Buran: Το σοβιετικό «αντίπαλον δέος» του αμερικανικού διαστημικού λεωφορείου

13:53 24/4/2015 - Πηγή: Huffington Post Greece

Όλοι γνωρίζουν το διαστημικό λεωφορείο (space shuttle): Τα επαναχρησιμοποιούμενα διαστημόπλοια τα οποία αποτέλεσαν για δεκαετίες τα βασικά «εργαλεία» της NASA για επανδρωμένες διαστημικές αποστολές αποτέλεσαν σύμβολα της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας για χρόνια, ακόμα και αν η ιστορία τους σημαδεύτηκε από τις τραγωδίες του Challenger και του Columbia. Η απόσυρσή τους άφησε ένα δυσαναπλήρωτο κενό για τις ΗΠΑ, οι οποίες

σπεύδουν να το καλύψουν, αναπτύσσοντας νέα σκάφη όπως το Orion ή το «αινιγματικό» ρομποτικό διαστημοπλάνο Χ-37, και παράλληλα αξιοποιώντας τις υπηρεσίες ιδιωτικών σκαφών όπως το Dragon της SpaceX για αποστολές όπως ο ανεφοδιασμός του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, που παλαιότερα αναλάμβαναν τα διαστημικά λεωφορεία (η SpaceX πειραματίζεται έντονα στην κατεύθυνση των επαναχρησιμοποιούμενων σκαφών, με πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα τις δοκιμές δυνάμει επαναχρησιμοποιούμενων πυραύλων Falcon 9).

Από πλευράς Σοβιετικής Ένωσης και μετέπειτα Ρωσικής Ομοσπονδίας, η φιλοσοφία ήταν διαφορετική, και αποκρυσταλλώνεται στη φιλοσοφία του μάλλον «γέρικου», αλλά παρόλα αυτά αξιόπιστου «Σογιούζ», που παραπέμπει, ακόμα και σήμερα, στις μίας χρήσης κάψουλες της ηρωικής εποχής της «Κούρσας του Διαστήματος». Ωστόσο, οι Σοβιετικοί είχαν πειραματιστεί και αυτοί με επαναχρησιμοποιούμενα σκάφη τύπου «διαστημικού λεωφορείου», και απόδειξη για αυτό είναι το «Buran» (χιονοθύελλα).

Ο λόγος για την ανάπτυξή του ήταν οι ανησυχίες των Σοβιετικών ότι το διαστημικό λεωφορείο είχε προσανατολισμό στρατιωτικής χρήσης- και η αλήθεια είναι ότι υπήρχε κάποια βάση σε αυτό, καθώς, αν και το space shuttle εντασσόταν στο πολιτικό διαστημικό πρόγραμμα, κατά τη δεκαετία του 1980 χρησιμοποιόταν περιστασιακά για αποστολές στρατιωτικών δορυφόρων, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του space.com. Ως εκ τούτου, η Σοβιετική Ένωση, όπως γράφει ο Ανατόλι Ζακ στην ιστοσελίδα του, RussianSpaceWeb.com, θεωρούσε το διαστημικό λεωφορείο πιθανή στρατιωτική απειλή, ικανή ενδεχομένως να φέρει πυρηνικά όπλα. Και επειδή κάθε απειλή χρήζει αντιμέτρου, δρομολογήθηκε η ανάπτυξη του Buran το 1976.

Το Buran ήταν ένα σκάφος παρεμφερούς σχεδιασμού, που υποτίθεται ότι θα μπορούσε να μεταφέρει φορτίο 30 τόννων στο διάστημα και να επιστρέψει φορτίο 20 τόννων. Μπορούσε να μεταφέρει έξι επιβαίνοντες στην καμπίνα πληρώματος, ενώ στον χώρο φόρτωσης υπήρχε η δυνατότητα αποθήκευσης δορυφόρων μήκους 17 μέτρων και διαμέτρου 15, ή επιπλέον μελών πληρώματος. Σημειώνεται ότι το ενδεχόμενο ανάπτυξης επαναχρησιμοποιούμενων σκαφών είχε εξεταστεί και στο παρελθόν, από τον Βλάντιμιρ Τσελομέι – επικεφαλής του σχεδιαστικού γραφείου ΟΚΒ-52 του υπουργείου Αεροπορικής Βιομηχανίας, που ειδικευόταν στην ανάπτυξη πυραύλων cruise- που είχε προτείνει την ιδέα ενός επανδρωμένου διαστημοπλοίου με φτερά, ενώ κατά τα μέσα του 1960 το γραφείο σχεδιασμού Mikoyan (MiG) δούλευε πάνω στην ανάπτυξη ενός μικορύ επαναχρησιμοποιούμενου διαστημοπλοίου, του Spiral.

Το Buran πραγματοποίησε 24 δοκιμαστικές πτήσεις εντός ατμόσφαιρας, εκ των οποίων οι 15 ήταν πλήρως αυτοματοποιημένες, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για πτήση στο Διάστημα. To σοβιετικό διαστημικό λεωφορείο βγήκε από την ατμόσφαιρα μόνο μια φορά, στις 15 Νοεμβρίου του 1988, και επανήλθε στην ατμόσφαιρα μετά από δύο περιστροφές γύρω από τη Γη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η όλη πτήση πραγματοποιήθηκε- μέχρι την προσγείωσή του- με αυτόματο έλεγχο, κάτι για το οποίο τα διαστημόπλοια της NASA δεν ήταν σχεδιασμένα. Δεύτερη πτήση του είχε προγραμματιστεί για το 1993, διαρκείας 15-20 ημερών.

Ωστόσο, η μοίρα του ήταν προδιαγεγραμμένη, καθώς το Buran εκτοξεύτηκε εν μέσω μιας δύσκολης περιόδου για την ΕΣΣΔ, η οποία περνούσε τα τελευταία της χρόνια. Το πρόγραμμα μπήκε «στον πάγο» μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και ακυρώθηκε το 1993. Το μοναδικό Buran που πέταξε στο Διάστημα καταστράφηκε το 2002, όταν κατέρρευσε η οροφή του υποστέγου όπου ήταν αποθηκευμένο, στο κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ του Καζακστάν. Άλλα Buran επιβιώνουν μέχρι σήμερα, σε κάποιες περιπτώσεις αποθηκευμένα ή ως εκθέματα/ αξιοθέατα.

Αξιόλογα σημεία αναφοράς σχετικά με το Buran είναι τα εξής: όπως και τα διαστημικά λεωφορεία, το Buran μεταφερόταν από μεγάλα αεριωθούμενα- και το Antonov An-225 Mriya, που σχεδιάστηκε εν μέρει για αυτή τη δουλειά, είναι το μεγαλύτερο/ βαρύτερο αεροπλάνο στον κόσμο. Το λογισμικό του σκάφους ήταν γραμμένο σε διάφορες high-level γλώσσες προγραμματισμού, οι οποίες είχαν αναπτυχθεί στο πλαίσιο του προγράμματος. Ήταν το πρώτο σκάφος κατηγορίας διαστημικού λεωφορείου που πραγματοποίησε μη επανδρωμένη πτήση, προσγειωνόμενο πλήρως αυτόματα.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.