Ζητήματα Δημοκρατίας: Ο (ελληνικός) καφές και η φορολογία

14:08 13/7/2016 - Πηγή: New Money

Θέλεις να εξοντώσεις κάποιον; Να τον πετάξεις από την αγορά; Έχεις τη δύναμη; Γνωρίζεις τα ιδιαίτερα μυστικά και τις διασυνδέσεις του lobbying; Αν συμβαίνουν όλα αυτά, τότε έχεις το όπλο και το όπλο λέγεται φορολογία. Το μόνο που αρκεί είναι μια διάταξη σε ένα σχέδιο νόμου που κανείς – και πολύ περισσότερο οι βουλευτές και οι επιστημονικοί τους σύμβουλοι- δεν θα πάρουν πρέφα. Κάπως έτσι συνέβησαν τα πράγματα με τις τελευταίες φορολογικές ρυθμίσεις για τον καφέ – ρυθμίσεις που όλως τυχαίως επιβαρύνουν υπέρμετρα τις ντόπιες βιοτεχνίες, καφεκοπτεία κ.α.

Πιο συγκεκριμένα, οι ρυθμίσεις

αυτές –κατά κύριο λόγο η επιβολή του τέλους των 2€ στο ωμό καφέ- επηρεάζει το σύνολο της αγοράς του καφέ. Και έχουμε και μετράμε: Πάνω από 1.000 επιχειρήσεις - βιοτεχνίες παραγωγής καφέ πανελλαδικά, ελληνικές, κυρίως οικογενειακές με λειτουργία επί δεκαετίες που απασχολούν γύρω στους 5.000 εργαζομένους, και μαζί με εκείνες, 200 πάνω κάτω επιχειρήσεις – βιοτεχνίες παραγωγής μηχανολογικού εξοπλισμού και αμέτρητες μικρές εταιρείες στον χώρο της εστίασης. Και όλα αυτά για ορισμένες παράξενες ρυθμίσεις στο φόρο κατανάλωσης στον καφέ. Ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά: Ο νέος νόμος 4389/2016 προβλέπει την επιβολή φόρου στην κατανάλωση του καφέ και στα παρασκευάσματα με βάση το εκχύλισμα καφέ:

- 2€ ανά κιλό καθαρού βάρους, στον εισαγόμενο ωμό καφέ κατά την εισαγωγή του
- 3€ ανά κιλό καθαρού βάρους, στον ψημένο καφέ
- 4€ ανά κιλό καθαρού βάρους, στον στιγμιαίο καφέ
- 4€ ανά κιλό βάρους που περιέχεται στο τελικό προϊόν, στον συσκευασμένο καφέ και στα παρασκευάσματα που περιέχουν καφέ

Το βασικό πρόβλημα της εφαρμογής του νέου νόμου, αφορά στην επιβάρυνση των 2€ ανά κιλό καθαρού βάρους στον ωμό καφέ, δεδομένου ότι η ποσοστιαία αύξηση στη συγκεκριμένη κατηγορία είναι έως και 15 φορές μεγαλύτερη, σε σχέση με τις άλλες κατηγορίες και επιβαρύνει αποκλειστικά τις ελληνικές βιοτεχνίες και καφεκοπτεία.

Και εδώ βρίσκεται το θέμα. Η ρύθμιση έτσι όπως έγινε επιβαρύνει δυσανάλογα τις εταιρείες που εισάγουν, επεξεργάζονται και διαθέτουν στην αγορά τον ωμό καφέ, οι οποίες είναι ως επί το πλείστων μικρές και μεσαίες ελληνικές μεταποιητικές επιχειρήσεις, σε βάρος της εισαγωγής τελικού προϊόντος καφέ από μεγάλες επιχειρήσεις και πολυεθνικές. Ενδεικτικά, η σύγκριση του ποσοστού επιβάρυνσης, μεταξύ ωμού καφέ και κάψουλας καφέ (αναγωγή ανά κιλό βάρους), όπως υποστηρίζουν ειδήμονες της αγοράς, έχει ως εξής:

- Ωμός καφές (προς επεξεργασία): 67-100%
- Καφές σε κάψουλα (εισαγόμενος): 6-10%
- Κατεψυγμένος καφές (εκχύλισμα): 7-9%

Η επιβολή του τέλους των 2€ ανά κιλό καθαρού βάρους, στον ωμό καφέ, αυξάνει το κόστος της πρώτης ύλης έως και 100% καθώς η πλειοψηφία του καφέ που εισάγεται στην Ελλάδα κοστίζει από 2 έως 3€. Έτσι, η συγκεκριμένη ρύθμιση για τα 2€, πλήττει σε μεγαλύτερη αναλογία τον ελληνικό καφέ, δεδομένου ότι εισάγεται πάντοτε ωμός, τη στιγμή που άλλοι τύποι καφέ εισάγονται απ'ευθείας ως τελικό προϊόν (κάψουλες, κατεψυγμένος).

Με άλλα λόγια, η φορολογία – ακόμη και στο πλαίσιο ενός νόμου που ψηφίζεται από την πλειοψηφία των κομμάτων της Βουλής- μπορεί να λειτουργεί ως στοιχείο οικονομικού ανταγωνισμού υπέρ των ισχυρών με τις διασυνδέσεις και τα lobbies των Βρυξελλών αφήνοντας αδιάβαστο τον Αζίζ Νεσίν που κάποτε έγραψε το εμβληματικό για την εποχή του βιβλίο «Ο καφές και η Δημοκρατία».