Tα μυστικά των Αγγείων του Βes: Μαγεία και Γονιμότητα στην Αρχαία Αίγυπτο

00:30 20/1/2025 - Πηγή: InStyle

Σε όλη την ιστορία, πολλοί πολιτισμοί αναζήτησαν απαντήσεις και βοήθεια σχετικά με τη γονιμότητα μέσω της θρησκείας. Οι Ρωμαίοι τιμούσαν τη θεότητα Κέρη, ενώ οι Αζτέκοι είχαν τουλάχιστον μια χούφτα θεών αφιερωμένους σε αυτά τα ζητήματα. Ωστόσο, στην Αρχαία Αίγυπτο φαίνεται πως οι άνθρωποι προχώρησαν ακόμη περισσότερο, δημιουργώντας ειδικές τελετουργίες για να διασφαλίσουν το μέλλον των οικογενειών και της κοινωνίας τους. Πρόσφατα, ερευνητές ανακάλυψαν ότι πιθανότατα χρησιμοποιούσαν ένα μείγμα που προκαλούσε οράματα, το οποίο περιείχε σωματικά υγρά και παραισθησιογόνες ουσίες, κατά τη διάρκεια τελετών γύρω από την εγκυμοσύνη και τη γέννηση.

Αυτή η ανακάλυψη έγινε από μια ομάδα ερευνητών υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Davide Tanasi από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα, οι οποίοι ανέλυσαν δείγματα από το εσωτερικό ενός αρχαίου αγγείου που ονομάστηκε “ποτήρι του Βες”. Αυτά τα κεραμικά αγγεία, που χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα π.Χ. έως τον 5ο αιώνα μ.Χ., πήραν το όνομά τους από τον θεό Βες, που συνδεόταν με τη γονιμότητα, την προστασία, την ιατρική θεραπεία και την καθαρτική μαγεία.

Credit: www.thenotsoinnocentsabroad.com

Το συγκεκριμένο αγγείο που μελετήθηκε, το οποίο ανήκει στο Μουσείο Τέχνης της Τάμπα, χρονολογείται από την Πτολεμαϊκή περίοδο (323–30 π.Χ.). Το αγγείο, που είναι διαμορφωμένο σαν κεφάλι του θεού, παρουσιάζει τον Βες με μεγάλα μάτια, ένα στέμμα από φτερά και τη γλώσσα του να προεξέχει. Αν και για χρόνια οι μελετητές δεν μπορούσαν να καταλάβουν τη χρήση αυτών των αγγείων, υπήρχε η υπόθεση ότι χρησιμοποιούνταν σε μυστηριακές τελετές στη Σακκάρα, μια διάσημη νεκρόπολη με ειδικούς χώρους γνωστούς ως “Δωμάτια του Βες”.

Το αγγείο, που είναι διαμορφωμένο σαν κεφάλι του θεού, παρουσιάζει τον Βες με μεγάλα μάτια, ένα στέμμα από φτερά και τη γλώσσα του να προεξέχει. Credit: https://www.nature.com/articles/s41598-024-78721-8

Τα χημικά και DNA αναλύσεις αποκάλυψαν υπολείμματα ενός μείγματος που περιλάμβανε παραισθησιογόνες ουσίες, αλκοόλ, και σωματικά υγρά όπως μητρικό γάλα, βλέννα και αίμα. Το μείγμα εμπλουτιζόταν με μέλι, σουσάμι, κουκουνάρια, γλυκόριζα και σταφύλια, που του έδιναν μια εμφάνιση που θύμιζε αίμα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι χρησιμοποιούνταν για την αναπαράσταση ενός αιγυπτιακού μύθου, πιθανόν με στόχο την ενίσχυση της γονιμότητας.

“Αυτό το εύρημα μας δίνει πληροφορίες για μαγικές τελετές της ελληνορωμαϊκής περιόδου στην Αίγυπτο,” σημειώνει ο Branko van Oppen, επιμελητής ελληνικής και ρωμαϊκής τέχνης στο Μουσείο Τέχνης της Τάμπα. “Οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι άνθρωποι επισκέπτονταν τα Δωμάτια του Βες στη Σακκάρα για να επιβεβαιώσουν την επιτυχία μιας εγκυμοσύνης, καθώς η διαδικασία της γέννας στην αρχαιότητα ήταν γεμάτη κινδύνους.”

Η ομάδα δημοσίευσε τα ευρήματά της στο περιοδικό Scientific Reports, με τον Tanasi να δηλώνει: “Για πρώτη φορά, καταφέραμε να αναγνωρίσουμε όλα τα χημικά στοιχεία της υγρής ουσίας μέσα στο αγγείο του Βες, συμπεριλαμβανομένων των φυτών με ψυχοτρόπες και θεραπευτικές ιδιότητες που χρησιμοποιούσαν οι Αιγύπτιοι.” Κατά τον ίδιο, η μελέτη αυτή προσφέρει επιστημονικές αποδείξεις ότι οι αιγυπτιακοί μύθοι περιέχουν στοιχεία αλήθειας. “Βοηθά να ρίξουμε φως σε ελάχιστα κατανοητές τελετές που πιθανόν λάμβαναν χώρα στα Δωμάτια του Βες στη Σακκάρα, κοντά στις Μεγάλες Πυραμίδες της Γκίζας” καταλήγει.