Να κάνουμε τη Δημοκρατία, περισσότερο συμμετοχική!

21:46 10/3/2014 - Πηγή: Παραπολιτικά

Όταν ο Βρετανικός Economist επιλέγει ως κύριο θέμα «Τι πηγαίνει λάθος με την Δημοκρατία;» τότε τα πράγματα είναι μάλλον σοβαρά. Μπορεί η Δημοκρατία να είναι η πιο πετυχημένη πολιτική ιδέα του 20ου αιώνα, όπως ισχυρίζεται το έγκυρο περιοδικό, αλλά όλο και πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά με τη Δημοκρατία σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ο Economist εστιάζει το πρόβλημα στην οικονομική κρίση που αντιμετωπίζουν οι

Δυτικές Δημοκρατίες. Αυτός είναι ο ένας λόγος. Ο άλλος είναι η αυξανόμενη δυναμική που επιδεικνύει η Κίνα στην παγκόσμια γεωπολιτική και οικονομική σκακιέρα, η οποία έχει καταφέρει να εγγυάται την οικονομική πρόοδο σε ένα ένα μη δημοκρατικό περιβάλλον. Και αυτή η αιτία έχει την αξία της καθώς ένα από τα ισχυρά επιχειρήματα των δημοκρατικών καθεστώτων ήταν εκτός των άλλων, η εγγύηση που παρείχαν για οικονομική πρόοδο και ευημερία των λαών τους.

Στις παραπάνω αιτίες ασφαλώς υπάρχουν και πολλές άλλες. Θα πρόσθετα:

* • Την μορφή των εκλογικών συστημάτων, όπου σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η δική μας, είναι περισσότερο χαρακτήρα προσανατολισμένα στην δημιουργία ισχυρών κυβερνήσεων και λιγότερο στην αναλογικότερη εκπροσώπηση της λαϊκής βούλησης.

* • Η αυξανόμενη πίεση για δημοσιονομικό έλεγχο και την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων σε ζητήματα οικονομίας είχε ως αποτέλεσμα τον παραγκωνισμό δημοκρατικά εκλεγμένων κυβερνήσεων. Το ζήσαμε στην Ελλάδα, το έζησαν και στην Ιταλία. Και δεν είναι τυχαία τα εκλογικά αποτελέσματα και στη μια και στην άλλη χώρα.

* • Η αυξανόμενη πίεση ομάδων συμφερόντων είτε αυτά εκφράζονται θεσμικά, είτε μεμονωμένα ως επιχειρηματικά συμφέροντα. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι σήμερα υπάρχουν επιχειρήσεις κολοσσοί, η χρηματιστηριακή αξία των οποίων ξεπερνά κατά πολύ το ΑΕΠ κρατών.

* • Η ανάπτυξη της τεχνολογίας και η διείσδυση του διαδικτύου και των κοινωνικών μέσων δημιουργούν νέες συνθήκες όχι μόνο στην διάχυση των πληροφοριών αλλά και στη πολιτική (μη κομματική) ενεργοποίηση πολιτών με κοινά ενδιαφέροντα. Πολίτες όμως τους οποίους το σύστημα εξουσίας αγνοεί τόσο την ύπαρξή τους, όσο και φυσικά τα ενδιαφέροντά τους.

Μήπως τα περί κρίσης της Δημοκρατίας, όπως σήμερα την γνωρίζουμε, είναι υπερβολές; Μάλλον όχι. Ας δούμε τι συμβαίνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς σε δύο μήνες θα διεξαχθούν οι Ευρωεκλογές.

Ο δείκτης εμπιστοσύνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα Εθνικά Κοινοβούλια και τις Εθνικές Κυβερνήσεις είναι αρνητικός. Ειδικά αυτός για τις εθνικές κυβερνήσεις σε συνεχή πτωτική πορεία.

Επίσης, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο οι πολίτες των κρατών μελών είναι σχεδόν μοιρασμένοι όσον αφορά την ικανοποίησή τους από τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία στη χώρα τους. Για τη δε χώρα μας τα στοιχεία είναι απογοητευτικά. Μόνο το 19% των Ελλήνων θεωρεί ότι είναι ικανοποιημένο με τον τρόπο λειτουργίας της Δημοκρατίας στην πατρίδα μας, ενώ το 81% είναι δυσαρεστημένο.

Μοιρασμένοι είναι επίσης οι Ευρωπαίοι πολίτες και όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας συνολικά σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Το 44% δηλώνει ικανοποιημένο και το 46% μη ικανοποιημένο.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίες οι προβλέψεις για την άνοδο ακραίων κομμάτων τα οποία σε πολλές περιπτώσεις υιοθετούν αντιδημοκρατική και αντικοινοβουλευτική συμπεριφορά. Άνοδος η οποία θα αλλάξει σημαντικά τη σύνθεση και του επόμενου Ευρωκοινοβουλίου.

Επομένως, είναι επιβεβλημένη μια νέου τύπου διακυβέρνηση η οποία θα πρέπει να λάβει υπόψη της τα νέα δεδομένα. Διακυβέρνηση η οποία θα στηρίζεται σε μια νέου τύπου συμμετοχική δημοκρατία, με όσο το δυνατόν ευρεία αντιπροσωπευτικότητα στη λήψη των τελικών αποφάσεων. Και αυτή η προσπάθεια πρέπει να ξεκινήσει από την Ελλάδα, τη γενέτειρα της δημοκρατίας.