Τους ενώνει το... παιχνιδι

10:53 16/2/2015 - Πηγή: Παραπολιτικά

Του Γιώργου Νόκου, εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Ενα άτυπο μπρα-ντε-φερ μεταξύ των σημαντικότερων εκπροσώπων της διάσημης «θεωρίας παιγνίων» στη χώρα μας βρίσκεται σε εξέλιξη το τελευταίο διάστημα, γεγονός που καθιστά ενδιαφέροντα τα τεκταινόμενα στην κεντρική πολιτική σκηνή. Πρόκειται για τον υπουργό Οικονομικών και καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιάνη Βαρουφάκη, και τον στενό συνεργάτη του προέδρου της Ν.Δ. και δόκτορα Οικονομετρίας, Χρύσανθο Λαζαρίδη, οι οποίοι αποτελούν τους κατ’ εξοχήν θιασώτες της θεωρίας παιγνίων

-με αριστερό παρελθόν και οι δύο-, που κυριαρχεί στη στρατηγική των ελληνικών κυβερνήσεων από την εποχή του Αντώνη Σαμαρά μέχρι σήμερα.

Ο πρώην πρωθυπουργός γνώρισε τη θεωρία παιγνίων στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν το Σκοπιανό ήταν το νούμερο 1 θέμα στην ελληνική πολιτική σκηνή. Εκείνος που τον μύησε και τον επηρέασε σε απόλυτο βαθμό ήταν ένας Ρηγάς, μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου και εκ των ηγετών της Β’ Πανελλαδικής. Ο Χρύσανθος Λαζαρίδης, γνωστός με την προσωνυμία «γατούλης» ανάμεσα στους συντρόφους του, είχε κάνει στροφή 180 μοιρών, αφού από την Αριστερά στράφηκε στη Δεξιά. Συμβούλευσε τον Αντ. Σαμαρά την εποχή της Πολιτικής Ανοιξης και ίδρυσε το αμφιλεγόμενο «Δίκτυο 21». Είχαν μεσολαβήσει οι σπουδές του σε Αγγλία και ΗΠΑ με αντικείμενο την Οικονομετρία, τη Σύγχρονη Θεωρία Ανάλυσης και τη Θεωρία Παιγνίων και τη θεωρία του Χάους. Στον αντίποδα, ο Γ. Βαρουφάκης, με παρελθόν στη μαθητική οργάνωση του ΠΑΣΟΚ, την ΠΑΜΚ, και σπουδές στην Αγγλία, θεωρείται ένας από τους καλύτερους γνώστες της θεωρίας παιγνίων -απόδειξη το βιβλίο του που διδάσκεται ακόμα στην ΑΣΟΕΕ-, την οποία, όπως φαίνεται, εφαρμόζει.

ΟΙ ΗΤΤΕΣ ΤΟΥ. Ο Χρύσανθος Λαζαρίδης, στα μέσα της περιόδου διακυβέρνησης Σαμαρά και ενώ η Χρυσή Αυγή αύξανε τα ποσοστά της και ο ΣΥΡΙΖΑ μείωνε σταθερά τη διαφορά του από τη Νέα Δημοκρατία, προσπάθησε να στήσει ένα φιλόδοξο παίγνιο. Επρόκειτο για τη «θεωρία των δύο άκρων». Αίφνης, τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας εντός κι εκτός Βουλής ξεκίνησαν να μιλούν για το δεξιό άκρο της Χρυσής Αυγής και το αριστερό άκρο του ΣΥΡΙΖΑ. Ο στόχος ήταν ένας: Η Νέα Δημοκρατία να αναδειχθεί στον μοναδικό πυλώνα του αστικού πολιτεύματος την ώρα που το ΠΑΣΟΚ κατέρρεε δημοσκοπικά.

Η «θεωρία των δύο άκρων», όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, απέτυχε παταγωδώς, αφού η Νέα Δημοκρατία έχασε εντελώς τη στήριξη του μεσαίου χώρου στον οποίο στόχευε. Το μεγαλύτερο παίγνιο ωστόσο που έστησε ο Χρύσανθος Λαζαρίδης και το οποίο εξελίσσεται ακόμα και τώρα, αλλά δεν φαίνεται να πετυχαίνει, αφορά το σενάριο της αριστερής παρένθεσης, που ξεκίνησαν να ψελλίζουν στη Συγγρού την 26η Ιανουαρίου και, όπως αποδεικνύεται, προετοίμαζαν καιρό στο επιτελείο του Αντ. Σαμαρά. Η αρχή έγινε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, όταν ο Ζ.Κ. Γιούνκερ προσέφερε στον τότε πρωθυπουργό εξάμηνη παράταση του προγράμματος. Η απάντηση του Αντ. Σαμαρά ήταν ότι ήθελε δίμηνη, παρόλο που η διαφορά με τους δανειστές ήταν γνωστή. Η απόφαση κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν. Οι κάλπες φαίνονταν στον ορίζοντα λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και η συμφωνία με την τρόικα δεν ήρθε ποτέ. Από την πλευρά της κυβέρνησης δεν μπήκε καμία υπογραφή. Το πρώτο σκέλος είχε ήδη ολοκληρωθεί. Η 29η Δεκεμβρίου έβαλε τη χώρα σε προεκλογική περίοδο και η Ν.Δ. ξεδίπλωνε τη στρατηγική του φόβου, τρομοκρατώντας τους πολίτες τη στιγμή που όλοι γνώριζαν ότι θα έχανε.

