προηγούνταν κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες του «Ναι».

Τα πρώτα ενδεικτικά αποτελέσματα αναμένεται ότι θα δοθούν στη δημοσιότητα μετά τα μεσάνυχτα (ώρα Ελλάδος), ενώ τα τελικά τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας.

Αυστρία: Η ακροδεξιά προ των πυλών;

Στην Αυστρία, οι επαναληπτικές εκλογές για την προεδρία της χώρας, παρολίγο να κερδηθούν από τον ηγέτη του ακροδεξιού και εθνικιστικού Κόμματος της Ελευθερίας, Νόρμπερτ Χόφερ, ενώ αντίπαλός του ήταν ο Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν, ο οποίος δηλώνει ανεξάρτητος, αν και έχει υπάρξει για αρκετά χρόνια ηγέτης του Κόμματος των Πρασίνων. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι δύο υποψήφιοι βρίσκονταν πολύ κοντά, με τις όποιες διαφορές να μπορούν να εμπίπτουν στα όρια του στατιστικού λάθους.

Μία ενδεχόμενη νίκη του κ. Χόφερ θα μπορούσε να αποτελέσει την αφορμή για ένα κύμα πολιτικής αναταραχής στις ανεπτυγμένες χώρες της ευρωπαϊκής Δύσης, η οποία έχει, ήδη, δεχθεί ένα σφοδρό πλήγμα μετά το Brexit, αλλά και την επικράτηση του -μη επιθυμητού από πολλούς Ευρωπαίους ηγέτες- Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές.

Ο κ. Χόφερ διάλεξε για προεκλογικό σύνθημα το «Πρώτα η Αυστρία», ενώ ζητούσε ισχυρότερο έλεγχο της μετανάστευσης και ενίσχυση των μέτρων προστασίας έναντι τρομοκρατικών απειλών για την Ευρώπη. Στην τελευταία του προεκλογική συγκέντρωση κάλεσε τους Αυστριακούς να «πετάξουν από πάνω τους τη σκόνη των παλιών» και δηλώνει έτοιμος να προκαλέσει αναταράξεις στο πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας του και όχι μόνο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ενδεχόμενη νίκη του θα έφερνε όχι μόνο πρώτη φορά έναν ακροδεξιό στην αυστριακή προεδρία αλλά θα διέκοπτε και μία παράδοση άνω των 60 χρόνων που θέλει τον πρόεδρο της Αυστρίας να προέρχεται από τα παραδοσιακά κόμματα κεντροαριστεράς ή κεντροδεξιάς.

Από την πλευρά του ο κ. Βαν ντερ Μπέλεν αυτό-παρουσιάζεται ως ένας υποψήφιος που θα φέρει τη σταθερότητα και θα συνεργαστεί στενά με τους Ευρωπαίους εταίρους προκειμένου να ολοκληρωθεί η περίφημη οικονομική σύγκλιση της Ε.Ε.

Σημειώνεται ότι πρόκειται για μία δεύτερη εκλογική διαδικασία, καθώς στην προηγούμενη που έγινε τον Μάιο, ο κ. Βαν ντερ Μπέλεν είχε κερδίσει με μόλις 31.000 ψήφους διαφορά και τελικώς το αποτέλεσμα κρίθηκε άκυρο από το συνταγματικό δικαστήριο της χώρας, καθώς φέρεται να υπήρξε λάθος καταμέτρησης στις ψήφους των Αυστριακών που ζουν στο εξωτερικό (επιστολικές ψήφοι).

Αν και η θέση είναι χωρίς ιδιαίτερη πολιτική εξουσία, το αποτέλεσμα σίγουρα θα χαροποιήσει τους Ευρωπαίους αφού πολλοί έβλεπαν την πιθανή νίκη του Hofer ως απόδειξη της αύξησης του λαϊκισμού στην ήπειρο, ιδιαίτερα λόγω του εκλογικού φόντου του 2017 των εκλογών σε Γαλλία, Ολλανδία και Γερμανία.

Οι αρχικές εκτιμήσεις "βλέπουν" ποσοστό 53% για τον Van der Bellen και 46% για τον Hofer, αλλά μπορεί να αλλάξουν ελάχιστα, χωρίς να επηρεάζουν το αποτέλεσμα.