Πώς ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ- Κίνας άλλαξε τον χάρτη του παγκόσμιου εμπορίου

09:58 10/2/2020 - Πηγή: Fortune

Ο διετής «πόλεμος» ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα έβαλε φρένο στην ανάπτυξη των παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών, είχε πολλαπλά θύματα και παράπλευρες απώλειες, συνέβαλε στον «εγκεφαλικό θάνατο» του ΠΟΕ και έριξε βαριά σκιά στην παγκόσμια οικονομία. Προσέφερε ωστόσο και κάποια οφέλη σε κλάδους και χώρες, που ευνοήθηκαν από τη μάχη των δύο γιγάντων. Συνολικά ανέτρεψε τα δεδομένα του παγκόσμιου εμπορικού χάρτη.

Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο,

ο ρυθμός ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου «βυθίστηκε» στο 1% από 4% το 2018 και 6% το 2017. Ήταν η τέταρτη χειρότερη επίδοση στις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες και η πιο αδύναμη όλων των εποχών για περίοδο στην οποία η παγκόσμια οικονομία δεν είναι σε ύφεση.

Αρκετοί παράγοντες διαδραμάτισαν το ρόλο τους στην επιβράδυνση του εμπορίου, αλλά οι ειδικοί συμφωνούν πως κανείς άλλος δεν είχε τόσο δραστική επίδραση όσο ο σινο-αμερικανικός πόλεμος. Οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη είναι και οι δύο πανίσχυρες καταναλωτικές μηχανές, δύο καθοριστικοί για την παγκόσμια οικονομία αγοραστές. Έκαστος εισάγει αγαθά αξίας περίπου 2 τρισ. δολαρίων ετησίως. Το μεταξύ τους εμπόριο περιορίστηκε ως αποτέλεσμα των δασμών και άλλων μέτρων και η πτώση αυτή δεν ήταν δυνατόν να αντισταθμιστεί πλήρως με εισαγωγές από τρίτες χώρες.

Οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, αεροσκαφών και μηχανολογικού εξοπλισμού από τις ΗΠΑ στην Κίνα έκαναν βουτιά, ενώ το ίδιο συνέβη στις εξαγωγές ηλεκτρονικών και βιομηχανικών αγαθών από την Κίνα στις ΗΠΑ. Σε ορισμένες περιπτώσεις ξένοι παραγωγοί κάλυψαν το κενό, σε άλλες όχι.

Έτσι συνολικά οι κινεζικές εισαγωγές μειώθηκαν κατά 59 δις. δολάρια το 2019, ενώ οι αμερικανικές υποχώρησαν κατά 42 δισ. δολάρια σύμφωνα με το Trade Data Monitor. H πτώση θα ήταν αρκετά μεγαλύτερη εάν οι ΗΠΑ δεν είχαν στραφεί σε άλλους προμηθευτές. Από τις 15 χώρες με τη μεγαλύτερη μεταβολή στις εξαγωγές τους προς τις ΗΠΑ, οι 11 είδαν αύξηση και μόνο τέσσερις πτώση. Η Κίνα από την πλευρά της αύξηση τις εισαγωγές της από επτά χώρες και τις μείωσε από οκτώ.

Μεταξύ των μεγάλων κερδισμένων ήταν το Βιετνάμ, όπου μετακινήθηκαν αρκετά κινεζικά εργοστάσια. Έτσι το εμπόριο ένδυσης της χώρας με τις ΗΠΑ αυξήθηκε αισθητά καλύπτοντας περίπου το 1/3 των βιετναμέζικων εξαγωγών αξίας 66 δισ. δολαρίων προς την αμερικανική αγορά πέρυσι. Οι εξαγωγές κινητών τηλεφώνων της χώρας προς τις ΗΠΑ επίσης αυξήθηκαν κατά 6 δισ. δολάρια, ενώ αύξηση 2 δισ. δολαρίων είχαμε σε κάθε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες: εξαγωγές επίπλων, τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού και επεξεργαστών για υπολογιστές.

Άλλες οικονομίες της ΝΑ Ασίας που επωφελήθηκαν αυξάνοντας σε μικρότερο βαθμό τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ είναι η Ταϊβάν, η Νότιος Κορέα, η Ταϊλάνδη, η Μαλαισία και οι Φιλιππίνες.

Στη Λατινική Αμερική οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες – Βραζιλία και Μεξικό – είδαν εξαιρετικά περιορισμένα οφέλη από την σινο-αμερικανική διαμάχη. Οι Βραζιλιάνοι παραγωγοί σόγιας είδαν την ζήτηση να αυξάνεται, ειδικά το 2018, όταν η Κίνα σταμάτησε τις εισαγωγές σόγιας από τις ΗΠΑ. Επιπλέον αύξηση 8 δισ. Δολαρίων παρουσίασαν το 2018 και οι βραζιλιάνικες εξαγωγές ελαιοκράμβης προς την Κίνα.

Αν και ορισμένοι αναλυτές είχαν προβλέψει κέρδος για την Ευρώπη από τον πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας, αυτό δεν ήρθε. Αντιθέτως οι γερμανικές εξαγωγές και ο γερμανικός μεταποιητικός τομέας βρέθηκαν υπό ισχυρότατη πίεση ως αποτέλεσμα της επιβράδυνσης της κινεζικής και παγκόσμιας οικονομίας. Η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία είχε άλλωστε να αντιμετωπίσει και την αβεβαιότητα, που πυροδοτούσαν οι συνεχείς απειλές του Ντόναλντ Τραμπ για δασμούς στις εισαγωγές αυτοκινήτων.

Θύμα του σινο-αμερικανικού πολέμου ήταν και η Ιαπωνία που είδε τις εξαγωγές της το 2019 να μειώνονται κατά 5,6%.