Clean Reader: Η εφαρμογή που «καθαρίζει» τα κείμενα των βιβλίων και θολώνει τα όρια της λογοκρισίας

15:32 26/3/2015 - Πηγή: Huffington Post Greece

Σου έχει τύχει να διαβάζεις ένα βιβλίο και ανά τακτά χρονικά διαστήματα να ενοχλείσαι ή ακόμα και να σοκάρεσαι από τις χυδαίες λέξεις που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας;

Ένα ζευγάρι από το Idaho της Αμερικής, ο Jared και η Kirsten Maughan, ήθελαν να ενθαρρύνουν την νεαρή κόρη τους -η οποία είναι ένθερμη βιβλιοφάγος, να προχωρήσει στην ανάγωση πιο εξειδικευμένων βιβλίων. Μέχρι που διαπίστωσαν πως τα βιβλία για ενήλικες είναι πιθανό να περιέχουν «αρκετά σημαντικές προσβλητικές λέξεις». Η λύση στο πρόβλημά τους ήρθε από τους ίδιους,

όταν σκέφτηκαν και δημιούργησαν το Clean Reader App.

Τι είναι το Clean Reader App; Πρόκειται για μια εφαρμογή που επιτρέπει στον αναγνώστη να καλύπτει ή να αντικαθιστά εύκολα και γρήγορα οποιουδήποτε είδους προσβλητική γλώσσα στα βιβλία που προμηθεύεται σε ψηφιακή μορφή μέσω της ίδιας της εφαρμογής.

Το Clean Reader, ωστόσο, δεν είναι ένα σύστημα λογοκρισίας. Η εφαρμογή χρησιμοποιεί ένα ειδικό φίλτρο για να «καθαρίσει» τα κείμενα που βρίσκονται στη βάση δεδομένων της. Αντί για αναδημοσίευση των κειμένων με αλλαγές, η εφαρμογή σου παρέχει το ίδιο ακριβώς βιβλίο, όπως το έγραψε ο συγγραφέας του, αλλά με τη δυνατότητα να καλύψεις τις λέξεις που κατά τη γνώμη σου είναι προσβλητικές. Μάλιστα, ο χρήστης έχει την επιλογή τεσσάρων επιπέδων «καθαρισμού»: Off, Clean, Cleaner και Squeaky Clean (καθόλου, καθαρό, καθαρότερο και πεντακάθαρο κείμενο), ανάλογα με το πόσο καθαρά θες να είναι τα βιβλία που διαβάζεις.

Η λύση που προσφέρει η εφαρμογή των Maughans, όσο κι αν φαίνεται παράξενη σε αρκετό κόσμο, δεν είναι κάτι που συναντάμε για πρώτη φορά. Πολλά κλασικά βιβλία έχουν κατά καιρούς απλουστευθεί για να απευθυνθούν σε ένα νεαρότερο κοινό που δεν είναι ακόμα έτοιμο -βάσει των εκδοτών και των γονέων- για πιο «ενήλικες» λέξεις, ενώ αρκετά βιβλία του Σαίξπηρ έχουν αλλάξει εντελώς κειμενική μορφή για να γίνουν κατανοητά από μικρότερες ηλικίες. Από την άλλη, δεν είναι λίγοι οι γονείς που εφευρίσκουν διάφορους τρόπους ανάγνωσης «ενήλικων» βιβλίων στα παιδιά τους, ώστε να τα συστήσουν μεν σε ένα ανώτερο επίπεδο μόρφωσης, χωρίς όμως τις «χυδαιότητες» που αυτό μπορεί να περιέχει.

Παρόλα αυτά, το όλο θέμα δεν είναι και τόσο καθαρό.

Αφενός, η διαχωριστική γραμμή μεταξύ τήρησης και παραβίασης των πνευματικών δικαιωμάτων θολώνει επικίνδυνα. Το Clean Reader App μπορεί να μην είναι λογοκρισία με την βασική έννοια του όρου, καθώς δεν αλλάζει ουσιαστικά το κείμενο του συγγραφέα αλλά δίνει στον χρήστη την επιλογή να το διαβάσει με τον τρόπο που θέλει, παραμένει όμως μια έξυπνη μορφή της.
Αφετέρου, ποιο είναι ακριβώς το νόημα στο να συστήσεις ένα νεαρό άτομο στο έργο ενός σπουδαίου δημιουργού, όταν την ίδια στιγμή σβήνεις από αυτό το έργο τα κομμάτια που, καλώς ή κακώς, αποτελούν τα χαρακτηριστικά βοήθησαν στο να γίνει διάσημο και να μείνει στην ιστορία; Είναι, υπό μία έννοια, το ανάλογο του να γνωρίζεις κάποιον για πρώτη φορά και παρότι στην πορεία αναπτύσσετε μεταξύ σας μια υπέροχη σχέση, δεν μαθαίνεις ποτέ ποιον έχεις πραγματικά απέναντί σου.

Σε κάθε περίπτωση, το Clean Reader και η ζήτηση για εφαρμογές τέτοιου είδους, έκαναν ξεκάθαρο ένα πράγμα. Τα ebooks ήρθαν για να μείνουν και αξίζει τόσο να ασπαστούμε τα πολλά πλεονεκτήματα της ευέλικτης μορφής τους (προσαρμογή μεγέθους και τύπου γραμματοσειράς, δυνατότητα αποθήκευσης εκατοντάδων βιβλίων σε ένα tablet, άμεση διαθεσιμότητα νέου υλικού, ανάπτυξη νέων, καινοτόμων λογοτεχνικών μορφών με χρήση οπτικών και ηχητικών βοηθημάτων) όσο και να προβληματιστούμε για το τι θα φτάσει να σημαίνει όλη αυτή η ελευθερία παραποίησης της πραγματικότητας για το αναγνωστικό κοινό.