Μεταναστευτικά είδη αλλάζουν ρότα λόγω πολέμου στην Ουκρανία

11:49 4/6/2024 - Πηγή: iHunt

Μελέτη του Πανεπιστημίου της East Anglia διαπιστώνει ότι οι στικταετοί, ένα ευάλωτο είδος αρπακτικών πτηνών, αναγκάζονται να αλλάξουν τις μεταναστευτικές διαδρομές τους στην Ουκρανία εξαιτίας των μαχών που μαίνονται για περισσότερο από δύο χρόνια, με καταστροφικές συνέπειες στον εναπομείναντα πληθυσμό τους.

Οι ανθρώπινες συγκρούσεις μπορεί να έχουν επιπτώσεις στην άγρια ζωή και να λειτουργήσουν ως εμπόδιο για τα αποδημητικά πτηνά, όπως διαπιστώνεται σε πρόσφατη έρευνα. Σύμφωνα με τη μελέτη, οι αετοί άλλαξαν τις μεταναστευτικές διαδρομές τους σε όλη την Ουκρανία,

για να αποφύγουν τις μάχες και επειδή τα ενδιαιτήματά τους πιθανότατα υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν από τον πόλεμο.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι στικταετοί, ένα σκουρόχρωμο ημερόβιο αρπακτικό πτηνό που συναντάται και στον ελλαδικό χώρο, περιτριγυρίζονταν από κινδύνους, όπως πυρά πυροβολικού, αεριωθούμενα αεροπλάνα και τανκς, καθώς και συσσώρευση στρατευμάτων.

Κάθε άνοιξη, οι στικταετοί πετάνε μέσω της Ουκρανίας στη διαδρομή τους από την Ελλάδα και το Sudd -έναν τεράστιο υγρότοπο στο Νότιο Σουδάν που σχηματίζεται από τμήμα του Λευκού Νείλου- προς τις περιοχές αναπαραγωγής τους στη Λευκορωσία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ : Η κλιματική αλλαγή αλλάζει τα πρότυπα μετανάστευσης πολλών πουλιώνΕντοπισμός με GPS

Οι επιστήμονες μελέτησαν δεδομένα από συσκευές GPS που είχαν τοποθετηθεί στα πουλιά, μήνες μετά την εισβολή του Φεβρουαρίου του 2022, μια εποχή σφοδρών μαχών στη βόρεια Ουκρανία, καθώς η Ρωσία προσπάθησε να καταλάβει το Κίεβο, στέλνοντας στρατεύματα νότια από τη Λευκορωσία.

«Ο πόλεμος στην Ουκρανία είχε καταστροφικές επιπτώσεις στους ανθρώπους και το περιβάλλον. Τα ευρήματά μας παρέχουν ένα σπάνιο παράθυρο για το πώς οι συγκρούσεις επηρεάζουν την άγρια ζωή», δήλωσε στο BBC ο επικεφαλής συγγραφέας μελέτης, Τσάρλι Ράσελ, μεταπτυχιακός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της East Anglia.

Ταξινομημένος ως ευάλωτο είδος, ο στικταετός είναι ένα μεγάλο αρπακτικό πτηνό με καφέ χρώμα. Το είδος έχει σε μεγάλο βαθμό εξαφανιστεί από τη δυτική και κεντρική Ευρώπη, αλλά ένας βασικός ευρωπαϊκός αναπαραγωγικός πληθυσμός παραμένει στην Πολεσία της Λευκορωσίας.

Οι ερευνητές άρχισαν να τους παρακολουθούν, χρησιμοποιώντας συσκευές εντοπισμού GPS, το 2017, αλλά δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι θα τους παρακολουθήσουν μέσα από μια ενεργή ζώνη συγκρούσεων, πέντε χρόνια αργότερα. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι τα πτηνά έκαναν μεγάλες αποκλίσεις από τις προηγούμενες διαδρομές τους.

Πέρασαν, επίσης, λιγότερο χρόνο, σταματώντας στις συνήθεις τοποθεσίες ανεφοδιασμού τους στην Ουκρανία ή τους απέφευγαν εντελώς.

Ως αποτέλεσμα, ταξίδεψαν μακρύτερα, περίπου 52 επιπλέον μίλια (85 χιλιόμετρα) κατά μέσο όρο. Για τα αποδημητικά πτηνά, οι τοποθεσίες ενδιάμεσων σταθμών είναι απαραίτητα μέρη για να βρουν τροφή, νερό και καταφύγιο. Αυτές οι αλλαγές καθυστέρησαν την άφιξη των πτηνών στις περιοχές αναπαραγωγής και πιθανότατα τα έκαναν να χρησιμοποιούν περισσότερη ενέργεια, με καταστροφικές συνέπειες.

Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2022, 19 στικταετοί, με ενσωματωμένους δέκτες σήματος GPS, μετανάστευσαν μέσω της Ουκρανίας στον δρόμο τους βόρεια προς τις περιοχές αναπαραγωγής στη νότια Λευκορωσία, κατά τη διάρκεια της εισβολής της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία, εκθέτοντάς τους σε περιοχές έντονων ανθρώπινων συγκρούσεων.

Εκθεση σε συγκρούσεις

Το μέσο ύψος πτήσης, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, είναι σχετικά χαμηλό, περίπου 350 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, αυξάνοντας τον κίνδυνο έκθεσης σε γεγονότα συγκρούσεων.

Οι μεταναστεύσεις μέσω περιοχών της Ρουμανίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας συνήθως χρειάζονται 1-2 εβδομάδες και το 90% των πτηνών συνήθως περνά αρκετές ημέρες σε τρεις κοινές ενδιάμεσες στάσεις στην Ουκρανία, που βρίσκονται στη Βινιτσκά, τη Ζιτόμιρσκα και την περιοχή Πολεσία. Οι ενδιάμεσες στάσεις στην Ουκρανία ήταν συνηθισμένες από το 2018 έως το 2021, με 18 άτομα (90%) να κάνουν ενδιάμεσες στάσεις.

Το 2022, λιγότερα άτομα σταμάτησαν στην Ουκρανία πριν επιστρέψουν στους τόπους αναπαραγωγής τους, με μόλις 6 άτομα (32%) να κάνουν ενδιάμεσες στάσεις. Σημαντικές τοποθεσίες ενδιάμεσων σταθμών στην ουκρανική Πολεσία δεν χρησιμοποιήθηκαν καθόλου το 2022, ενώ, στα χρόνια πριν από τη σύγκρουση, 11 άτομα (55%) χρησιμοποιούσαν αυτήν την περιοχή.

Κατά τη μετανάστευση, ένας αετός, ο Μπόροβετς, πέταξε κοντά στο Κίεβο, παρόμοια με τα προηγούμενα χρόνια, χωρίς εμφανείς αποκλίσεις ή αλλαγές στο υψόμετρο, με τη βοήθεια ευνοϊκών συνθηκών ανέμου. Ενας άλλος, η Ντενίσα, εκτέθηκε σε πολλαπλά γεγονότα συγκρούσεων, νοτιοδυτικά και δυτικά του Κιέβου, πετώντας σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από τις εκρήξεις και μάχες, που συνέπεσαν με επιβράδυνση της μετανάστευσής του, αυξημένο δείκτη απόκλισης και μετακίνηση προς τα δυτικά, μακριά από αυτά τα γεγονότα και πιο τις έντονες ζώνες συγκρούσεων.

Αυτό που έχει μεγάλο ενδιαφέρον είναι να μπορέσουμε να επιβεβαιώσουμε εάν επηρεάζει και άλλα μεταναστευτικά είδη και κυρίως αυτά που βρίσκονται στον πίνακα θηρεύσιμων ειδών.

Διατάραξη οικολογίας

Οι επιστήμονες εξέτασαν και το εάν οι καιρικές συνθήκες εξηγούν κάποιο από αυτά τα ευρήματα της μελέτης τους, καθώς οι αλλαγές στις καιρικές συνθήκες είναι γνωστό ότι επηρεάζουν τις μεταναστευτικές διαδρομές. Οι μετεωρολογικές συνθήκες εξήγησαν τη διαχρονική διακύμανση πριν από τη σύγκρουση στις μετρήσεις της μετανάστευσης, αλλά δεν εξήγησαν την πρόσθετη διακύμανση που παρατηρήθηκε το 2022.

«Η σύγκρουση στην Ουκρανία διαταράσσει θεμελιωδώς τη μεταναστευτική οικολογία αυτού του είδους», δήλωσε στο BBC ο δρ Τζιμ Ρέινολντς, επίκουρος καθηγητής Ορνιθολογίας και Προστασίας Ζώων στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ. «Για ένα ευάλωτο είδος όπως αυτό, οτιδήποτε διαταράσσει την απόδοση της αναπαραγωγής είναι ένα σημαντικό πρόβλημα», ανέφερε.

Είναι αξιοσημείωτο ότι οι ερευνητές πιστεύουν πως, παρότι όλα τα πουλιά που παρακολουθούσαν μέσω GPS επέζησαν, η εμπειρία τους από τις εμπόλεμες περιοχές μπορεί να έχει επηρεάσει την ικανότητά τους να αναπαραχθούν. Η μελέτη, που πραγματοποίησαν ερευνητές από το Εσθονικό Πανεπιστήμιο Επιστημών Ζωής και το British Trust for Ornithology δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Current Biology.

Το άρθρο Μεταναστευτικά είδη αλλάζουν ρότα λόγω πολέμου στην Ουκρανία εμφανίστηκε πρώτα στο iHunt.