Brain Gain και (μη) άμεση πρόσβαση στην εγχώρια αγορά εργασίας

08:07 16/4/2025 - Πηγή: Huffington Post Greece

Hμέρα αποφοίτησης στο εξωτερικό....και μετά τι;

Παράλληλα με τις εντυπωσιακές εκδηλώσεις για «νόστιμον ήμαρ» εκπατρισμένων επιστημόνων μας, επείγει και η θέσπιση πολιτικών άρσης φραγμών (ποικίλου βαθμού δυσκολίας) που επιβραδύνουν σημαντικά – ή και ακυρώνουν ενίοτε - την άμεση συνέχιση της καριέρας στην πατρίδα πολλών από τους παλιννοστούντες.

Το τελευταίο ιδίως χρονικό διάστημα, το «εκπατρισμένο επιστημανικό δυναμικό της Χώρας» γίνεται δέκτης (όπου γης ευρίσκεται αυτό) αντιφατικών – τολμώ να πω – μηνυμάτων:

Αφ’ ενός, αθρόα

δημοσιεύματα με προέλευση την επίσημη ελληνική Πολιτεία που συνήθως έχουν ως μόνιμη επωδό … σαγηνευτικές κατακλείδες του τύπου «η Ελλάδα αλλάζει και σε περιμένει να επιστρέψεις».

Αφ’ ετέρου όμως, το ίδιο πρόσφατα, βλέπουν το φως της δημοσιότητας και φωνές περί του αντιθέτου, όπως ενδεικτικά αποτυπώνονται τέτοιες στο πρωτοσέλιδο έγκριτης καθημερινής εφημερίδας με τίτλο «επιστρέψαμε, αλλά η Ελλάδα μας τιμωρεί».

″Μετά λόγου γνώσεως” ο εδώ αρθρογραφών, είμαι σε θέση να γνωρίζω πού εστιάζει (αυτό το σεβαστό τμήμα παλιννοστησάντων επιστημόνων μας) τις περί τιμωρίας  αιτιάσεις αυτές. 

Φραγμοί ως προς την αναγνώριση στην Ελλάδα ακαδημαϊκών τίτλων εξωτερικού 

Με ευσύνοπτο – κατά τα ειωθότα του γράφοντος – τρόπο, εν προκειμένω το πρόβλημα αφορά κυρίως στους ΒΑΣΙΚΟΥΣτίτλους σπουδών αλλοδαπής, οι οποίοι πιστοποιούν ότι ο κάτοχος τους γνωρίζει επαρκώς την επιστήμη που σπούδασε και ότι αυτός δικαιούται να ασκήσει το επάγγελμα (ως μισθωτός ή αυταπασχολούμενος) της αντίστοιχης ειδικότητας του.

Από πλευράς ημεδαπής έννομης τάξης, η ισχύουσα Νομοθεσία για τον ΔΟΑΤΑΠ- τ. ΔΙΚΑΤΣΑ απαιτεί να έχει παρακολουθήσει στο εξωτερικό ο αιτών την αναγνώριση, προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών που να μην αποκλίνει ουσιωδώς από τη συγκρίσιμη προς αυτό εκπαίδευση «που απαιτείται στην Ελλάδα» (να μην υπολείπεται δηλ. η από τον αιτούντα ληφθείσα αλλοδαπή εκπαίδευση, του υποχρεωτικού περιεχομένου – διδακτέας ύλης ομοειδούς ελληνικού προγράμματος α’ κύκλου σπουδών).

Πλην όμως, ο εγχώριος (της «καθ’ ημάς Ανατολής») νομοθέτης σπανίως ασπάζεται – σε αντίθεση με τους εξ Εσπερίας συναδέλφους του – το ημέτερο αρχαιόθεν αξίωμα ”ουκ εν τω πολλώ το ευ”, με αποτέλεσμα το απαιτούμενο στην Ελλάδα περιεχόμενο οποιασδήποτε κατηγορίας εκπαίδευσης να βρίθει υποχρεωτικών γνωστικών πεδίων που (όλως … περιέργως) οι εν γένει «κουτόφραγκοι» περιλαμβάνουν στα προπτυχιακά προγράμματα των Πανεπιστημίων τους – είτε «εντελώς αποσπασματικά», είτε και καθόλου!

