OMEGA και Apollo 13: Τα 14 κρίσιμα δευτερόλεπτα μεταξύ της επιτυχίας και της αποτυχίας

10:44 8/4/2020 - Πηγή: InStyle

Όταν η αποστολή του Apollo 13 απογειώθηκε στις 11 Απριλίου του 1970, κανένας ανάμεσα στο πλήρωμα ούτε στην ομάδα εδάφους δεν μπορούσε να προβλέψει το δράμα και σχεδόν την καταστροφή που έμελλαν να ακολουθήσουν.

Το πλήρωμα, που τελούσε υπό τις εντολές του βετεράνου αστροναύτη James Lovell, είχε προορισμό τη σελήνη. Αυτή θα ήταν η τρίτη επανδρωμένη προσσελήνωση και το επόμενο επιτυχημένο κεφάλαιο στις αποστολές

του Apollo. Ο Επικεφαλής Πιλότος της ατράκτου, Jack Swigert, ο Διαστημικός Πιλότος Fred Haise και οι τρεις αστροναύτες πλήρωμα,  ήταν όλοι εξοπλισμένοι με τους χρονογράφους OMEGA Speedmaster Professional  που αποτελούσαν μέρος του επίσημου εξοπλισμού των επανδρωμένων αποστολών της NASA από το 1965.

Όπως πάντα, τα ρολόγια είχαν χριστεί σαν ένα από τα ζωτικά εξαρτήματα του εξοπλισμού της αποστολής. Σύμφωνα με τη δήλωση του  James Ragan, του μηχανικού της NASA που πρώτος δοκίμασε και πιστοποίησε το Speedmaster το 1964, «Το ρολόι αποτελούσε ζωτικής σημασίας εφεδρικό εξοπλισμό. Αν οι αστροναύτες έχαναν σε κάποια φάση της αποστολής την επικοινωνία τους με το έδαφος ή τις ψηφιακές μετρήσεις του χρόνου τους, η μόνη ένδειξη στην οποία θα μπορούσαν να στηριχθούν θα ήταν τα ρολόγια που φόραγαν. Χρειαζόντουσαν λοιπόν αυτήν την αξιόπιστη υποστήριξη αν πρόκυπτε κάποιο πρόβλημα».

Και πράγματι, προέκυψε ένα σημαντικό πρόβλημα για το Apollo 13 μόλις δύο μέρες μετά την απογείωση. Όταν μια δεξαμενή οξυγόνου εξερράγη καθ’ οδόν, αποδεκάτισε την άκατο υπηρεσίας και δημιούργησε μια ιδιαίτερη δεινή κατάσταση για τους αστροναύτες. Η αποστολή προσσελήνωσης εγκαταλείφθηκε. Τώρα το μόνο που ήταν σημαντικό ήταν να επιστρέψει το πλήρωμα ασφαλώς, στη γη.

Μέρος της πρωτοποριακής στρατηγικής διάσωσης υπό τη καθοδήγηση του Houston, ήταν να μεταφερθούν οι αστροναύτες στη Σεληνιακή Άκατο. Αυτό το σκάφος όμως, δεν είχε κατασκευαστεί για να υποστηρίζει τόσους ανθρώπους ταυτόχρονα για το χρονικό διάστημα που ήταν απαραίτητο. Έτσι, για να εξοικονομήσει ενέργεια, το πλήρωμα έπρεπε να διακόψει σχεδόν όλες τις πηγές ενέργειας – παροπλίζοντας έτσι τις ψηφιακές τους ενδείξεις χρόνου και αφήνοντας τους αστροναύτες σε συνθήκες κρύου και σκότους.

Το Apollo 13 αντιμετώπισε πολλές σοβαρές προκλήσεις στη διάρκεια των ημερών που ακολούθησαν, καθώς η NASA δούλευε ασταμάτητα για να ξεπεράσει τη συνεχώς αυξανόμενη εκρηκτική κατάσταση. Και κάπου εκεί, κοντά στα τελευταία εμπόδια κλήθηκε και η ζωτικής σημασίας ακρίβεια της OMEGA.

Η αποστολή είχε ξεφύγει από την πορεία της κατά περίπου 60 με 80 ναυτικά μίλια και κατά συνέπεια το σκάφος θα ξαναέμπαινε στην ατμόσφαιρα της Γης με λάθος γωνία κάτι που πρακτικά σήμαινε ότι θα επέστρεφε στο διάστημα χωρίς ελπίδα επαναφοράς.

Έτσι, για να επανέλθει η πορεία του σκάφους χειροκίνητα, χρειαζόταν ένα χρονικό περιθώριο ακριβώς 14 δευτερολέπτων καύσης καυσίμων. Και για αυτήν την απόπειρα δεν υπήρχε κανένα περιθώριο λάθους. Χωρίς ψηφιακά ρολόγια, ο Swiger είχε σαν μόνη επιλογή να χρησιμοποιήσει το χρονογράφο του, OMEGA Speedmaster για να μετρήσει το χρόνο καύσης, ενώ ο Lovel θα οδηγούσε το σκάφος χρησιμοποιώντας μόνο τον ορίζοντα της Γης σα σημείο αναφοράς. Όπως θα έλεγε αργότερα ο Διοικητής της Αποστολή, James Lovell, «Χρησιμοποιήσαμε το OMEGA που φόραγε ο Jack κι εγώ έπρεπε να έχω τον έλεγχο του σκάφους. Ο Jack χρονομετρούσε την καύση στον κινητήρα ώστε εγώ να κάνω αυτή τη διόρθωση που θα μας πήγαινε πίσω στο σπίτι με ασφάλεια».

Προς μεγάλη ανακούφιση όλων, η μοναδική αυτή μανούβρα δούλεψε τέλεια και τελικά, στις 17 Απριλίου, 142 ώρες και 54 λεπτά μετά την απογείωση, το Apollo 13 έκανε την προσθαλάσσωσή του στο Νότιο Ειρηνικό. Το ρολόι έπαιξε το ρόλο του με την απαραίτητη ακρίβεια όπως ήταν αναμενόμενο.

Αργότερη την ίδια χρονιά, στις 5 Οκτωβρίου 1970, η NASA τίμησε την OMEGA με το βραβείο “Silver Snoopy” σαν ένα σύμβολο της ευγνωμοσύνης της για τη συμβολή της στην επιτυχία των επανδρωμένων διαστημικών αποστολών. Όταν αρχικά δημιουργήθηκε αυτό το βραβείο υψηλού κύρους, ο Snoopy επιλέχθηκε ως η ανεπίσημη μασκότ της NASA χάρη στην ικανότητά του να δίνει έναν ελαφρύ τόνο σε σοβαρές καταστάσεις. Έδινε επίσης σημασία στην επιτυχία των αποστολών και λειτουργούσε σαν «ο σκύλος φύλακας».

Ακόμη και σήμερα, η καρφίτσα πέτου από ανοξείδωτο ασήμι είναι ένα ανεκτίμητο αναμνηστικό σύμβολο για την ιστορία της OMEGA στην εξερεύνηση του διαστήματος και ιδιαίτερα για το ρόλο που έπαιξε στην «επιτυχημένη αποτυχία» του Apollo 13.