Η υστέρηση εσόδων έκανε την εμφάνισή της, οι καταθέσεις μεταφέρθηκαν στο εξωτερικό και το κλίμα ανασφάλειας καλλιεργούνταν από κάθε εκπρόσωπο της Ν.Δ. Το επόμενο βήμα φάνταζε προδιαγεγραμμένο: Η επόμενη κυβέρνηση θα παραλάμβανε μία κατάσταση που θα έμοιαζε με καμένη γη, με ασφυκτικά χρονικά περιθώρια. Στο συγκεκριμένο σενάριο υπήρχαν δύο εκδοχές. Ή ο ΣΥΡΙΖΑ θα υπέγραφε μία συμφωνία με την τρόικα, κάτι που θα παρουσιαζόταν ως κωλοτούμπα, ή θα επέλεγε τη σύγκρουση. Και στα δύο ενδεχόμενα η Ν.Δ. θα εμφανιζόταν ως δικαιωμένη και ο δρόμος της εξουσίας θα άνοιγε ξανά για τον Αντ. Σαμαρά.

Ο… ΝΙΚΗΤΗΣ. Η ανακοίνωση της κυβέρνησης από τον Αλέξη Τσίπρα ωστόσο αποτέλεσε τροχοπέδη στους σχεδιασμούς του Χρύσανθου Λαζαρίδη. Στην οδό Νίκης εγκαταστάθηκε ένας από τους καλύτερους γνώστες της θεωρίας παιγνίων, ο οποίος δείχνει αποφασισμένος να την εφαρμόσει. Ο Γιάνης Βαρουφάκης ξεκίνησε τη συζήτηση με τους Ευρωπαίους εταίρους οδηγώντας την Ελλάδα στο ένα άκρο του τραπεζιού της διαπραγμάτευσης. Πολλοί μιλούν για τη «στρατηγική του τρελού», με βάση την οποία προσπαθεί να αιφνιδιάσει και να προκαλέσει οπισθοχώρηση της αντίπαλης πλευράς. Ο Ελληνας υπουργός αρνείται εξαρχής τη συνέχιση της εφαρμογής του Μνημονίου με την παλιά του μορφή και τη συνεργασία με την τρόικα. Την ίδια ώρα, βάζει στην εξίσωση και τις ΗΠΑ, μετατρέποντας τη διαπραγμάτευση σε «παίγνιο πολλών προσώπων» και εισάγοντας τη σταθερά της νωπής και καθαρής λαϊκής εντολής.

Ο Γ. Βαρουφάκης επιχειρεί να αιφνιδιάσει τους Ευρωπαίους, κάτι που στην αρχή καταφέρνει, και στη συνέχεια, μετά την αντίδραση της Γερμανίας και την απόφαση της ΕΚΤ, επιλέγει μια τακτική εξομάλυνσης. Οι αρχικές θέσεις ωστόσο της κυβέρνησης δεν άλλαξαν, αφού Μνημόνιο και τρόικα θεωρούνται παρελθόν για το Μέγαρο Μαξίμου. Η «στρατηγική του δειλού», όπως ονομάστηκε στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

Οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές βρίσκονται σε πορεία σύγκρουσης και όποιος επιθυμεί να βρεθεί λύση στο τέλος θα κάνει έστω ένα μικρό βήμα πίσω. Αν κάνουν και οι δύο, η συμφωνία θα είναι ακόμα πιο κοντά. Στη στρατηγική που εφαρμόζει ο Γ. Βαρουφάκης από κοινού με τον Αλέξη Τσίπρα, Ελλάδα και Γερμανία, ξεκινώντας από τα άκρα, θα βρουν μια μέση λύση, με δεδομένο ότι όλες οι πλευρές θέλουν να επέλθει συμφωνία, όπως και οι ΗΠΑ, όπως φάνηκε από τη συνέντευξη Τύπου Ομπάμα - Μέρκελ τη Δευτέρα.