Ως εκ τούτου, η προαναφερόμενη υποχρεωτική σύγκριση μεταξύ διδαχθείσας στο εξωτερικό ύλης και εδώ διδακτέας καταλήγει κατά κανόνα στο πόρισμα, ότι πολλά από τα υποχρεωτικά μαθήματα του ημεδαπού προγράμματος-μέτρου σύγκρισης απουσιάζουν από τη ληφθείσα εκπαίδευση του αιτούντος αναγνώριση και, κατ’ επέκταση, θα πρέπει αυτός να παραπεμφθεί σε ένα μέρος μόνο (όλως … επιεικώς) των εντοπισθέντων αδίδακτων στην αλλοδαπή μαθημάτων!

Εν κατακλείδι, περιττό μάλλον να επισημάνω εδώ ότι ο τιμήσας τον υπό παλιννόστηση επιστήμονα, με άμεση πρόσληψη, εγχώριος εργοδότης … δύσκολα θα τον αναμένειμέχρι να ολοκληρώσει τις πιο πάνω εξετάσεις που παραπέμφθηκε αυτός από τον ΔΟΑΤΑΠ, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την αιτηθείσα αναγνώριση του αλλοδαπού πανεπιστημιακού του πτυχίου … 

Προσκόμματα εν σχέσει με την (για πολλά επιστημονικά επαγγέλματα απαιτούμενη) έγκριση άδειας άσκησης επαγγέλματος

Για την ακρίβεια, στην παρούσα κατηγορία μη φιλικού προς επαναπατριζόμενουςεπιστήμονες θεσμικού πλαισίου επαγγελματικής διαπίστευσης εντάσσονται και «φραγές» που ανακύπτουν περαιτέρω των προαναφερθέντων σταδίων αναγνώρισης αποκτημένων ακαδημαϊκών προσόντων και αρχικής αδειοδότησης, ως προς πολλούς από τους συμπατριώτες μας εκείνους που θυσιάζουν επιτυχή επαγγελματική σταδιοδρομία στο εξωτερικό προς χάρη, πρωτίστως, της «υπαρξιακής ανάγκης προσφοράς τους στην Πατρίδα».

Συγκεκριμένα, αναφορικά με πολλές κατηγορίες επιστημονικών/επαγγελματικών ειδικοτήτων, προβλέπονται ανώτερα των αρχικών επαγγελματικά προσόντα – είτε ως απλή ευδόκιμη & χρονικά σεβαστή προϋπηρεσία (εντός – εκτός Ελλάδος), είτε και υπό τη μορφή εν τω μεταξύ απόκτησης ορισμένης εξειδίκευσης (κτηθείσας στο εσωτερικό ή εξωτερικό) επί αξιόλογου μετεκπαιδευτικού υποβάθρου ως επί το πλείστον.

Ειδικότερα, οι προαναφερθέντες φραγμοί επαγγελματικής ανέλιξης/ αναγνώρισης εξειδίκευσης πλήττουν περισσότερο τους εκ της αλλοδαπής κομίζοντες ισοδύναμα ακαδημαϊκά και επαγγελματικά προσόντα, παρά τους «αυτόχθονες» συναδέλφους τους που έχουν αποκτήσει αυτά εδώ στη γενέτειρα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του ότι τα μόλις επισημανθέντα δεν αποτελούν υπαίτια υπερβολή του γράφοντος είναι οι «περί του αντιθέτου φωνές», για τις οποίες κάναμε μνεία στην αρχή του άρθρου αυτού και συγκεκριμένα στηλιτεύουν αυτές το ημεδαπό ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ για ανάλγητη γραφειοκρατική τυπολατρία, εποχής «ελληνικού χαρτο-βασιλείου», που … ποιητικά αποδίδεται αξεπέραστα με τους διαχρονικούς σπαρακτικούς στίχους:

«Αχ Ελλάδα θα στο πω / πριν λαλήσεις πετεινό / δεκατρείς φορές μ’ αρνιέσαι/      μ’ εκβιάζεις, μου κολλάς / σαν το νόθο με πετάς / μα κι απάνω μου κρεμιέσαι …».

 ΥΓ. Το πιο πάνω άρθρο αποτελεί ”εισαγωγή” ενός κύκλου προγραμματιζόμενης αρθρογραφίας του υπφαινομένου, με κύρια θεματολογία την παρουσίαση εμπεριστατωμένων προτάσεων υιοθέτησης από την Πολιτεία λυσιτελών πολιτικών άρσης φραγμών (νομοθετικής / κανονιστικής φύσης), όσον αφορά στην απρόσκοπτη συνέχιση στην Ελλάδα της καριέρας των επιστημόνων μας εκείνων που, τελικά, πείθονται από επίσημες εξαγγελίες του τύπου «η Ελλάδα αλλάζει» και επαναπατρίζονται …