ΕΜΣΤ: Άνοιξε τις πύλες της η έκθεση «Θόδωρος, γλύπτης – Αντί αναδρομικής»

23:30 8/2/2025 - Πηγή: InStyle

Η έκθεση Θόδωρος, γλύπτης, Αντί Αναδρομικής είναι η πρώτη προσπάθεια ερμηνείας και παρουσίασης του έργου του γλύπτη Θόδωρου μετά τον θάνατό του και αξιοποιεί σχεδόν όλα τα έργα και το πλούσιο αρχειακό υλικό που κληροδότησε ο γλύπτης στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Η έκθεση επιχειρεί να αναδείξει τη βαθιά και προφητική σκέψη του, τις σημαντικότερες στιγμές του έργου του αλλά και τη συνολική πορεία ενός σύγχρονου δημιουργού, που με τα λόγια και τις πράξεις του, στιγμάτισε τη γλυπτική στην Ελλάδα.

Θόδωρος, γλύπτης Καταπέλτης

τεχνητών ήλιων, 1967 – Μέταλλο102 x 45 x 10 cmΚληροδότημα του καλλιτέχνη στο ΕΜΣΤ

Ειδικότερα, ο Θόδωρος αγωνίστηκε για να ανανεώσει τη γλυπτική γλώσσα και να την αναδείξει σε ένα περιβάλλον όπου επικρατούσε η έντυπη και οπτικοακουστική επικοινωνία. Μέσα σε αυτή την προσπάθεια, ο Θόδωρος ήταν πρωτεργάτης πρωτοποριακών και σύγχρονων καλλιτεχνικών πρακτικών, πραγματοποιώντας περφόρμανς, ηχητικά γλυπτά, εννοιολογικά έργα αλλά και τις πρώτες δράσεις μιας ιδιότυπης θεσμικής κριτικής, για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Θόδωρος, γλύπτης Περικεφαλαία αυτοκτονίας, 1964Μικτή τεχνικήΜεταβλητές διαστάσειςΚληροδότημα του καλλιτέχνη στο ΕΜΣΤ

Κοινός παρονομαστής σε όλη του τη δραστηριότητα υπήρξε ο κοινωνικός και πολιτικός ρόλος του καλλιτέχνη και η σημασία ένταξης καλλιτεχνικών φωνών στον δημόσιο λόγο. Τις παραπάνω ιδέες ο Θόδωρος τις έκανε πράξη μέσα από τη συστηματική και ιδιαίτερη παρουσία του στα μέσα μαζικής επικοινωνίας: εφημερίδες, ραδιόφωνο και τηλεόραση.

Θόδωρος, γλύπτηςΧειρισμός Ι- Για ένα θεατή μόνο, 1973Δίσκος βινυλίου 12 ιντσών σε χάρτινη θήκη (εξώφυλλο)31 x 31 εκ.Έκδοση 16/300Δωρεά του καλλιτέχνη 2007

Αντλώντας έμπνευση από την ίδια την εκθεσιακή πρακτική του Θόδωρου, όπως και από τα κριτικά του σχόλια πάνω στη λειτουργία των θεσμών, ο σχεδιασμός της έκθεσης αναδεικνύει τα όρια και τις δυνατότητες μιας μουσειακής αναδρομικής έκθεσης.  Υπονομεύοντας τον προσωποκεντρικό και παρελθοντικό χαρακτήρα μιας αναδρομικής έκθεσης, μαζί με τα έργα του Θόδωρου παρουσιάζονται και έργα 5 συγχρόνων καλλιτεχνών – Νίκος Αρβανίτης, Πάκυ Βλασσοπούλου, Ίρις και Λήδα Λυκουριώτη, Κώστας Μπασάνος, Γιάννης Παπαδόπουλος – που έχουν συνδιαλλαγεί κριτικά με αντίστοιχους διαχρονικούς προβληματισμούς.

Θόδωρος, γλύπτηςΦορητή βουβή γλυπτική, 1967 – 1970Μέταλλο35 x 28 x 9 εκ.Κληρονομιά γλύπτη Θόδωρου

Η έκθεση εντάσσεται στο πρόγραμμα παρουσιάσεων της Συλλογής του ΕΜΣΤ και θα λάβει χώρα στον 2o όροφο του Μουσείου . Η σκηνογραφία της έκθεσης έχει υλοποιηθεί από τον αρχιτέκτονα και σκηνογράφο Γιάννη Αρβανίτη και οριοθετεί ενότητες έργων μέσα από ειδικά διαμορφωμένους νέους εκθεσιακούς χώρους που διαδέχονται ο ένας τον άλλον καταλήγοντας σε ένα απρόσμενο περιβάλλον συνύπαρξης των έργων με τον επισκέπτη. Ο συνολικός χώρος έχει αναδιαμορφωθεί ριζικά ώστε να μπορεί να φιλοξενεί και μελλοντικές εκθέσεις της Συλλογής.

Θόδωρος, γλύπτης Ξυπνητήρι Μεσονυκτίου, 1965Μέταλλο, μάρμαρο, ξύλο150 x 93 x 30 εκ.Κληρονομιά γλύπτη Θόδωρου

Ο Θόδωρος (Παπαδημητρίου) γεννήθηκε το 1931 στο Αγρίνιο. Την περίοδο 1952-1957 σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Από το 1959 έως το 1962 συνέχισε τις σπουδές του με κρατική υποτροφία στο Παρίσι, στην École Nationale Supérieure des Beaux-Arts, καθώς και στην Académie du feu, όπου σπούδασε μεταλλοτεχνία. Συνεργάστηκε με την Αίθουσα Τέχνης Δεσμός, όπου πραγματοποίησε πολλές από τις σημαντικές του ατομικές εκθέσεις, καθώς και με το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα. Το 1972 ο Θόδωρος δίδαξε στο California State University ενώ το 1980 εκλέχθηκε καθηγητής Πλαστικής στη σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, όπου δίδαξε μέχρι το 1998.

Θόδωρος, γλύπτης …Ο πηλός μας φέρνει πιο κοντά, 1997Μέταλλο, πηλός, σχοινί150 x 180 x 120 εκΚληροδότημα του καλλιτέχνη στο ΕΜΣΤ

Ανάμεσα στις κυριότερες εκθέσεις του είναι η συμμετοχή στη Europalia, το 1982 στις Βρυξέλλες, με την performance «ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΧΧΧ – One-man Sculptural Musical Show» και η αναδρομική έκθεση με τίτλο «Στίγματα Πορείας- Ίχνη Αφής, Αντικείμενα» στην Εθνική Πινακοθήκη το 1984. Συμμετείχε σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ με τις πολυάριθμες μεγάλες ατομικές του εκθέσεις προσπαθούσε συχνά να επανανοηματοδοτήσει το πρώιμο έργο του. Πέθανε το 2018 στην Αθήνα. Με τη διαθήκη του κληροδότησε 110 έργα και το εργαστήριό του στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.