H E.E. φέρνει τη βιοτεχνολογία στο πιάτο μας και προτείνει γενετικά μεταλλαγμένες καλλιέργειες

17:21 5/7/2023 - Πηγή: Huffington Post Greece

Ριζική αλλαγή του τρόπου που καλλιεργούμε και καταναλώνουμε τρόφιμα επιχειρεί να φέρει η Κομισιόν με την πρόταση της αναθεώρησης των κανόνων της για τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς (ΓΤΟ) καταθέτοντας σήμερα το σχέδιο της για εφαρμογή Νέων Γονιδιωματικών Τεχνικών (New Genomic Techniques, NGTs). Μια πρόταση που εκτιμάται ότι θα προκαλέσει αντιδράσεις από πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις και μέρους της κοινωνίας των πολιτών. 

Σύμφωνα με την Κομισιόν οι αγρότες πλέον θα εξασφαλίσουν πρόσβαση σε καλλιέργειες ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή, στα παράσιτα, θα χρησιμοποιούν λιγότερα

λιπάσματα ή φυτοφάρμακα και οι καταναλωτές θα μπορούν να αγοράζουν τρόφιμα με καλύτερη διατροφική αξία, καλύτερη γεύση ή μειωμένα επίπεδα ουσιών που προκαλούν αλλεργίες. Με την εφαρμογή NGT οι αγρότες θα διασφαλίζουν υψηλότερες αποδόσεις, μειώνοντας την εξωτερική εξάρτηση της ΕΕ για την παραγωγή αγροδιατροφής.

«Η καινοτομία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ατζέντας βιωσιμότητας της Πράσινης Συμφωνίας, ιδιαίτερα στον τομέα των τροφίμων. Θέλουμε να δώσουμε στους αγρότες μας τα εργαλεία για να παράγουν υγιεινά και ασφαλή τρόφιμα, προσαρμοσμένα στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες μας και με σεβασμό στον πλανήτη μας. Αυτό περιλαμβάνει νέους κανόνες για τη χρήση νέων γονιδιωματικών τεχνικών...» δήλωσε η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου τονίζοντας παράλληλα πως πρόκειται για μια ευκαιρία για τον αγροτικό τομέα της ΕΕ και τη βιομηχανία τροφίμων να πρωτοστατήσουν στο να κάνουν τη βιωσιμότητα το εμπορικό σήμα τους και να παραμείνουν μπροστά από την καμπύλη παγκοσμίως». 

Ήδη η Bayer, ο δεύτερος μεγαλύτερος κατασκευαστής σπόρων και φυτοφαρμάκων στον κόσμο, χαρακτήρισε, σύμφωνα με το Reuters, την απόφαση της Επιτροπής ”πρωτοποριακή”. 

Σε αντίθεση με τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς (ΓΤΟ), η επεξεργασία του γονιδιώματος, που προβλέπεται στις Νέες Γονιδιωματικές Τεχνικές, δεν απαιτεί την προσθήκη διαγονιδίων από άλλα είδη. Οι τροποποιήσεις στο γονιδίωμα γίνεται με μεθόδους όπως η Crispr-Cas9. 

Ο νόμος απλοποιεί ακόμη περισσότερο τους κανόνες για μια υποομάδα καλλιεργειών NGT που θεωρούνται ισοδύναμες με καλλιέργειες με παραδοσιακές τεχνικές αναπαραγωγής. Η υποχρέωση επισήμανσης των τροφίμων ως «ΓΤΟ» δεν θα ισχύει πλέον για αυτά τα «συμβατικά» φυτά και δεν θα υπόκεινται σε αξιολόγηση κινδύνου από τις ρυθμιστικές αρχές για την ασφάλεια των τροφίμων. 

Ο νέος νόμος, εάν εγκριθεί από το Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο, αποσκοπεί στη μείωση της γραφειοκρατίας και στην ευκολότερη πρόσβαση στην αγορά για φυτά που καλλιεργούνται με ”Νέες Γονιδιωματικές Τεχνικές” . Μάλιστα ο νόμος απλοποιεί τους κανόνες για ορισμένες ομάδες καλλιεργειών NGT που θεωρούνται ισοδύναμες με καλλιέργειες με παραδοσιακές τεχνικές αναπαραγωγής. 

Επιπλέον η υποχρέωση επισήμανσης των τροφίμων ως «ΓΤΟ» δεν θα ισχύει πλέον για αυτά τα «συμβατικά» φυτά και δεν θα υπόκεινται σε αξιολόγηση κινδύνου από τις ρυθμιστικές αρχές για την ασφάλεια των τροφίμων. 

Στην ουσία η Επιτροπή πρότεινε να διαχωριστούν τα φυτά με νέες γονιδιωματικές τεχνικές (NGT) σε δύο κατηγορίες.

Εκείνα που θα μπορούσαν επίσης να προκύψουν με φυσικό τρόπο ή με συμβατική αναπαραγωγή και τα οποία θα εξαιρούνται από τη νομοθεσία για τους ΓΤΟ και τις απαιτήσεις επισήμανσης, ενώ όλα τα υπόλοιπα φυτά NGT θα αντιμετωπίζονται ως ΓΤΟ, απαιτώντας εκτιμήσεις κινδύνου και διαδικασία έγκρισης. 

Η πρότασή της Επιτροπής έχει ως αποτέλεσμα τα εξής:

• Δημιουργία δύο κατηγοριών εγκαταστάσεων που λαμβάνονται από NGT (εγκαταστάσεις NGT συγκρίσιμες με φυσικές ή συμβατικές εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις NGT με πιο σύνθετες τροποποιήσεις). Και οι δύο κατηγορίες θα υπόκεινται σε διαφορετικές απαιτήσεις για να φτάσουν στην αγορά, λαμβάνοντας υπόψη τα διαφορετικά χαρακτηριστικά και τα προφίλ κινδύνου τους

• Κίνητρα έτσι ώστε να κατευθυνθεί η ανάπτυξη των φυτών προς περισσότερη αειφορία

• Διασφάλιση διαφάνειας για όλα τα φυτά NGT στην αγορά της ΕΕ

• Προσφορά για παρακολούθηση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων των προϊόντων NGT. 

Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς «οι Νέες Γονιδιωματικές Τεχνικές μπορούν να δώσουν το ίδιο αποτέλεσμα με τη συμβατική και φυσική επιλογή ή με τη στοχευμένη διασταύρωση ειδών, αλλά με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα, ακρίβεια και αποτελεσματικότητα. Σε άλλες περιπτώσεις, οι γενετικές τροποποιήσεις μπορεί να είναι πιο πολύπλοκες. Συνεπώς, στην πρότασή μας εισάγουμε έναν σαφή διαχωρισμό. 

«Τα φυτά που αναπτύχθηκαν με Νέες Γονιδιωματικές Τεχνικές και τα οποία θα μπορούσαν να έχουν δημιουργηθεί και με συμβατικό τρόπο θα πρέπει να κοινοποιηθούν σε κεντρικό μητρώο. Οι σπόροι πρέπει να κατηγοριοποιηθούν με σαφήνεια, ώστε οι αγρότες μας να μπορούν να επιλέγουν ελεύθερα.

Τα φυτά που δεν θα μπορούσαν να έχουν αναπτυχθεί μέσω κλασικής επιλογής ή στοχευμένης διασταύρωσης θα συνεχίσουν να περνούν από διαδικασία έγκρισης, όπως ισχύει ήδη για τα ΓΤΟ-καλλιέργειες.

Για τον τομέα των βιολογικών προϊόντων, οι NGT δεν θα επιτρέπονται».