«Βροχή» οι καταγγελίες επιχειρηματικών δανείων

17:57 24/6/2017 - Πηγή: New Money

Επιθετική στάση για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων υιοθετούν οι τράπεζες, οι οποίες προχωρούν σε συνεχείς καταγγελίες επιχειρηματικών δανείων. Οι προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν στη φετινή χρήση οι τράπεζες τις υποχρεώνουν να σκληρύνουν τη στάση τους.

Του Αλέξανδρου Κασιμάτη

Οι καταγγελίες δανειακών συμβάσεων αυξάνονται συνεχώς, καθώς οι τράπεζες

επιδιώκουν να στείλουν το μήνυμα ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει και πλέον τραβούν το χαλί σε επιχειρηματίες που λειτουργούν και ως σηματωροί στην ευρύτερη αγορά.

Οι καταγγελίες των επιχειρηματικών δανείων πυκνώνουν και ξεκινούν από τις περιπτώσεις των οφειλών που είναι σε καθυστέρηση μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, για να επεκταθούν σταδιακά και στις υπόλοιπες. Οι τράπεζες εκπέμπουν στην πελατεία τους το μήνυμα ότι η περίοδος αδράνειας τελείωσε και σε αυτή τη φάση η προσπάθεια ξεκινά από τα επιχειρηματικά δάνεια, για τα οποία δεν υπάρχουν κοινωνικές αντιδράσεις.

Οι τράπεζες θεωρούν ότι πολλές από αυτές τις περιπτώσεις αφορούν στρατηγικούς κακοπληρωτές. Εκτιμούν ότι με την έναρξη της οικονομικής κρίσης μια μερίδα επιχειρηματιών, κινούμενη με συγκεκριμένη μεθόδευση, τράβηξε με διάφορους τρόπους χρήματα από εταιρείες συμφερόντων τους και επιχείρησε να φορτώσει τον λογαριασμό των χρεωμένων επιχειρήσεών τους στις τράπεζες. Δεδομένου ότι οι τράπεζες γνωρίζουν σε βάθος την πελατεία τους, ξέρουν πολύ καλά ποιες περιπτώσεις επιχειρηματιών εμπίπτουν στην παραπάνω κατηγορία και οι καταγγελίες των δανειακών τους συμβάσεων αποτελούν πρώτη προτεραιότητα.

Πιέσεις από τις τράπεζες δέχονται επίσης οι επιχειρηματίες που έχουν οικονομική δυνατότητα, αλλά εκμεταλλεύτηκαν καταστάσεις και εξάντλησαν τα όρια μεταξύ ανοχής και αδράνειας. Τα τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι ένα στα τέσσερα προβληματικά δάνεια αφορά στρατηγικό κακοπληρωτή. Φυσικά εννοείται ότι υπάρχουν και πολλές περιπτώσεις που τα οικονομικά αδιέξοδα οφείλονται σε συνεχή διαχειριστικά σφάλματα. Η πίεση των τραπεζών για τα κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια εντείνεται και για μια σειρά άλλων λόγων. Μεταξύ αυτών είναι ότι, αντίθετα από τις προσδοκίες, τα προβληματικά δάνεια δεν περιορίζονται, αλλά συνεχίζουν, με ηπιότερο ρυθμό βέβαια, να αυξάνονται. Επιπλέον, οι τράπεζες έχουν να αντιμετωπίσουν το 2018 έναν ακόμη κύκλο stress tests. Η δοκιμασία θα βασιστεί σε στατικό σενάριο και συνεπώς έχει μεγάλη σημασία η βάση όπου θα κριθούν οι τράπεζες και η οποία είναι ο φετινός ισολογισμός. Υπό αυτή την προοπτική οι φετινές επιδόσεις τους είναι καθοριστικής σημασίας, με τις διοικήσεις τους να επιδιώκουν μέχρι και το τρίτο τρίμηνο του χρόνου (δημοσιεύεται τέλος Νοεμβρίου) να έχουν καθαρίσει όσο το δυνατό περισσσότερο τους ισολογισμούς, ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένες για τα stress tests.

Εκτός των παραπάνω, οι τράπεζες έχουν αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις όσον αφορά τη μείωση των δανείων τους μέχρι το 2019 και ελέγχονται σε σταθερή βάση από την εποπτεία για την πρόοδό τους. Αν δεν ανταποκριθούν στην επίτευξη των στόχων τους, αντιμετωπίζουν από ενδεχόμενη αύξηση κεφαλαίου μέχρι κυρώσεις στα διευθυντικά στελέχη. Η πίεση αυτή δεν επιτρέπει κανέναν εφησυχασμό. Ηδη οι τραπεζίτες έρχονται σε συμφωνίες με επιχειρηματίες που συνεργάζονται για τη μείωση των οφειλών τους, παραχωρώντας προς ρευστοποίηση διάφορα περιουσιακά στοιχεία για να μειωθεί ο δανεισμός τους. Αντίθετα, για όσους δεν συνεργάζονται, οι τράπεζες προσλαμβάνουν ειδικές εταιρείες που έχουν τεχνογνωσία στον εντοπισμό περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό προκειμένου να τα δεσμεύσουν.

Κλειδί για τη μεταχείριση των επιχειρηματιών από τις τράπεζες είναι αν για τη δανειοδότησή τους, εκτός από συγκεκριμένα ενέχυρα, προσέφεραν και προσωπικές εγγυήσεις. Αν έχουν δοθεί προσωπικές εγγυήσεις, τότε οι τράπεζες μπορούν να κυνηγήσουν το σύνολο των περιουσιακών τους στοιχείων. Εχει σημασία ότι η κάθε τράπεζα ανάλογα με τον βαθμό εμπλοκής της και τις εξασφαλίσεις που έχει αποσπάσει διαμορφώνει και τη στάση της. Υπάρχουν αρκετά περιστατικά όπου δύο τράπεζες συμφωνούν σε ένα μοντέλο που διασφαλίζει υπό νέο καθεστώς τη λειτουργία της υπερχρεωμένης εταιρείας, αλλά το τορπιλίζει η τρίτη πιστώτρια τράπεζα που διεκδικεί κάτι καλύτερο για τα συμφέροντά της.

Η μητέρα των μαχών με δανειολήπτες που διαθέτουν οικονομική επιφάνεια αλλά δεν εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους εξελίσσεται αυτή την περίοδο από συστημική τράπεζα, με πρόσωπο που πρωταγωνιστεί στον ναυτιλιακό κλάδο. Η τράπεζα έχει προσλάβει ερευνητές, νομικά γραφεία στο εξωτερικό και καταγράφει τα περιουσιακά στοιχεία ώστε να θέσει το εξής δίλημμα: ή πληρώνεις τα δάνεια ή κατάσχουμε τα περιουσιακά σου στοιχεία. Το αντίπαλο στρατόπεδο έχει ενισχύσει τη θέση του με γνωστούς Αθηναίους νομικούς και ετοιμάζει την άμυνά του.

Στο στόχαστρο βρίσκεται επίσης μεγάλο επιχειρηματικό όνομα με πολυσχιδείς δραστηριότητες στο παρελθόν, που, μεταξύ άλλων, είχε σημαντικό ρόλο στην αγορά εμπορίας Ι.Χ. Οι τράπεζες έχουν ξεκινήσει συντονισμένες προσπάθειες να εντοπίσουν περιουσιακά στοιχεία του στο εξωτερικό όπου θεωρείται ότι διαθέτει τεράστια περιουσία. Υπάρχουν και άλλα περιστατικά, μικρότερου όμως επιχειρηματικού βεληνεκούς, με πρώην ιδιοκτήτες εισηγμένων, γνωστά εμπορικά ονόματα κ.ά.

Εκτός από τα επιχειρηματικά δάνεια, οι τράπεζες εστιάζουν και σε πλειστηριασμούς ακινήτων ειδικών προδιαγραφών. Συγκεκριμένα, έχουν ετοιμάσει πακέτα ακινήτων που θεωρούν ότι ανήκουν σε στρατηγικούς κακοπληρωτές. Τα πακέτα περιλαμβάνουν κυρίως κατοικίες που υπερβαίνουν τον μέσο όρο σε καλές περιοχές αστικών κέντρων, αλλά και σε νησιά, τουριστικές περιοχές κ.λπ., αλλά και εμπορικά ακίνητα. Με τη λειτουργία της πλατφόρμας ηλεκτρονικών πλειστηριασμών το φθινόπωρο οι τράπεζες ευελπιστούν ότι τα συγκεκριμένα ακίνητα θα πουληθούν σχετικά εύκολα.

Η στρατηγική των τραπεζών δεν περιλαμβάνει σημαντικές πωλήσεις κόκκινων δανείων. Θα πουλήσουν κυρίως δάνεια λιανικής τραπεζικής (κάρτες, καταναλωτικά κ.λπ.) χωρίς εξασφαλίσεις. Πρόκειται για δάνεια που έχουν ελάχιστα περιθώρια ανάκτησης, είναι συνήθως σε πολυετή καθυστέρηση, οι τράπεζες τα έχουν καλύψει πλήρως με προβλέψεις και πωλούνται σε πολύ χαμηλές τιμές.

Οι τραπεζίτες έχουν προκρίνει στη στρατηγική τους την παραχώρηση χαρτοφυλακίων προβληματικών δανείων σε εξειδικευμένες εταιρείες διαχείρισης. Ηδη λειτουργούν τρεις εταιρείες, ενώ εκκρεμεί η αδειοδότηση από την Τράπεζα της Ελλάδος για ακόμη επτά. Μόλις ενεργοποιηθούν και οι υπόλοιπες εταιρείες, η αγορά θα ανοίξει και η αποτελεσματική διαχείριση των προβληματικών δανείων θα έχει δρομολογηθεί.